Περίπου 500.000 Έλληνες πάσχουν από ΧΑΠ - Και οι περισσότεροι δεν το ξέρουν

«Για να δούμε τι ξέρεις για τους πνεύμονές σου...». Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα της ενημερωτικής εκστρατείας για την Παγκόσμια Ημέρα Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (20/11), που πραγματοποιεί η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία.
Στην Ελλάδα, περίπου 500.000 άνθρωποι πάσχουν από ΧΑΠ και μάλιστα οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν, σύμφωνα με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία. Χαρακτηρίζεται από χρόνια συμπτώματα του αναπνευστικού συστήματος (δύσπνοια, βήχας, απόχρεμψη, παροξύνσεις) που οφείλονται σε διαταραχές των αεραγωγών (βρογχίτιδα, βρογχιολίτιδα) ή/και των κυψελίδων (εμφύσημα) και προκαλούν εμμένοντα, συχνά προοδευτικό, περιορισμό της ροής του αέρα.
Πρόκειται για μία «σύγχρονη συνεχιζόμενη πανδημία», με συχνότερο παράγοντα κινδύνου το κάπνισμα, επισημαίνει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία για τη ΧΑΠ. Κάθε χρόνο η ΧΑΠ οδηγεί στον θάνατο 3 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Μάλιστα, η επίπτωση της νόσου συνεχίζει να αυξάνεται και από το 2060 εκτιμάται ότι θα προκαλεί περίπου 5,4 εκατ. θανάτους τον χρόνο.
«Στόχος μας μέσω της εκστρατείας ενημέρωσης, “Για να δούμε τι ξέρεις για τους πνεύμονες σου”, είναι να οδηγήσουμε τους πολίτες σε μία διαδικασία αναζήτησης ούτως ώστε να δράσουν έγκαιρα, να επισκεφθούν τον πνευμονολόγο και να μην επιτρέψουν στη ΧΑΠ να επηρεάσει την αναπνοή τους, την καθημερινότητά τους και εν τέλει την κοινωνική τους ζωή», δήλωσε ο Στέλιος Λουκίδης, πρόεδρος της ΕΠΕ, καθηγητής Πνευμονολογίας στο ΕΚΠΑ.
Η ΧΑΠ παραμένει μία νόσος με «υψηλή επίπτωση σε συγκεκριμένο τμήμα του πληθυσμού συνήθως άνω των 40 ετών με καπνισματική συνήθεια. Η επίπτωση αυτή για τον ελληνικό χώρο ανέρχεται περίπου στο 10% του συγκεκριμένου πληθυσμού», συμπλήρωσε.
Αν ο ασθενής «συνεχίσει να αγνοεί τα ενοχλητικά συμπτώματα του βήχα, της απόχρεμψης και του εύκολου λαχανιάσματος (δύσπνοια) και συνεχίζει να καπνίζει, επιτρέπει στη νόσο να εξελιχθεί στην πιο προχωρημένη της μορφή. Μετά τη διάγνωση η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια έχει πολλές θεραπευτικές επιλογές που αφορούν και την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση της νόσου. Μάλιστα πρόσφατα ο ευρωπαϊκός οργανισμός φαρμάκων ενέκρινε και τον πρώτο βιολογικό παράγοντα για τη ΧΑΠ που είναι μία σημαντική παρέμβαση για την αντιμετώπιση διαφόρων μορφών της νόσου. Ο νέος βιολογικός παράγοντας βρίσκεται ήδη στον αλγόριθμο αντιμετώπισης των οδηγιών GOLD 2025», κατέληξε.
Ποιοι πρέπει να επισκεφθούν τον πνευμονολόγο
Ο Νίκος Τζανάκης, καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας συμβουλεύει όσους καπνίζουν 10-15 χρόνια να επισκεφθούν τον πνευμονολόγο τους.
«Η ΧΑΠ είναι η συχνότερη αναπνευστική νόσος. Είναι χρόνια διότι εξελίσσεται για πολλά χρόνια, προσβάλλει τους καπνιστές κυρίως μετά την ηλικία των 50 και μειώνει αισθητά την ποιότητα της ζωής των πασχόντων. Το σύμπτωμα της δύσπνοιας είναι αυτό που περιορίζει περισσότερο την ποιότητα ζωής τους ενώ η πρώιμη αναγνώριση της νόσου έχει μεγάλη σημασία. Άτομα που καπνίζουν περισσότερα από 10-15 χρόνια καλό θα είναι να επισκεφθούν τον πνευμονολόγο τους και να προβούν σε σπιρομέτρηση έτσι ώστε να διαπιστώσουν αν πάσχουν από ΧΑΠ», δήλωσε.
«Για όσους πάσχουν, υπάρχουν σημαντικές φαρμακευτικές παρεμβάσεις, όπως οι θεραπείες με τα εισπνεόμενα, αλλά και ειδικές και στοχευμένες βιολογικές θεραπείες που μπορούν να αντιμετωπίσουν ριζικά τη νόσο ειδικότερα σε ορισμένες κατηγορίες ασθενών. Για τους πάσχοντες από ΧΑΠ επιβάλλεται η διακοπή του καπνίσματος ενώ συγχρόνως συνιστώνται μια σειρά εμβολιασμών. Παρότι η νόσος είναι χρόνια και βλάπτει τον πληθυσμό σε ποσοστό 5%-10% περίπου, θα πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι διότι η ιατρική και ειδικότερα η πνευμονολογία έχουν σημαντικές απαντήσεις στην αντιμετώπισή της», συμπλήρωσε ο κ. Τζανάκης.
Τα συμπτώματα και η σπιρομέτρηση
Αναφερόμενος στη σπιρομέτρηση, ο Πασχάλης Στειρόπουλος, καθηγητής Πνευμονολογίας του ΔΠΘ και διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του ΠΓΝ Αλεξανδρούπολης, επεσήμανε: «Πρόκειται για μια ανώδυνη διαδικασία κατά την οποία ο εξεταζόμενος εκπνέει γρήγορα και παρατεταμένα όλο τον αέρα που μπορεί μετά από μια μέγιστη εισπνοή. Αν ο ασθενής δεν μπορεί να εκπνεύσει περισσότερο από το 70% του συνολικού όγκου αέρα στο πρώτο δευτερόλεπτο, και έχει εκτεθεί σε παράγοντες κινδύνου για τη νόσο, τότε πάσχει από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια».
Τα συμπτώματα που θα οδηγήσουν κάποιον στον έλεγχο με σπιρομέτρηση είναι, σύμφωνα με τον κ. Στειρόπουλο, «ο βήχας με ή χωρίς απόχρεμψη (φλέγματα), η δύσπνοια η οποία αρχικά εμφανίζεται στην προσπάθεια και ο συριγμός ο οποίος επιδεινώνεται ή εμφανίζεται κατά τη διάρκεια λοιμώξεων του αναπνευστικού. Τα άτομα που θα πρέπει να ελέγχονται είναι όλοι οι καπνιστές, οι εργαζόμενοι σε χώρους με σκόνη ή άλλα σωματίδια καθώς και όσοι ζουν σε περιβάλλον με αυξημένη ρύπανση ή έχουν ιστορικό συχνών λοιμώξεων αναπνευστικού κατά την παιδική τους ηλικία».
Οι εμβολιασμός και η πνευμονική αποκατάσταση
«Οι ασθενείς με ΧΑΠ θα πρέπει να εμβολιάζονται κάθε χρόνο για τη γρίπη ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να πραγματοποιούν εμβόλια που σχετίζονται με την πρόληψη της covid 19, του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), του πνευμονιόκοκκου, του κοκκύτη και του έρπητα ζωστήρα», υπογράμμισε η Ανδριάνα Παπαϊωάννου επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας του ΕΚΠΑ.
Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία υποστηρίζει δύο πιλοτικά προγράμματα πνευμονικής αποκατάστασης, τα οποία υλοποιούνται στους δήμους Θεσσαλονίκης και Περιστερίου και θα διαρκέσουν τρεις μήνες, περιλαμβάνοντας περιορισμένο αριθμό ασθενών.
Η πνευμονική αποκατάσταση στοχεύει στην εκγύμναση των ασθενών με ΧΑΠ, υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένου προσωπικού, ώστε να βελτιώσουν τη φυσική τους κατάσταση και να γίνουν περισσότερο δραστήριοι για να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες της καθημερινότητάς τους, εξήγησε η κ. Παπαϊωάννου.
Τα προγράμματα αυτά έχουν σημαντικό αποτέλεσμα στα συμπτώματα και στην ποιότητα ζωής των ασθενών, ενώ συγχρόνως μειώνουν τη συχνότητα των παροξύνσεων και βελτιώνουν την επιβίωση, σημείωσε. «Δυστυχώς στη χώρα μας τα προγράμματα αυτά δεν αποζημιώνονται από το σύστημα υγείας και τα ελάχιστα κέντρα αποκατάστασης που λειτουργούν στηρίζονται αποκλειστικά από τις ιατρικές σχολές της χώρας και τα πανεπιστημιακά τμήματα φυσικής αγωγής», πρόσθεσε.