DBRS: Πιστωτικά θετική για τις τράπεζες η ταχύτερη απόσβεση του αναβαλλόμενου φόρου

Πιστωτικά θετική (credit positive) θεωρεί την αναμενόμενη επιτάχυνση στην απόσβεση των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (Deferred Tax Credits, DTC) των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Morningstar DBRS, καθώς θα επιτρέψει τη βελτίωση της ποιότητας των κεφαλαίων τους και την αύξηση των στρατηγικών επιλογών τους για την αξιοποίηση κεφαλαίων.
«Η άποψή μας είναι ότι οι τράπεζες θα είναι σε θέση να απορροφήσουν τον αντίκτυπο από την επιτάχυνση της απόσβεσης, υπό την προϋπόθεση ότι η κερδοφορία και η οργανική παραγωγή κεφαλαίων τους θα παραμείνουν επαρκείς μεσοπρόθεσμα, κάτι που αναμένουμε σε αυτή τη φάση», δήλωσε ο Andrea Costanzo, αντιπρόεδρος στην ομάδα αξιολόγησης ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της DBRS.
Όπως αναφέρει στην ανάλυσή του ο DBRS, οι ελληνικές τράπεζες έχουν συσσωρεύσει σημαντικό απόθεμα DTC στα κεφάλαιά τους, λόγω των ζημιών που είχαν από την κρίση του ελληνικού δημόσιου χρέους το 2009.
Στα 12,2 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο
Οι αναβαλλόμενοι φόροι για τις συστημικές τράπεζες ανέρχονταν σε περίπου 12,2 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου 2024, από 15,4 δισ. ευρώ στο τέλος του 2019 (Διάγραμμα 1).

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, οι φόροι αυτοί λαμβάνονται υπόψη στις κεφαλαιακές δομές των τραπεζών και αντιπροσώπευαν κατά μέσο όρο περίπου το 48% του κεφαλαίου τους CET1 στο τέλος Σεπτεμβρίου 2024.
«Αξιολογούμε τις DTCs ως μια ασθενέστερη μορφή κεφαλαίου, στοιχείο που ενσωματώνουμε στις εκτιμήσεις μας για την πιστοληπτική αξιολόγηση της κεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών», σημειώνει ο οίκος.
Οι αναβαλλόμενοι φόροι έχουν ακολουθήσει μέχρι σήμερα ένα γραμμικό σχέδιο απόσβεσης, ανεξάρτητα από την εξέλιξη της κερδοφορίας των τραπεζών. Αυτό έχει οδηγήσει σε ετήσια μείωση των DTCs που κυμαίνεται από 4% έως 6% από το 2019.
Απόσβεση το αργότερο έως το 2034
Ωστόσο, στο πλαίσιο της παρουσίασης των κερδών τους στο 9μηνο 2024, οι συστημικές τράπεζες ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να επιταχύνουν την απόσβεση των DTC από το 2025. Οι τράπεζες στοχεύουν στην πλήρη απόσβεση των DTC το αργότερο έως το 2034, δηλαδή πολύ νωρίτερα από το 2041 που είχε προβλεφθεί προηγουμένως.
Η ενίσχυση της γραμμικής απόσβεσης θα είναι συνάρτηση της αναμενόμενης κερδοφορίας των τραπεζών και των πληρωμών στους μετόχους τους. Οι τράπεζες προχώρησαν πρόσφατα στην ανακοίνωση διανομής μερισμάτων, για πρώτη φορά μετά από δεκαπέντε χρόνια.
«Ενώ οι δείκτες διανομής μερισμάτων παραμένουν προς το παρόν συγκρατημένοι, οι τράπεζες αναμένεται να αυξήσουν την ανταμοιβή των μετόχων τους προκειμένου να συγκλίνουν με τις βέλτιστες πρακτικές στην Ευρώπη.
Η αποκατάσταση της οργανικής παραγωγή; κεφαλαίων του τραπεζικού τομέα θα βοηθήσει στην απορρόφηση της επιταχυνόμενης απόσβεσης των DTC», αναφέρει ο DBRS.
Κέρδη 3,5 δισ. ευρώ στο 9μηνο
Οι ελληνικές συστημικές τράπεζες παρουσίασαν συνολικά καθαρά κέρδη ύψους 3,5 δισ. ευρώ στο 9μηνο 2024 (Διάγραμμα 2), αυξημένα κατά 23% σε ετήσια βάση. Τα υψηλότερα βασικά έσοδά τους - δηλαδή τα καθαρά έσοδα από τόκους (NII) και οι καθαρές προμήθειες - ο έλεγχος του κόστους και οι χαμηλότερες προβλέψεις για ζημίες από δάνεια στήριξαν τα υψηλότερα κέρδη στο 9μηνο 2024. Η μέση ετησιοποιημένη απόδοση ιδίων κεφαλαίων ήταν περίπου 14% στο 9μηνο 2024, από 13% την αντίστοιχη περίοδο του 2023.

«Αναμένουμε ότι μέρος της πρόσφατης βελτίωσης θα αντισταθμιστεί πιθανότατα από τη συμπίεση των NII καθώς μειώνονται τα επιτόκια, καθώς και από τα υψηλότερα λειτουργικά έξοδα λόγω του διαρθρωτικά υψηλότερου κόστους προσωπικού και των υψηλότερων επενδύσεων για την ψηφιοποίηση, και ενδεχομένως από υψηλότερες προβλέψεις για ζημιές σε περίπτωση που υλοποιηθούν νέοι κίνδυνοι για την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων στο σημερινό περιβάλλον ακόμη υψηλών επιτοκίων.
Κάποια ανακούφιση στη συμπίεση των NII μπορεί να προέλθει από τα οφέλη που συνδέονται με τις στρατηγικές αντιστάθμισης κινδύνου που εφάρμοσαν οι τράπεζες στο πρόσφατο παρελθόν.
Επιπλέον, η αύξηση των δανείων, η οποία φαίνεται να είναι ισχυρότερη στην Ελλάδα σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, βοηθούμενη επίσης από τα δάνεια για τα έργα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), μπορεί να συμβάλει στην άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων από τη μείωση των επιτοκίων.
Κατά την άποψή μας, οι πρωτοβουλίες για τη διαφοροποίηση του μείγματος εσόδων προς υψηλότερα έσοδα από προμήθειες, σε συνδυασμό με τη συνεχή πειθαρχία στο κόστος, θα παραμείνουν το κλειδί για τη στήριξη της κερδοφορίας σε ένα περιβάλλον χαμηλότερων επιτοκίων», σημειώνει ο DBRS.
Ενισχυμένη κεφαλαιοποίηση
Η κεφαλαιοποίηση των ελληνικών συστημικών τραπεζών έχει ενισχυθεί στο 9μηνο 2024, παρά τις προβλεπόμενες διανομές μερισμάτων και τις σημαντικές εκταμιεύσεις νέων δανείων.
Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2024, ο μέσος δείκτης CET1 ήταν 16,7%, ενώ ο μέσος δείκτης συνολικών κεφαλαίων ήταν 20,8%, από 15,6% και 19%, αντίστοιχα, στο τέλος του 2023 (Διάγραμμα 3). Αυτό μεταφράζεται σε μέσα αποθέματα ασφαλείας πάνω από τις ελάχιστες απαιτήσεις της τάξης των 670 μ.β. και 610 μ.β. για το CET1 και το Συνολικό Κεφάλαιο, αντίστοιχα.