Τεκμήρια διαβίωσης: Έγινε το πρώτο βήμα για το «κούρεμα» 30% από το 2025

Στην αναμόρφωση του συστήματος των τεκμηρίων διαβίωσης προχωρά το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με στόχο τον εξορθολογισμό του συστήματος και στη συνέχεια τη μείωση των τεκμηρίων κατά μέσο όρο 30% από το 2025.
To υπουργείο Εθνικής Οικονομίας συγκρότησε εξαμελή επιτροπή με έργο την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και την διατύπωση απόψεων και προτάσεων σχετικά με το θέμα της αναμόρφωσης των τεκμηρίων και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

Η Επιτροπή θα συνεδριάζει τουλάχιστον μία φορά το μήνα και εκτάκτως όταν προκύπτουν επείγοντα θέματα ενώ επικεφαλής είναι η γενική γραμματέας φορολογικής πολιτικής Μαρία Ψύλλα.
Fast track διαδικασίες
Η επιτροπή θα προχωρήσει με ταχύτατες διαδικασίες ώστε να αντιμετωπιστούν οι στρεβλώσεις που δεν θα οδηγούν πολίτες με πολύ χαμηλά εισοδήματα να πληρώνουν φόρους εισοδήματος δυσανάλογα υψηλούς για τα πραγματικά τους εισοδήματα. Σήμερα για κάθε φορολογούμενο ο οποίος απέκτησε εισόδημα από οποιανδήποτε πηγή η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει ότι ισχύει ελάχιστο τεκμήριο διαβιωσης.
Αλλωστε τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι περισσότεροι φορολογούμενοι που πιάνονται στην παγίδα των τεκμηρίων διαβιώσεως δεν είναι οι «επαγγελματίες» φοροφυγάδες αλλά μισθωτοί και συνταξιούχοι κυρίως με χαμηλά εισοδήματα που πληρώνουν έξτρα φόρους επειδή διαμένουν σε ιδιόκτητη ή μισθωμένη κατοικία και έχουν ένα αυτοκίνητο.
Ταυτόχρονα εξετάζεται να γίνουν παρεμβάσεις και στη νομοθεσία για τον τρόπο κάλυψης των τεκμηρίων διαβιωσhς .
Οι όποιες αλλαγές αποφασιστούν στους κανόνες που αφορούν στην κάλυψη των τεκμηρίων θα εφαρμοστούν παράλληλα με τη μεσοσταθμική μείωση τους
Οι αλλαγές στα τεκμήρια
Τα τεκμήρια διαβίωσης θα διατηρηθούν μέχρι και το τέλος του 2024 και θα μειωθούν το 2025 ενώ όπως αναφέρουν φοροτεχνικοί το «κούρεμα» κατά 30% μεσοσταθμικά των τεκμηρίων διαβίωσης σημαίνει ότι το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης θα μειωθεί:Από 3.000 ευρώ σε 2.100 ευρώ για τον άγαμο ή έγγαμο ή μέρος συμφώνου συμβίωσης κι έχει επιλέξει να υποβάλλει τη δήλωσή του χωριστά από την σύζυγο ή τον σύζυγο ή το έτερο μέρος συμφώνου συμβίωσης
2.500 ευρώ σε 1.750 ευρώ αν είναι έγγαμος ή έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης κι έχει επιλέξει να υποβάλλει κοινή δήλωση με την ή τον σύζυγο ή με το έτερο μέρος του συμφώνου συμβίωσης.
Παράλληλα σχεδιάζεται να υπάρξουν αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής. Οι κλίμακες προσδιορισμού των ποσών των τεκμηρίων θα αναμορφωθούν προκειμένου να γίνουν πιο δίκαια.
Στο ιδιο πλαίσιο θα τεθεί υπό εξέταση το άρθρο 34 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος το οποίο ορίζει ότι οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος προκύπτει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων επικαλούμενοι εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμα και πριν από πάρα πολλά χρόνια.
Πρόκειται για τη λεγόμενη ανάλωση κεφαλαίου μέσω της οποίας οι φορολογούμενοι μπορούν να επικαλουνται εισοδήματα παρελθόντων ετών για να καλύπτουν μεγάλες διαφορές τεκμηρίων και να αποφεύγουν την πληρωμή φόρων.
Ποια είναι τα τεκμήρια διαβίωσης
Σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία, τα τεκμήρια δαπανών διαβίωσης είναι τα ακόλουθα:
Το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης: Το οποίο ανέρχεται σε 3.000 ευρώ αν είναι άγαμος ή έγγαμος κι έχει επιλέξει να υποβάλλει τη δήλωσή του χωριστά από την σύζυγο ή τον σύζυγο, 2.500 ευρώ αν είναι έγγαμος κι έχει επιλέξει να υποβάλλει κοινή δήλωση με την ή τον σύζυγο.
Τεκμήριο κατοικίας: Το τεκμήριο διαβίωσης για την κύρια κατοικία που δηλώνει ο φορολογούμενος υπολογίζεται κλιμακωτά με βάση την επιφάνειά της:

• μέχρι και 80 τ.μ. κύριοι χώροι, 40 ευρώ ανά τ.μ.
• από 81 τ.μ. μέχρι και 120 τ.μ. κύριοι χώροι, 65 ευρώ ανά τ.μ.
• από 121 τ.μ. μέχρι και 200 τ.μ. κύριοι χώροι, 110 ευρώ ανά τ.μ. από 201 τ.μ. μέχρι και 300 τ.μ. κύριοι χώροι, 200 ευρώ ανά τ.μ.
• από 301 τ.μ. και άνω κύριοι χώροι, 400 ευρώ ανά τ.μ.

Τεκμήριο Ι.Χ. αυτοκινήτου: Τα τεκμήρια διαβίωσης για τα επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα που κατέχουν οι φορολογούμενοι υπολογίζονται ως εξής: 

• Για αυτοκίνητα μέχρι και 1.200 κ.ε. ισχύει τεκμήριο 4.000 ευρώ.
• Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα των 1.200 κ.ε. και μέχρι 2.000 κ.ε., προστίθενται 600 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.
• Για αυτοκίνητα άνω των 2.000 κ.ε. και μέχρι 3.000 κ.ε., προστίθενται 900 ευρώ ανά 100 κυβικά εκατοστά.

Aκομα τεκμήρια αποτελούν τα σκάφη αναψυχής, οι πισίνες, τα αεροσκάφη, τα δίδακτρα, τα δάνεια και οι κάρτες.
Πόσοι μισθωτοί και συνταξιούχοι πιάστηκαν στα τεκμήρια
Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων έδειξαν ότι:

• 547.827 μισθωτοί αν και δήλωσαν στη φορολογική τους δήλωση εισοδήματα ύψους 1,46 δισ. ευρώ φορολογήθηκαν για εισοδήματα 2,84 δισ. καθώς με την εφαρμογή των τεκμηρίων προστέθηκαν εισοδήματα ύψους 1,38 δισ. ευρώ.
• 465.238 συνταξιούχοι δήλωσαν εισοδήματα 992 εκατ. ευρώ. Ωστόσο φορολογήθηκαν για εισοδήματα 2,29 δισ. ευρώ λόγω τεκμηρίων.
• 377.292 εισοδηματίες δήλωσαν εισοδήματα 209 εκατ. ευρώ. Ωστόσο τα τεκμήρια αποκάλυψαν εισοδήματα 1,78 δισ. και τελικά φορολογήθηκαν για εισόδημα 1,98 δισ.
• 180.889 ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι ενώ δήλωσαν εισόδημα ύψους 391 εκατ., η εφορία τους πρόσθεσε τεκμαρτό εισόδημα 759 εκατ.
• 91.045 φορολογούμενοι με αγροτική δραστηριότητα εμφάνισαν στην εφορία εισόδημα 185 εκατ. Με την εφαρμογή των τεκμηρίων προστέθηκαν 328 εκατ. και φορολογήθηκαν για πραγματικό και τεκμαρτό εισόδημα 513 εκατ.