Σαν σήμερα 10/10, Το Παρθεναγωγείο Βόλου προσφέρει στα κορίτσια εκπαίδευση – Οι… συνήθεις ένοχοι το κλείνουν τρία χρόνια μετά

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 10 Οκτωβρίου του 1908, όταν άρχισε τη λειτουργία του το Ανώτερο Δημοτικό Παρθεναγωγείο Βόλου.
Σε μια εποχή που στην Ελλάδα τα περισσότερα κορίτσια δεν μορφώνονταν, ο Δήμος Παγασών- του Βόλου δηλαδή- ενέκρινε την εισήγηση του Δημητρίου Σαράτση για την ίδρυση Παρθεναγωγείου. Διευθυντής διετέλεσε ο σπουδαίος παιδαγωγός Αλέξανδρος Δελμούζος, κύριος εκπρόσωπος του εκπαιδευτικού δημοτικισμού· μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες στο χώρο της νεοελληνικής εκπαίδευσης και, μαζί με τους Γληνό και Τριανταφυλλίδη, οι πρόδρομοι της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1964. Επίσης, μια από τις προσωπικότητες των εκπαιδευτικών δρώμενων που πολεμήθηκαν ανηλεώς. Ελλάδα βλέπεις…Το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα της διδασκαλίας στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο Βόλου- που το διαφοροποίησε από την τότε σχολική πραγματικότητα- ήταν η χρήση και η διδασκαλία της δημοτικής γλώσσας. Επίσης το κέντρο του ενδιαφέροντος στο σχολείο αυτό, ήταν οι μαθήτριες και όχι οι δάσκαλοι και πολύ σημαντικός ήταν ο ρόλος, στη διδασκαλία, του διαλόγου ανάμεσα στο δάσκαλο και τα παιδιά. Στο σχολείο δίδαξαν ο ίδιος ο Δελμούζος και περίπου 10 καθηγητές από τους οποίους οι περισσότεροι δίδασκαν και σε άλλα σχολεία της πόλης. Και ό,τι νέο και προοδευτικό σε τούτο τον τόπο, τι κάνει; Σφυροκοπείται δίχως περίσκεψη από συντηρητικά κέντρα και κυρίως την Εκκλησία!

Μαθήτριες του Παρθεναγωγείου Βόλου.

Οι συνήθεις σκοτεινές δυνάμεις
Δημοτικός σύμβουλος του Βόλου διαφώνησε με την ανάγκη ύπαρξης του σχολείου προβάλλοντας ιδιαίτερα το γεγονός ότι διευθυντής σε σχολείο θηλέων είχε διοριστεί ένας νέος άνδρας, ο Δελμούζος που τότε ήταν 28 χρονών. Τη σκυτάλη πήρε ο δημοσιογράφος Δημοσθένης Κούρτοβικ, εκδότης της εφημερίδας «Κήρυξ», ο οποίος έγραψε για «μαλλιαρωσύνη, συμφυρμό γλωσσικών γούστων και προσωπικών εκτιμήσεων και διαίρεσιν της πόλεως εις αριστοκράτας και πληβείους». Στο φύλλο της 25 Οκτωβρίου του 1908 ο Κούρτοβικ έγραφε: «Δημιουργείται πρότυπον και πρωτότυπον εν όλη τη οικουμένη παρθεναγωγείο, κατά τερατώδη τρόπον διευθυνόμενον από ένα νεανίαν (...) δια να διδάξη (τις μαθήτριες) πως πρέπει να γίνουν οικοκυραί και πως πρέπει να γίνουν μητέρες»…
Τα δημοσιεύματα κλόνισαν την εμπιστοσύνη των γονέων που πήραν τις θυγατέρες τους· το Παρθεναγωγείο, όμως συνέχισε τη λειτουργία του μέχρι που επενέβη ο εκπρόσωπος του Θεού επί Γης… Ο μητροπολίτης Δημητριάδος Γερμανός Μαυρομμάτης επισκέφτηκε τη σχολή δίχως να ειδοποιήσει και εισέβαλε στην αίθουσα που δίδασκε εκείνη την ώρα η φιλόλογος Πηνελόπη Χριστάκου. Ο μητροπολίτης ενοχλήθηκε από το γεγονός ότι δε γινόταν πρωϊνή προσευχή στο σχολείο καθώς και από την άρνηση της εκπαιδευτικού να φιλήσει το χέρι του! Μετά το συμβάν ο Κούρτοβικ έγραψε στον Κήρυκα: «…ο ελληνικός κλήρος απεκλήθη υπό των διδασκάλων στίφος κολασμένων δαιμόνων»…Τα δημοσιεύματα κατά του Παρθεναγωγείου και των διδασκόντων σε αυτό όπως και οι κατηγορίες για αθεϊα, μασονισμό, μαλλιαρισμό και αντεθνική συμπεριφορά, κυρίως από τις γραμμές του Κήρυκα, συνεχίστηκαν και εντάθηκαν. Ο βουλευτής Βόλου Μ.Μπουφίδης κατήγγειλε την λειτουργία του σχολείου στη Βουλή και ο σύλλογος Οι Τρεις Ιεράρχες εξέδωσε, στις 18 Φεβρουαρίου, ψήφισμα διαμαρτυρίας προς τον λαό του Βόλου, στο οποίο κατήγγειλε ότι διαστρεβλωνόταν η ελληνική γλώσσα και διδασκόταν η περιφρόνηση και η ασέβεια προς τον ιερόν ορθόδοξον κλήρον. Στις 2 Μαρτίου του 1911 έγινε στο Βόλο λαϊκό συλλαλητήριο κατά της λειτουργίας του Παρθεναγωγείου. Την ίδια μέρα συγκλήθηκε το δημοτικό συμβούλιο το οποίο έκανε δεκτή την πρόταση δημοτικού συμβούλου για τη διακοπή λειτουργίας του σχολείου. Μετά το κλείσιμο του Παρθεναγωγείου ακολούθησε δικαστική δίωξη των υπευθύνων του σχολείου· άπαντες αθωώθηκαν! Το εκπαιδευτικό ίδρυμα, όμως, είχε καταδικαστεί σε θάνατο από τους συνήθεις ενόχους!