Μία από τις παρενέργειες της υπερκατανάλωσης τροφίμων και του πάχους είναι και η συσσώρευση λίπους στο συκώτι, η οποία μπορεί να προκαλέσει - έστω και σε δεύτερο χρόνο - σημαντικές παρενέργειες. Τι θα πρέπει να ξέρουμε, λοιπόν, και πώς θα προφυλαχθούμε;
Τι είναι η λιπώδης διήθηση του ήπατος και πόσο συχνή είναι;
Η λιπώδης διήθηση του ήπατος είναι ένα από τα συχνότερα ευρήματα των υπερήχων της κοιλιάς και αντιπροσωπεύει την άθροιση λίπους μέσα στα κύτταρα του συκωτιού και όχι γύρω από αυτό, όπως συχνά λέγεται. Το συκώτι, λοιπόν, μετατρέπεται από τρυφερό και ροδαλό σε λιπαρή μαργαρίνη!
Όμως, από αυτούς που εμφανίζουν λιπώδη διήθηση στο υπερηχογράφημα, μόνο ένα μικρό ποσοστό θα εμφανίσει ηπατίτιδα (στεατοηπατίτιδα) και κίρρωση του ήπατος, έπειτα από πολλά χρόνια. Μερικές στατιστικές ανεβάζουν το ποσοστό στο τουλάχιστον 20% του γενικού πληθυσμού (ένας στους πέντε).
Πώς εκδηλώνεται;
Δεν συνοδεύεται από ιδιαίτερα ενοχλήματα, συνηθέστερα από ένα αόριστο αίσθημα βάρους στο συκώτι ή εύκολη κόπωση. Πολλές φορές, η μοναδική εκδήλωση της νόσου είναι η αύξηση των ενζύμων του ήπατος και πρέπει ο γιατρός να ξεχωρίσει αν φταίει το λίπος, κάποια φάρμακα ή η ιογενής ηπατίτιδα. Μάλιστα, κάποιες περιπτώσεις ηπατίτιδας C συνοδεύονται από αύξηση του λίπους στο συκώτι.
Πώς δημιουργείται;
Η εξήγηση είναι ότι μετά την πέψη, η τροφή, που είναι ενέργεια και οργανική ύλη, απαραίτητες για την ανάπτυξη και τη συντήρησή μας, μεταφέρεται στο συκώτι με τη μορφή στοιχειωδών υλικών (σάκχαρα, αμινοξέα και λίπη), που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή να καούν. Εκεί ο μεταβολισμός αναλαμβάνει, ως μια βιοχημική ισορροπία διεργασιών, την κάλυψη ενεργειακών, θρεπτικών και αμυντικών αναγκών του οργανισμού.
Αυτό είναι η φωτεινή πλευρά του φεγγαριού. Διότι ο άνθρωπος μετακόμισε πια από τις κορυφές των βουνών, όπου η τροφή ήταν λιτή και σπάνια, δίπλα σε σούπερ μάρκετ, ζαχαροπλαστεία, ντελικατέσεν, όπου αφθονούν οι θερμίδες. Ενώ μπορεί να επιβιώσει για πολύ τρώγοντας λίγο, όσο χρειάζεται, στην εποχή μας τρώει περισσότερο και κάνει καθιστική ζωή, δημιουργώντας περίσσευμα θερμίδων. Τα γονίδιά μας, όμως, έχουν στη μνήμη τους τον φόβο της πείνας.
Έτσι, ό,τι περισσεύει (σάκχαρο, λίπος, πρωτεΐνη) γίνεται τριγλυκερίδια στο συκώτι και αποθηκεύεται στο σώμα με μορφή λίπους. Η έξοδος, όμως από το συκώτι είναι το πρόβλημα, γιατί δεν υπήρξε πρόβλεψη από το Δημιουργό για τόσο μεγάλες εξαγωγές.
Το λίπος, λοιπόν, παραμένει στα ηπατοκύτταρα με συνέπεια να οξειδώνεται, να δημιουργεί το λεγόμενο οξειδωτικό στρες και εξάντληση των κυττάρων, που στο τέλος πεθαίνουν εν μέσω φλεγμονής, που αποκαλείται στεατοηπατίτιδα (ηπατίτιδα που οφείλεται στο στέαρ = λίπος).
Η φλεγμονή αυτή και η βλάβη του ήπατος (φωτιά) ακολουθείται από την αύξηση των τρανσαμινασών (καπνός) και χειροτερεύει με τη χρήση αλκοόλ ή τη λήψη πολλών από τα συνηθισμένα και γνωστά φάρμακα, όπως τα παυσίπονα, η πλειονότητα των οποίων μεταβολίζεται στο συκώτι.
Όμως, και στην περίπτωση που το σώμα δεν παίρνει τις θερμίδες που χρειάζεται, το λίπος που κινητοποιείται από το λιπώδη ιστό το επεξεργάζεται το συκώτι, το οποίο επίσης μετατρέπει τις πρωτεΐνες του σώματος που «κανιβαλίζονται», σε ζάχαρη και λίπος.
Ποιοι κινδυνεύουν;
Η αρχική περιγραφή έγινε σε αλκοολικούς ασθενείς, γιατί με το αλκοόλ το συκώτι τους δηλητηριάζεται και δυσλειτουργεί, ενώ ταυτόχρονα παίρνουν άφθονες θερμίδες. Συνοδεύει τους παχύσαρκους ή και υπέρβαρους ασθενείς, διαβητικούς, με θυρεοειδοπάθεια, με υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη και τριγλυκερίδια και χαμηλή HDL (καλή χοληστερίνη).
Υπάρχει κληρονομική προδιάθεση, που είναι όμως γενικά η προδιάθεση για το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο, που περιλαμβάνει το διαβήτη, την υπέρταση, την παχυσαρκία (ιδίως την αποκαλούμενη κοιλιακή παχυσαρκία με περίμετρο μέσης για τους άνδρες άνω των 102 εκ. και για τις γυναίκες άνω των 88 εκ.), τη δυσλιπιδαιμία, τα καρδιαγγειακά προβλήματα, το αυξημένο ουρικό οξύ.
Σ’ αυτό το σύνδρομο, η αντίσταση των ιστών στην ινσουλίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει το σάκχαρο, εκτρέπει τη ζάχαρη που φαινομενικά περισσεύει προς τη μαζική παραγωγή τριγλυκεριδίων, δηλαδή λίπους.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Με προσεκτική δίαιτα, αλλά χωρίς υπερβολές, και συστηματική άσκηση με στόχο το ιδανικό βάρος. Μαζί με αυτά χρειάζονται άριστη ρύθμιση του θυρεοειδή, του διαβήτη, της δυσλιπιδαιμίας, αποφυγή του αλκοόλ και φάρμακα μόνο όσα λέει ο γιατρός.
Πηγές: Δημήτριος Α. Κουντουράς , MD., PhD., Παθολόγος – Ηπατολόγος, Διευθυντής Δ΄ Παθολογικής – Ηπατολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ
Τι είναι η λιπώδης διήθηση του ήπατος και πόσο συχνή είναι;Η λιπώδης διήθηση του ήπατος είναι ένα από τα συχνότερα ευρήματα των υπερήχων της κοιλιάς και αντιπροσωπεύει την άθροιση λίπους μέσα στα κύτταρα του συκωτιού και όχι γύρω από αυτό, όπως συχνά λέγεται. Το συκώτι, λοιπόν, μετατρέπεται από τρυφερό και ροδαλό σε λιπαρή μαργαρίνη!
Όμως, από αυτούς που εμφανίζουν λιπώδη διήθηση στο υπερηχογράφημα, μόνο ένα μικρό ποσοστό θα εμφανίσει ηπατίτιδα (στεατοηπατίτιδα) και κίρρωση του ήπατος, έπειτα από πολλά χρόνια. Μερικές στατιστικές ανεβάζουν το ποσοστό στο τουλάχιστον 20% του γενικού πληθυσμού (ένας στους πέντε).
Πώς εκδηλώνεται;
Δεν συνοδεύεται από ιδιαίτερα ενοχλήματα, συνηθέστερα από ένα αόριστο αίσθημα βάρους στο συκώτι ή εύκολη κόπωση. Πολλές φορές, η μοναδική εκδήλωση της νόσου είναι η αύξηση των ενζύμων του ήπατος και πρέπει ο γιατρός να ξεχωρίσει αν φταίει το λίπος, κάποια φάρμακα ή η ιογενής ηπατίτιδα. Μάλιστα, κάποιες περιπτώσεις ηπατίτιδας C συνοδεύονται από αύξηση του λίπους στο συκώτι.
Πώς δημιουργείται;
Η εξήγηση είναι ότι μετά την πέψη, η τροφή, που είναι ενέργεια και οργανική ύλη, απαραίτητες για την ανάπτυξη και τη συντήρησή μας, μεταφέρεται στο συκώτι με τη μορφή στοιχειωδών υλικών (σάκχαρα, αμινοξέα και λίπη), που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ή να καούν. Εκεί ο μεταβολισμός αναλαμβάνει, ως μια βιοχημική ισορροπία διεργασιών, την κάλυψη ενεργειακών, θρεπτικών και αμυντικών αναγκών του οργανισμού.
Αυτό είναι η φωτεινή πλευρά του φεγγαριού. Διότι ο άνθρωπος μετακόμισε πια από τις κορυφές των βουνών, όπου η τροφή ήταν λιτή και σπάνια, δίπλα σε σούπερ μάρκετ, ζαχαροπλαστεία, ντελικατέσεν, όπου αφθονούν οι θερμίδες. Ενώ μπορεί να επιβιώσει για πολύ τρώγοντας λίγο, όσο χρειάζεται, στην εποχή μας τρώει περισσότερο και κάνει καθιστική ζωή, δημιουργώντας περίσσευμα θερμίδων. Τα γονίδιά μας, όμως, έχουν στη μνήμη τους τον φόβο της πείνας.
Έτσι, ό,τι περισσεύει (σάκχαρο, λίπος, πρωτεΐνη) γίνεται τριγλυκερίδια στο συκώτι και αποθηκεύεται στο σώμα με μορφή λίπους. Η έξοδος, όμως από το συκώτι είναι το πρόβλημα, γιατί δεν υπήρξε πρόβλεψη από το Δημιουργό για τόσο μεγάλες εξαγωγές.
Το λίπος, λοιπόν, παραμένει στα ηπατοκύτταρα με συνέπεια να οξειδώνεται, να δημιουργεί το λεγόμενο οξειδωτικό στρες και εξάντληση των κυττάρων, που στο τέλος πεθαίνουν εν μέσω φλεγμονής, που αποκαλείται στεατοηπατίτιδα (ηπατίτιδα που οφείλεται στο στέαρ = λίπος).
Η φλεγμονή αυτή και η βλάβη του ήπατος (φωτιά) ακολουθείται από την αύξηση των τρανσαμινασών (καπνός) και χειροτερεύει με τη χρήση αλκοόλ ή τη λήψη πολλών από τα συνηθισμένα και γνωστά φάρμακα, όπως τα παυσίπονα, η πλειονότητα των οποίων μεταβολίζεται στο συκώτι.
Όμως, και στην περίπτωση που το σώμα δεν παίρνει τις θερμίδες που χρειάζεται, το λίπος που κινητοποιείται από το λιπώδη ιστό το επεξεργάζεται το συκώτι, το οποίο επίσης μετατρέπει τις πρωτεΐνες του σώματος που «κανιβαλίζονται», σε ζάχαρη και λίπος.
Ποιοι κινδυνεύουν;
Η αρχική περιγραφή έγινε σε αλκοολικούς ασθενείς, γιατί με το αλκοόλ το συκώτι τους δηλητηριάζεται και δυσλειτουργεί, ενώ ταυτόχρονα παίρνουν άφθονες θερμίδες. Συνοδεύει τους παχύσαρκους ή και υπέρβαρους ασθενείς, διαβητικούς, με θυρεοειδοπάθεια, με υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη και τριγλυκερίδια και χαμηλή HDL (καλή χοληστερίνη).
Υπάρχει κληρονομική προδιάθεση, που είναι όμως γενικά η προδιάθεση για το λεγόμενο μεταβολικό σύνδρομο, που περιλαμβάνει το διαβήτη, την υπέρταση, την παχυσαρκία (ιδίως την αποκαλούμενη κοιλιακή παχυσαρκία με περίμετρο μέσης για τους άνδρες άνω των 102 εκ. και για τις γυναίκες άνω των 88 εκ.), τη δυσλιπιδαιμία, τα καρδιαγγειακά προβλήματα, το αυξημένο ουρικό οξύ.
Σ’ αυτό το σύνδρομο, η αντίσταση των ιστών στην ινσουλίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει το σάκχαρο, εκτρέπει τη ζάχαρη που φαινομενικά περισσεύει προς τη μαζική παραγωγή τριγλυκεριδίων, δηλαδή λίπους.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Με προσεκτική δίαιτα, αλλά χωρίς υπερβολές, και συστηματική άσκηση με στόχο το ιδανικό βάρος. Μαζί με αυτά χρειάζονται άριστη ρύθμιση του θυρεοειδή, του διαβήτη, της δυσλιπιδαιμίας, αποφυγή του αλκοόλ και φάρμακα μόνο όσα λέει ο γιατρός.
Πηγές: Δημήτριος Α. Κουντουράς , MD., PhD., Παθολόγος – Ηπατολόγος, Διευθυντής Δ΄ Παθολογικής – Ηπατολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σχόλια
Δεν βρέθηκαν σχόλια γι'αυτό το άρθρο.
Γίνε ο πρώτος που θα σχολιάσει το άρθρο χρησιμοποιώντας την παρακάτω φόρμα