Κατώτατος μισθός: Νέα αναβολή για την αύξηση – Πότε ξεκινά ο διάλογος

Nέο χρονικό ορόσημο για την έναρξη του διαλόγου τοποθετείται μετά το καλοκαίρι
Τέταρτη κατά σειρά αναβολή φέρνει η επέλαση της πανδημίας του κορονοιού στην διαδικασία αύξησης του κατώτατου μισθού, που επρόκειτο να ξεκινήσει, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθετική ρύθμιση, το τελευταίο 10ήμερο του τρέχοντος Μαρτίου.
Λίγα 24ωρα πριν εκπνεύσει η προθεσμία για την αποστολή της πρόσκλησης προς τους εξειδικευμένους επιστημονικούς φορείς προκειμένου να αξιολογήσουν τον κατώτατο μισθό, το υπουργείο Εργασίας αναμένεται να καταθέσει στη Βουλή νέα νομοθετική ρύθμιση αναβάλλοντας για άλλη μια φορά, ελέω κορoνοιού, την 4μηνη διαδικασία.
Όπως εξηγούν αρμόδια στελέχη του υπουργείου Εργασίας, η διαδικασία αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού δεν είναι εύκολο να εκκινήσει σε μια χρονική στιγμή, κατά την οποία δεν έχει ακόμη καταστεί εφικτή η σταδιακή αποσωλήνωση της ελληνικής οικονομίας από τα μέτρα στήριξης και τα lockdown.
Η πανδημία επελαύνει και ο χρονικός ορίζοντας απαγκίστρωσης από τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας είναι ακόμη, εν πολλοίς, άγνωστος. Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν ειδικοί και παράγοντες της αγοράς, πρέπει πρώτα να προχωρήσει το επόμενο διάστημα η αποσωλήνωση της οικονομίας – με τον ρυθμό που θα επιτρέψει η πορεία της υγειονομικής κρίσης – ώστε κρίσιμοι κλάδοι του ιδιωτικού τομέα να βγουν από τον αναπνευστήρα και να αποκαλυφθεί στο πεδίο το αποτύπωμα από το πολύμηνο lockdown.
Στο πλαίσιο αυτό εκτιμήσεις αναφέρουν πως το νέο χρονικό ορόσημο για την έναρξη του διαλόγου θα πρέπει να τοποθετείται μάλλον μετά το καλοκαίρι. Σύμφωνα με τον νόμο, άλλωστε, το ύψος του κατώτατου μισθού πρέπει να καθορίζεται «λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών». Με την κατάσταση που διαμορφώνεται στην ελληνική οικονομία η εξίσωση δεν είναι εύκολη. Το 2020 έχει κλείσει με ύφεση 8,2% και το πρώτο τρίμηνο του 2021 να κινδυνεύει να κλείσει με διψήφιο ποσοστό ύφεσης.
Στο πλαίσιο αυτό, η 4η κατά σειρά αναβολή κρίνεται επιβεβλημένη. Διαφορετικά, φορείς όπως η Τράπεζα της Ελλάδος, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) θα έπρεπε να εκτιμήσουν τις δυνατότητες προσαρμογής του κατώτατου μισθού μέσα στις σημερινές, εξαιρετικά δυσμενείς, οικονομικές συνθήκες.
Η αναβολή θα δώσει, συν τοις άλλοις, τον απαραίτητο χρόνο, ώστε να καθαρίσει το τοπίο και σε επίπεδο Ευρωπαικής Ένωσης, όπου υπάρχει μια ανοιχτή συζήτηση για τον τρόπο διασφάλισης δίκαιων κατώτατων μισθών για όλους τους εργαζομένους στην Ε.Ε. Η Επιτροπή εξετάζει τόσο νομοθετικές όσο και μη νομοθετικές πράξεις, δηλαδή μια οδηγία στον τομέα των συνθηκών εργασίας και μια σύσταση του Συμβουλίου. Σύμφωνα με δηλώσεις αξιωματούχων της Κομισιόν, «η εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης για όλους τους εργαζομένους στην ΕΕ είναι ουσιαστικής σημασίας για την ανάκαμψη, καθώς και για την οικοδόμηση δίκαιων και ανθεκτικών οικονομιών» μετά τις βαθιές πληγές που αφήνει στις οικονομίες και τις επιχειρήσεις των κρατών μελών, καθώς και στο εισόδημα των εργαζομένων και των οικογενειών τους, η πανδημία του κορoνοιού.
Υπενθυμίζεται πως από τον Φεβρουάριο του 2019 ο κατώτατος μισθός έχει οριστεί στα 650 ευρώ (καταργήθηκε ο υποκατώτατος) και το κατώτατο ημερομίθιο στα 29,04 ευρώ. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει:
Η διαδικασία ξεκινά από την 3μελή Επιτροπή Διαβούλευσης (Πρόεδρος Ο.ΜΕ.Δ., εκπρόσωπος υπουργού Οικονομικών και εκπρόσωπος του υπουργού Εργασίας) η οποία αποστέλλει έγγραφη πρόσκληση προς εξειδικευμένους επιστημονικούς ερευνητικούς και λοιπούς φορείς, μεταξύ των οποίων, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), το Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε./ΑΔΕΔΥ (ΙΝΕ−Γ.Σ.Ε.Ε.), το Ινστιτούτο ΙΜΕ−Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ), το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΙΝ. ΕΜ.Υ. ΕΣΕΕ). Οι ερευνητικοί αυτοί φορείς πρέπει να συντάξουν έκθεση για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με εκτιμήσεις για την προσαρμογή τους στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες. Οι φορείς πρέπει να λάβουν υπόψη τους σύμφωνα με την σχετική διάταξη, την ειδική ρήτρα που προβλέπεται στον νόμο του 2013 : “Το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών”.
Αφού υποβληθούν οι εκθέσεις για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, η Επιτροπή Διαβούλευσης σχηματίζει φάκελο με τις εκθέσεις των εξειδικευμένων ερευνητικών φορέων και των παραγόντων διαφοροποίησης του κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου και τον στέλνει στους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, ΓΣΕΕ, Σ.Ε.Β., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., Ε.Σ.Ε.Ε., Σ.Ε.Τ.Ε. ώστε να εκφράσουν γνώμη, με υποβολή υπομνήματος και τεκμηρίωσης για την αναπροσαρμογή του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.
Στη συνέχεια η Επιτροπή Διαβούλευσης πρέπει να διαβιβάσει το υπόμνημα κάθε δια βουλευόμενου προς τους υπόλοιπους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, με πρόσκληση για προφορική διαβούλευση σε σχέση με την τυχόν αναπροσαρμογή του εκάστοτε ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.
Το επόμενο βήμα προβλέπει πως πρέπει να διαβιβαστούν όλα τα υπομνήματα και η τεκμηρίωση των διαβουλευομένων, καθώς και η έκθεση των εξειδικευμένων επιστημονικών και ερευνητικών φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) προς σύνταξη Σχεδίου Πορίσματος Διαβούλευσης. Το πόρισμα συντάσσεται σε συνεργασία με επιτροπή αποτελούμενη από 5 ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες σε θέματα οικονομίας και κυρίως οικονομίας της εργασίας, κοινωνικής πολιτικής καθώς και εργασιακών σχέσεων. Το Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης σχετικά με τις δυνατότητες προσαρμογής του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να περιέχει ιδίως τη συστηματική καταγραφή των προτάσεων των διαβουλευομένων κοινωνικών εταίρων, τα σημεία συμφωνίας τους, τεκμηρίωση ως προς την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και της αγοράς εργασίας και τους παράγοντες που επιδρούν στον καθορισμό του προτεινόμενου νομοθετημένου κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου. Η γνώμη που θα διατυπώνεται στο Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης, μπορεί να αποκλίνει ή/και να διαφοροποιείται από τις εκθέσεις που υποβάλλονται από τους λοιπούς επιστημονικούς φορείς.
Το Σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης υποβάλλεται στον υπουργό Οικονομικών και τον υπουργό Εργασίας. Ακολούθως πρέπει να δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας μαζί με όλες τις εκθέσεις, τα υπομνήματα και κάθε άλλο σχετικό έγγραφο τεκμηρίωσης.
Στο τελευταίο βήμα ο υπουργός Εργασίας εισηγείται στο υπουργικό Συμβούλιο τον νέο κατώτατο μισθό υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης.