10ετής παραγραφή οφειλών ΕΦΚΑ: Ποιους συμφέρει, ποιοι εξαιρούνται – Τι λένε οι ειδικοί

Η δυνατότητα της δεκαετούς παραγραφής των οφειλών σαφώς θα ευνοήσει χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες που αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, καθώς 4 στους 10 οφείλουν στο ΕΦΚΑ-ΚΕΑΟ.
Υπενθυμίζουμε ότι η επίμαχη διάταξη που υιοθετεί τη 10ετή παραγραφή (από 20ετή που ισχύει σήμερα στα περισσότερα ταμεία) εντάσσεται στο μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα τεθεί τις επόμενες ημέρες σε δημόσια διαβούλευση. Από την 1η Ιανουαρίου 2027 η παραγραφή των μη βεβαιωμένων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ γίνεται πενταετής, με εναρμόνιση των χρονικών ορίων παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών με ό,τι ισχύει για τις φορολογικές οφειλές.
Ποιους συμφέρει πραγματικά η 10ετής παραγραφή
Ωστόσο, ποιους συμφέρει πραγματικά η παραγραφή και για ποιους η πόρτα θα παραμείνει κλειστή εξαιτίας των προϋποθέσεων που θέτει η διάταξη;
Όπως επισημαίνει ο τέως υπουργός και σύμβουλος ασφάλισης Γιώργος Κουτρουμάνης, «η παραγραφή σε γενικές γραμμές συμφέρει όσους μπορούν με τα υπόλοιπα χρόνια να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα, αν ο ασφαλισμένος υποβάλει αίτημα για παραγραφή οφειλών 5 ετών, πρέπει να συμπληρώνει ασφαλιστικό βίο 17-18 ετών προκειμένου να συμπληρώσει πάνω από 20 έτη και να συνταξιοδοτηθεί στα 67. Περισσότερο προσεκτικοί πρέπει να είναι όσοι επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 40ετία, στα 62. Αν ο ασφαλισμένος κάνει χρήση της δεκαετούς παραγραφής, χάνοντας αντίστοιχο ασφαλιστικό χρόνο, δύσκολα θα συμπληρώσει τα 40 έτη ασφάλισης. Γι' αυτούς τους λόγους εκτιμώ ότι τα επόμενα χρόνια χρήση της παραγραφής θα μπορέσουν να κάνουν περίπου 20.000 ελεύθεροι επαγγελματίες».
Ποιοι θα συναντήσουν εμπόδια
Ωστόσο δεν είναι λίγοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θα συναντήσουν εμπόδια και θα εξαιρεθούν από το δικαίωμα παραγραφής.
Ειδικότερα, όπως τονίζει ο δικηγόρος, ειδικός σε θέματα ασφάλισης, Διονύσης Ρίζος, δεν θα μπορέσουν να κάνουν χρήση της παραγραφής:

• Οσοι εντάχθηκαν στη ρύθμιση των 120 δόσεων και στις άλλες ευνοϊκές ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν το 2015, 2017 και 2019. Υπενθυμίζουμε ότι στις ρυθμίσεις είχαν ενταχθεί ένας στους τέσσερεις οφειλέτες.
• Οσοι έλαβαν ενημέρωση από το ΕΦΚΑ-ΚΕΑΟ ότι οφείλουν είτε με δική τους πρωτοβουλία είτε με πρωτοβουλία του φορέα. Δηλαδή εάν ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε κοινοποίηση προς τον ασφαλισμένο της βεβαίωσης οφειλής των εν λόγω εισφορών εντός δεκαετίας από τη γένεσή της (γεγονός που διακόπτει τον χρόνο παραγραφής), τότε ο ασφαλισμένος οφείλει το σύνολο των εισφορών.
• Οσοι δεν γνώριζαν ότι οφείλουν και το έμαθαν με την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.

Αντίθετα, αν μια οφειλή που δημιουργήθηκε το 2007 δεν βεβαιώθηκε μέχρι το 2017 διότι στο μεταξύ είχε ψηφιστεί το 2016 ο νόμος Κατρούγκαλου που έβαζε τον πήχη της παραγραφής στην 20ετία, τότε η οφειλή παραγράφεται.
Τι λένε οι ειδικοί
Το υπουργείο Εργασίας αποφεύγει προς το παρόν να προβεί σε εκτίμηση του συνολικού ποσού των οφειλών που θα παραγραφεί. Πάντως, σύμφωνα με τους ειδικούς, το ποσό μπορεί να φτάσει και το 1 δισ. ευρώ, σε ένα χαρτοφυλάκιο χρεών 42,8 δισ. ευρώ που διαχειρίζεται το ΚΕΑΟ.
Τα περισσότερα αμφισβητούμενα χρέη αφορούν ελεύθερους επαγγελματίες διότι γι' αυτούς η παραγραφή ήταν στην 20ετία και πριν από το 2016, ενώ παλαιότερα, στις περισσότερες περιπτώσεις, ο έλεγχος για τις οφειλές γινόταν -επί της ουσίας- κατά την αίτηση της σύνταξης.
Ο επαγγελματίας θα μπορεί να λάβει ενημερότητα και σύνταξη, αλλά χωρίς τον ασφαλιστικό χρόνο που αντιστοιχεί στα χρόνια των παραγεγραμμένων οφειλών.
Εφόσον επιθυμεί να προσμετρήσει στη σύνταξή του τον ασφαλιστικό χρόνο των επίμαχων οφειλών, θα μπορεί να τα πληρώσει και να τα… επαναφέρει στην καρτέλα του.