Ανακάλυψη: To πρώτο χειρουργείο έγινε πριν 30.000 χρόνια στην Ινδονησία και ο ασθενής επέζησε

Η αρχαιότερη επέμβαση στην ιστορία χρονολογείται πριν από 30.000 έτη αλλάζει τα δεδομένα στη μελέτη της ιατρικής και το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι ο ασθενής που χειρουργήθηκε επέζησε.
Πρόκειται για μια επέμβαση ακρωτηριασμού ενός παιδιού στην Ινδονησία. 

Η ανακάλυψη έγινε κατά τη διάρκεια ανασκαφών.
Η ιστορία του παλαιότερου ακρωτηριασμού, όπως την ανασυνθέτουν οι αρχαιολόγοι βάσει των ευρημάτων, είναι αυτή ενός παιδιού ο σκελετός του οποίου βρέθηκε σε σπήλαιο. Πρόκειται για σημαντική ανακάλυψη που θα επαναπροσδιορίσει την ιστορία της ιατρικής, όπως λένε οι ερευνητές.
Μέχρι τώρα, η παλαιότερη μαρτυρία μιας τέτοιας χειρουργικής επέμβασης χρονολογείτο πριν από 7.000 χρόνια στη νεολιθική εποχή, και τοποθετούνται, σύμφωνα με τα ευρήματα ανασκαφής του 2010, σε μια περιοχή της κεντρικής Γαλλίας. 

Πρόκειται για τον ακρωτηριασμό του βραχίονα ενός ηλικιωμένου άνδρα, που ήταν επιτυχής καθώς σε αγγείο βρέθηκαν τα οστά που αποκάλυψαν τα σημάδια της θεραπείας.

Οι επιστημονικές διαπιστώσεις συντείνουν στη σύνδεση που υπάρχει με την εμφάνιση των πρώτων ιατρικών πρακτικών με τη νεολιθική επανάσταση πριν από περίπου 10.000 χρόνια, που άλλαξε ριζικά τη ζωή των ανθρώπων καθώς η εξέλιξη της γεωρφίας και η υιοθέτηση καθιστικής ζωής έφεραν στην επιφάνεια ζητήματα υγείας που προηγουμένως ήταν άγνωστα.
Αλλά η ανασκαφή ανθρώπινων υπολειμμάτων τουλάχιστον 31.000 ετών, στο ινδονησιακό τμήμα του Βόρνεο, ανατρέπει αυτή την αντίληψη αποκαλύπτοντας ότι οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες εξασκούσαν χειρουργικές επεμβάσεις χιλιάδες χρόνια νωρίτερα από ό,τι είχε υπολογιστεί.
Η ανακάλυψη "ξαναγράφει τον τρόπο που κατανοούμε την ιατρική τεχνογνωσία", δήλωσε ο παλαιοντολόγος Τιμ Μαλόνεϊ, από το Πανεπιστήμιο Γκρίφιθ της Αυστραλίας, ο οποίος ήταν επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature την Τετάρτη.

Τα οστά είχαν ανακαλυφθεί το 2020 στο επιβλητικό ασβεστολιθικό σπήλαιο Λιάνγκ Τέμπο, γνωστό για τις τοιχογραφίες του. Ανάμεσα στις αμέτρητες νυχτερίδες, τα γλαρόνια και τους λιγοστούς σκορπιούς που κατοικούσαν στο σπήλαιο, οι παλαιοντολόγοι αφαίρεσαν με πολύ λεπτές κινήσεις τα ιζηματογενή στρώματα και βρήκαν την ταφή ενός εξαιρετικά διατηρημένου σκελετού.
Του έλειπαν μόνο ο αριστερός αστράγαλος και το πόδι. Το άκρο του εναπομείναντος οστού του ποδιού έδειξε μια "καθαρή, λοξή τομή, την οποία μπορεί να δει κανείς κοιτάζοντας μέσα από το κόκκαλο", περιέγραψε ο Μαλόνεϊ σε συνέντευξη Τύπου. Αν η τομή είχε προκληθεί από πτώση ή επίθεση ζώου, τότε θα ήταν πιο άτσαλη όχι τόσο τακτική, όπως εξήγησε ο καθηγητής.

Όλα τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι ερευνητές οδηγούν στο συμπέρασμα ότι έχουν μπροστά τους το αποτέλεσμα όχι ενός τυχαίου ακρωτηριασμού αλλά μιας πραγματικής ιατρικής πράξης.
Από τη μελέτη του σκελετού, εξάγουν μάλιστα το συμπέρασμα ότι ο ασθενής ο οποίος πρέπει να πέθανε σε ηλικία περίπου 20 ετών, φαίνεται ότι έζησε περίπου έξι και εννέα χρόνια μετά τον ακρωτηριασμό. Αυτό το συμπεραίνουν από τα σημάδια αποκατάστασης των οστών που παρατηρήθηκαν στη μικροσκοπική μελέτη του σκελετού.
Τι οδήγησε στην επιλογή του ακρωτηριασμού; Οι επιστήμονες λένε ότι δεν αποκλείεται να ήταν μια τιμωρία για το παιδί ή τον νεαρό έφηβο. Σε κάθε περίπτωση, μετά τη χειρουργική επέμβαση αλλά και κατά την ταφή του, έλαβε ιδιαίτερη φροντίδα.

Είχαν γνώσεις ανατομίας του ανθρώπινου σώματος

"Απαιτείται ενδελεχής γνώση της ανθρώπινης ανατομίας, καθώς και του μυϊκού και αγγειακού συστήματος", αναλύει η μελέτη. Τα άτομα που χειρούργησαν τον νεαρό έφηβο χρειάστηκε να "καθαρίζουν, να απολυμαίνουν και να καλύπτουν τακτικά την πληγή" για να αποτρέψουν οποιαδήποτε μετεγχειρητική αιμορραγία ή μόλυνση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε θάνατο.
Η κατάσταση του νεαρού ακρωτηριασμένου πιθανότατα ανάγκασε και τους γύρω του να τον φροντίζουν για έξι έως εννέα χρόνια, κάτι που αποτελεί μαρτυρία και για τη συμπεριφορά της ομάδας των ομάδας κυνηγών-τροφοσυλλεκτών στην οποία ανήκε ο ακρωτηριασμένος.
Η νέα μελέτη "ρίχνει νέο φως στη φροντίδα και τη θεραπεία που παρεχόταν στο μακρινό παρελθόν και ανατρέπει την άποψή μας ότι αυτά τα θέμετα δεν τύγχαναν προσοχής στους προϊστορικούς χρόνους", σημείωσε η Σάρλοτ Αν Ρόμπερτς, αρχαιολόγος, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Ντέρχαμ.
Μετά την ανακάλυψη του Βόρνεο, πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα: πώς προχώρησαν; Ήταν κοινή η πρακτική; Πώς ανακούφισαν τον πόνο;

Στις τροπικές περιοχές, η ταχύτητα εξάπλωσης των λοιμώξεων μπορεί να έχει ωθήσει στην ανάπτυξη αντισηπτικών προϊόντων τα οποία δημιουργούσαν εκμεταλλεύομενοι τις φαρμακευτικές ιδιότητες της πλούσιας βλάστησης του Βόρνεο, υποστηρίζουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Συνεχίζονται οι ανασκαφές στο σπήλαιο Λιάνγκ Τέμπο
Νέες ανασκαφές έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο έτος στο σπήλαιο Λιάνγκ Τέμπο, με την ελπίδα να μάθουμε περισσότερα για τους ανθρώπους που το κατοικούσαν. "Οι συνθήκες είναι ώριμες για εκπληκτικές νέες ανακαλύψεις σε αυτό το "καυτό σημείο" της ανθρώπινης εξέλιξης", είπε ο Ρενό Γιοχάνες-Μπουαγιό, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Σάουθερν Κρος της Αυστραλίας, ο οποίος βοήθησε στην χρονολόγηση του σκελετού.