Ξήλωσαν «αόρατα» δίχτυα μήκους 30 μέτρων που θα παγίδευαν άγρια πουλιά στο όρος Αιγάλεω - «Επιδημία» το παράνομο εμπόριο των ωδικών πτηνών

«Αόρατα» δίχτυα προορισμένα να παγιδεύουν άγρια ωδικά πτηνά, εντόπισαν και κατέστρεψαν τις προηγούμενες ημέρες στον Άνω Κορυδαλλό και στο όρος Αιγάλεω, ο Περιβαλλοντικός Σύνδεσμος Δήμων Αθήνας Πειραιά (ΠΕΣΥΔΑΠ) και το δασαρχείο Αιγάλεω.
Ο αρχικός εντοπισμός των διχτυών έγινε από την Ομάδα Πολιτικής Προστασίας του ΠΕΣΥΔΑΠ με επικεφαλής τον πρόεδρο του Συνδέσμου, Γρηγόρη Γουρδομιχάλη, ενώ επί τόπου έσπευσε και κλιμάκιο του δασαρχείου Αιγάλεω.
Κατά τις έρευνες που ακολούθησαν τα δίχτυα ξηλώθηκαν και καταστράφηκαν, αφού προηγουμένως απελευθερώθηκαν με ασφάλεια όσα πουλιά είχαν παγιδευτεί. Πρόκειται για πτηνά, τα οποία εάν δεν έβρισκαν αργό θάνατο παγιδευμένα στα δίχτυα, θα είχαν προδιαγεγραμμένη μοίρα να στριμωχτούν σε στενά και βρώμικα κλουβιά και εφοσον επιβιώσουν να πουληθούν σε παράνομες υπαίθριες αγορές ή και μέσω του διαδικτύου.
Όπως επισημαίνει ο κ. Γουρδομιχάλης, τόσο το είδος των διχτυών (σχεδόν «αόρατα» στα μάτια πουλιών και ανθρώπων) όσο και η έκταση που καταλάμβαναν, δείχνουν πως επρόκειτο για μία «επαγγελματική» προσπάθεια που σκοπό είχε να διοχετεύσει τα συλληφθέντα πουλιά, στο παράνομο εμπόριο ειδών της άγριας πτηνοπανίδας.
Η παράνομη παγίδευση άγριων ωδικών πτηνών με σκοπό την εμπορική τους εκμετάλλευση, αποτελεί για δεκαετίες τώρα μία μεγάλη πληγή για την ελληνική φύση.
«Τα δίχτυα ήταν σχεδόν αόρατα στο μάτι. Χρειάστηκε ένα τέταρτο με προσεκτικές κινήσεις για να μπορέσουν οι υπάλληλοι του Δασαρχείου να απεμπλέξουν από τα δίχτυα ένα από τα πτηνά που απελευθερώσαμε χωρίς να το τραυματίσουν», λέει ο κ. Γουρδομιχάλης στο «Εθνος».
Όπως εξηγεί, τα δίχτυα είχαν στηριχτεί σε δύο καλάμια ψαρέματος και είχαν συνολικό μήκος 30 μέτρων και ύψος 2 μέτρων: «Ηταν φτιαγμένα για να πιάσουν ό,τι περνούσε από εκεί και προκειμένου να εντοπίσουμε το δίχτυ έπρεπε να ψάξουμε σε μια περιοχή 120 στρεμμάτων».

Ο ίδιος επισημαίνει ότι παρόλο που οι έφοδοι που έχουν προηγηθεί στις παράνομες αγορές έχουν κάπως περιορίσει το φαινόμενο, η παράνομη δραστηριότητα συνεχίζεται σε μεγάλο βαθμό: «Θα πρέπει να υπάρχει σταθερή επιτήρηση προκειμένου να περιοριστεί μόνιμα το φαινόμενο, το οποίο ειδικά στις περιόδους μετανάστευσης οδηγεί στη θανάτωση πολλών πτηνών. Στο παρελθόν σε έφοδο σε παράνομη αγορά είχαμε εντοπίσει αηδόνια τα οποία οι διακινητες είχαν τυφλώσει με καρφίτσα επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν το φως».
Κύριος στόχος των παγιδευτών είναι, κυρίως, οι καρδερίνες, τα φανέτα, οι φλώροι, οι σταυρομύτες, οι βουνοπαπαδίτσες, οι τσοπανάκοι κ.α. ιδιαίτερα τώρα την άνοιξη που τα πουλιά ζευγαρώνουν και είναι πιο κινητικά και απρόσεχτα, στους κινδύνους που τα απειλούν.
Υπενθυμίζεται ότι μαζί με άλλες υπηρεσίες όπως το δασαρχείο, η αστυνομία και η θηροφυλακή των κυνηγετικών οργανώσεων, ο ΠΕΣΥΔΑΠ έχει πραγματοποιήσει αρκετές εφόδους στο παζάρι του Σχιστού, κατάσχοντας και απελευθερώνοντας εκατοντάδες άγρια ωδικά πτηνά που είχαν διοχετευτεί προς πώληση εκεί. 

Όπως, μάλιστα, τονίζει ο κ. Γουρδομιχάλης, «η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει πως μία ολοκληρωμένη κατά το δυνατόν προσπάθεια περιορισμού του παράνομου εμπορίου αγρίων πουλιών, θα πρέπει να περιλαμβάνει και την παράλληλη ευαισθητοποίηση του κοινού που τα αγοράζει, διαμορφώνοντας έτσι και τις συνθήκες ζήτησης τους».
Στο επίπεδο της καταστολής του φαινομένου, επίσης, δεν απαιτείται μόνο η δίωξη των «πουλοπιαστών», αλλά και των ίδιων των εμπόρων που τα διακινούν, σε καταστήματα και «αγορές» της Αθήνας, αλλά αλλά ακόμα και μέσω του διαδικτύου.
Για το επόμενο διάστημα, πάντως, η Ομάδα Πολιτικής Προστασίας και τα περίπολα πυροπροστασίας του ΠΕΣΥΔΑΠ στο όρος Αιγάλεω, έχουν λάβει σαφείς οδηγίες να εντείνουν την προσοχή τους για δίχτυα και ξόβεργες σε όλες τις περιοχές του βουνού.
Κάθε κατασκευή ή μέσο παγίδευσης θα καταστρέφεται επί τόπου, ενώ αν δεν γίνεται δυνατή η επ’αυτοφώρω σύλληψη των δραστών, θα ακολουθεί μήνυση κατ’ αγνώστων σε συνεργασία με τα αρμόδια δασαρχεία Πειραιώς και Αιγάλεω.
Διαστάσεις επιδημίας έχουν λάβει η παγίδευση και το παράνομο εμπόριο άγριων πτηνών
Περισσότερα από 700.000 άγρια πουλιά πέφτουν θύματα παράνομης θανάτωσης και παγίδευσης στην Ελλάδα κάθε χρόνο παρόλο που και στη χώρα μας τόσο η θανάτωση όσο και η παγίδευση/εμπορία άγριων πουλιών απαγορεύεται από το νόμο.
Η Ελλάδα λόγω και των μεταναστευτικών διαδρομών, θεωρείται «μαύρο σημείο» (black spot) για τα μεταναστευτικά πουλιά -κυρίως λόγω της έντασης και του φαινομένου της λαθροθηρίας που εξακολουθεί να καταγράφεται σε πολλές περιοχές της χώρας μας και ειδικά στα Ιόνια νησιά όπου επιβιώνει το λεγόμενο «Ανοιξιάτικο κυνήγι» (μια παράνομη πρακτική θανάτωσης με στόχο το τρυγόνι και άλλα μεταναστευτικά είδη). Ταυτόχρονα, όπως και σε άλλα τμήματα της Μεσογείου, η παγίδευση «ωδικών» πουλιών αλλά και μεταναστευτικών ειδών, συνεχίζει να υφίσταται και να αντιμετωπίζεται με ανοχή από πολλές τοπικές κοινωνίες, πιο συχνά ως «τοπική παράδοση» (π.χ. σε πολλά νησιά του Αιγαίου).
Οπως εξηγεί στο «Εθνος» η Νάντια Σιδέρη από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία (ΕΟΕ), το φαινόμενο είναι υποεκτιμημένο καθώς κανείς δε γνωρίζει τις πραγματικές του διαστάσεις, παρά μόνο την εικόνα που παρέχουν οι κατασχέσεις που γίνονται κάθε χρόνο. Αυτό, το οποίο είναι δυστυχώς βέβαιο, είναι πως ποσοστό από 50% έως και 80% των πτηνών που παγιδεύονται, δεν επιβιώνουν τελικά.
Αντίστοιχα δεν μπορεί να εκτιμηθεί και ο τζίρος από αυτό το παράνομο εμπόριο. Ωστόσο εάν σκεφτεί κανείς ότι κάθε χρόνο παγιδεύονται εκατοντάδες χιλιάδες πτηνά, τα οποία πωλούνται το λιγότερο έναντι 20 ευρώ το καθένα εάν είναι μικρά και κάποιες εκατοντάδες ευρώ εάν είναι αρπακτικά, προκύπτει ότι είναι μία ιδιαίτερα προσοδοφόρα δραστηριότητα για τους παράνομους διακινητές. 

 

Το φαινόμενο έχει τραγικές συνέπειες στη βιοποικιλότητα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις πάνω από 20 εκατομμύρια ωδικών πτηνών και άλλων ειδών πουλιών θανατώνονται ή παγιδεύονται κάθε χρόνο στην περιοχή της Μεσογείου. Από τα πτηνά που παγιδεύονται στην Ελλάδα, ένα τεράστιο ποσοστό δεν καταφέρνει να επιβιώσει εξαιτίας των κακών συνθηκών αλλά και του γεγονότος ότι πρόκειται για πουλιά που δεν επιβιώνουν σε κλουβιά. Ενας μεγάλος αριθμός αργοπεθαίνει στις παγίδες που πιάνεται, ενώ πολλά από τα θηλυκά που παγιδεύονται θανατώνονται επιτόπου από τους δράστες καθώς θεωρούνται «άχρηστα» πρός πώληση ώστε να μην παγιδευτούν ξανά!
Και όλα αυτά ενώ υπολογίζεται ότι περίπου το 13% των πουλιών στον πλανήτη βρίσκονται σε κίνδυνο, ενώ ένα στα πέντε πτηνά στην Ευρώπη είναι στο όριο της εξαφάνισης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας, πάνω από 55 είδη άγριων πουλιών αποτελούν στόχο παγίδευσης στην Ελλάδα. Από τα 24 είδη που αποτελούν τα πιο συχνά θύματα παγίδευσης και πωλούνται παράνομα στη χώρα μας, η μεγάλη πλειοψηφία ανήκει στην οικογένεια των Σπιζών (όπως Καρδερίνες, Φλώροι, Σκαρθάκια κ.ά.), ευρύτερα γνωστά και ως «ωδικά πουλιά».
Πολλά απ΄αυτά, όπως εξηγεί η κυρία Σιδέρη, δεν παγιδεύονται στην Ελλάδα, αλλά μεταφέρονται εδώ για να πουληθούν ακριβότερα καθώς η αγορά θεωρείται «καλύτερη»: «Μαζί με τους συνεργάτες μας από την Ορνιθολογική της Αλβανίας υπολογίζουμε ότι κάθε χρόνο μπαίνουν παράνομα στη χώρα περίπου 30.000 πτηνά μόνο από τη γειτονική χώρα για να πουληθούν στην Ελλάδα».
Η παράνομη διακίνηση των άγριων πτηνών γίνεται κυρίως μέσα από υπαίθριες αγορές στις παρυφές των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το «παζάρι» του Σχιστού στην Αττική, όπου εδώ και χρόνια κατάσχονται σε σταθερή βάση χιλιάδες άγρια πουλιά.
Τα τελευταία χρόνια, το Διαδίκτυο έχει αναδειχθεί ως δημοφιλής τόπος παροχής συμβουλών και «τεχνογνωσίας» αλλά και συναλλαγής μεταξύ λαθροκυνηγών, ατόμων που παγιδεύουν άγρια πουλιά και υποψήφιων αγοραστών. Είναι μάλιστα δεκάδες τα περιστατικά, τα οποία έχει συγκεντρώσει και παραπέμψει η Ορνιθολογική στην Αρχή Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Πολύ συχνά, άγρια πουλιά πωλούνται παράνομα και σε καταστήματα πώλησης ωδικών πτηνών καθώς και σε ορισμένα pet shops, τόσο στην επαρχία όσο και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Τα παράνομα παγιδευμένα πουλιά πωλούνται σε πολλές περιπτώσεις δίπλα σε πουλιά εκτροφής τα οποία όμως επιτρέπεται να πωλούνται νόμιμα, με την προϋπόθεση να φέρουν στο πόδι τους ειδικό δαχτυλίδι (κλειστού τύπου) και να συνοδεύονται από ειδικά πιστοποιητικά που αποδεικνύουν ότι προέρχονται από εκτροφεία και δεν έχουν συλληφθεί παράνομα στη φύση.
Σύμφωνα με την ΕΟΕ, μια συντηρητική εκτίμηση είναι ότι ο περιορισμός της παράνομης θανάτωσης άγριων πουλιών μπορεί να μεταφραστεί σε περίπου 450.000 - 750.000 μεμονωμένα πουλιά (μετρημένα με σχετικούς δείκτες, π.χ. αριθμοί πυροβολισμών, διχτυών και θυμάτων) που διασώθηκαν το έτος 2022 (το τελευταίο έτος του προγράμματος Life) σε σύγκριση με το έτος έναρξης του προγράμματος (2018). Αυτό μεταφράζεται επίσης σε πάνω από ένα εκατομμύριο διασωθέντα πουλιά κατά την πλήρη περίοδο του προγράμματος μεταξύ 2018-2022!
Ωστόσο, όπως επισημαίνεται: «είναι επίσης πιθανό οι λαθροθήρες να έχουν μετακινηθεί σε άλλες, λιγότερο ελεγχόμενες περιοχές και να συνεχίζουν την παράνομη παγίδευση άγριων πουλιών».