Μανώλης Γλέζος-Λάκης Σάντας: γλύτωσαν από τους Γερμανούς, όχι όμως κι από τους Έλληνες!

Ο Μανώλης Γλέζος και ο Λάκης Σάντας προκάλεσαν τους Γερμανούς υποστέλλοντας τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη· διέφυγαν. Οι Έλληνες τους κυνήγησαν περισσότερο και τους έπιασαν!
Είχε περάσει κοντά ένας μήνας από τότε που ακούστηκε για πρώτη φορά η γερμανική μπότα στους δρόμους της Αθήνας. Η Κρήτη εκείνη ακριβώς την ημέρα θα έπεφτε ολόκληρη στα νύχια των Ναζί.
Ο Μανώλης Γλέζος και ο Αποστόλης Σάντας, δυο φοιτητές της ΑΣΟΕΕ, κοίταζαν τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και οργίζονταν βλέποντας να κυματίζει η σημαία του κατακτητή. Τότε μπήκε στο νου τους το παράτολμο σχέδιο. Και μια βραδιά σαν σήμερα, 30 Μαΐου του 1941, αφόύ λίγο το σκέφτηκαν, το αποφάσισαν και το έκαναν: υπέστειλαν την σημαία των Ναζί από τον Ιερό Βράχο!
Πώς είχαν δράσει; Στην Εθνική Βιβλιοθήκη βρήκαν ό,τι σχετικό με τον Ιερό Βράχο, τις σπηλιές και τα μονοπάτια της περιοχής κι έστησαν το σχέδιό τους: η μόνη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθήσουν, για να μην γίνουν αντιληπτοί από τους φρουρούς, ήταν μέσω του Πανδρόσειου Άντρου. Το πρωί της 30ης Μαΐου, ο Γλέζος και ο Σάντας πληροφορήθηκαν από το ραδιόφωνο ότι η Κρήτη είχε πέσει.
Οι δύο φοιτητές, το ίδιο βράδυ, πήδηξαν τα σύρματα, σύρθηκαν ως τη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου και σκαρφάλωσαν από τις σκαλωσιές των αρχαιολόγων. Οι φρουροί δεν τους αντιλήφθηκαν. Με γρήγορες κινήσεις κατέβασαν από τον ιστό το σύμβολο του ναζισμού, μία τεράστια σημαία, διαστάσεων 4Χ2 μ. Οι δύο νεαροί πήραν μαζί τους τη σημαία και από την ίδια διαδρομή απομακρύνθηκαν. Οι Αθηναίοι που ξύπνησαν νωρίς εκείνη την ημέρα κοίταξαν προς την Ακρόπολη και είδαν μόνο την Ελληνική σημαία να κυματίζει!

Δυο σημαίες στην Ακρόπολη. 

Με έκπληξη η γερμανική φρουρά αντιλήφθηκε ότι η σβάστικα έλειπε από τον ιστό και στις 11 το πρωί ύψωσαν νέα σημαία. Οι Γερμανοί διέταξαν ανακρίσεις. Γλέζος και Σάντας καταδικάσθηκαν ερήμην σε θάνατο, οι άνδρες της φρουράς εκτελέστηκαν, οι Έλληνες διοικητές των αστυνομικών τμημάτων της περιοχής απαλλάχθηκαν από τα καθήκοντά τους. Η υποστολή της Σβάστικας από την Ακρόπολη ήταν, ουσιαστικά, η πρώτη συμβολική αντιστασιακή πράξη στην κατεχόμενη Αθήνα. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Μανώλης Γλέζος συνελήφθη τρεις φορές από τους Γερμανούς, φυλακίστηκε και κατόρθωσε να δραπετεύσει, ενώ ο Λάκης Σάντας ξέφυγε από τους διώκτες του και κατετάγη στον ΕΛΑΣ.
Τα υπόλοιπα τα ανέλαβαν οι... εθνικόφρονες: ο Γλέζος καταδικάστηκε σε θάνατο τρεις φορές από τους Έλληνες για τις πολιτικές πεποιθήσεις του, φυλακίστηκε και διώχθηκε απηνώς. Ο Απόστολος- Λάκης- Σάντας εκτοπίστηκε στην Ικαρία, στη Μακρόνησο και διέφυγε στη Γιουγκοσλαβία για να γλυτώσει από το μίσος των συμπατριωτών του. Η Ελλάδα δεν χωράει τους ήρωες τελικά…