Οι βασικές αλλαγές στο νομοσχέδιο για το γεωργοασφαλιστικό σύστημα

Με την πρόταση Νόμου που παρουσιάζει ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής του Κοινοβουλίου, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προχωρά σε μια ουσιαστική μεταρρύθμιση του συνολικού συστήματος προστασία και ασφάλισης της γεωργικής παραγωγής. Με το νέο σύστημα εξασφαλίζεται η πλήρης διαφάνεια τόσο στο τομέα των κρατικών ενισχύσεων όσο και σε αυτό τη ασφάλισης της γεωργικής παραγωγής. Ο κύριος πυλώνας του νέου συστήματος ασφάλισης της γεωργικής παραγωγής παραμένει ο ΕΛΓΑ, του οποίου κατοχυρώνεται ο κοινωνικός χαρακτήρας κα διασφαλίζεται η βιωσιμότητα και η ικανότητά του να παρέχει ικανοποιητικές αποζημιώσεις στους παραγωγούς που πλήττονται από τα καιρικά φαινόμενα. Με τις προωθούμενες νέες δομές, εξασφαλίζεται η οικονομική και λειτουργική εξυγίανση του ΕΛΓΑ, και κατοχυρώνεται η διαφάνεια στις σχέσεις του με τους αγρότες μας. Παράλληλα επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή σταθερότητα στον προγραμματισμό της αγροτικής εκμετάλλευσης και η οικονομική βιωσιμότητα του αγροτικού κόσμου σε περίπτωση καταστροφής της σοδειάς ή του ζωικού κεφαλαίου.
«Με την πρόταση που καταθέτουμε διασφαλίζουμε ότι οι εισφορές που καταβάλουν οι Έλληνες αγρότες για τη ασφάλισή τους καταλήγουν πράγματι στον ΕΛΓΑ για να επιστρέψουν ως αποζημίωση σε όσους πλήττονται από καταστροφές της παραγωγής τους» τόνισε σε δηλώσεις της η Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κατερίνα Μπατζελή, επισημαίνοντας παράλληλα το γεγονός ότι «το σχέδιο νόμου συνιστά πράξη απομάκρυνσης από τις πρακτικές αδιαφάνειας, σπατάλης και κακοδιοίκησης που χαρακτήριζαν τη προηγούμενη κυβέρνηση». Και υπογράμμισε «Χωρίς να επιβαρύνουμε τους παραγωγούς επιτυγχάνουμε την αύξηση των οικονομικών πόρων του ΕΛΓΑ και διασφαλίζουμε ότι κάθε ευρώ που καταβάλει ο αγρότης επιστρέφει στον ίδιο σε κάθε περίπτωση». Για το ίδιο θέμα, ο Υφυπουργός, Μιχάλης Καρχιμάκης, δήλωσε: «Οικοδομούμε σήμερα τα θεμέλια ενός νέου ΕΛΓΑ με διαφάνεια και αξιοπιστία, απελευθερωμένου από τα βαρίδια του παρελθόντος, τις πελατειακές διευθετήσεις και αποζημιώσεις».
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΓΑ
- Η δημιουργία ενός δυναμικού εργαλείου στον τομέα της διαχείρισης των κινδύνων και των κρίσεων, παρέχοντας ουσιαστική προστασία στο αγροτικό εισόδημα από φυσικούς κινδύνους, ασθένειες και παθήσεις που ζημιώνουν τη φυτική και ζωική παραγωγή
- Η παροχή στον αγρότη-παραγωγό ενός σταθερού μηχανισμού που θα μπορεί να προσαρμόζεται στις ραγδαίες εξελίξεις του διεθνούς-ευρωπαϊκού περιβάλλοντος και να προστατεύει αποτελεσματικά τους αγρότες και την αγροτική παραγωγή
- Η διατήρηση και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της αγροτικής παραγωγής στο ευρωπαϊκό και στο διεθνές επίπεδο καθώς και εναρμόνιση της ασφαλιστικής πολιτικής με τις αντίστοιχες δομές των άλλων Κρατών-Μελών της Ε.Ε.
- Η προστασία του αγρότη από νέους κινδύνους που είναι συνέπεια των κλιματικών αλλαγών
- Η διατήρηση και ενίσχυση του κοινωνικού χαρακτήρα του ΕΛΓΑ, προϋπόθεση των οποίων είναι η οικονομική και λειτουργική εξυγίανση του Οργανισμού.
Παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα από τους οπαδούς του παρελθόντος, η εξασφάλιση ενός ισοσκελισμένου οικονομικά γεωργοασφαλιστικού συστήματος αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την διατήρηση και ενίσχυση του κοινωνικού χαρακτήρα του συστήματος προστασίας και ασφάλισης της γεωργικής παραγωγής και ειδικότερα του ΕΛΓΑ που ασφαλίζει την παραγωγή και όχι την απώλεια εισοδήματος, υποχρέωση η οποία πρέπει να καλύπτεται από τα ΠΣΕΑ.
ΟΙ 11 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤO ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ
Οι 11 βασικές αλλαγές που γίνονται στο γεωργοασφαλιστικό σύστημα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου είναι οι ακόλουθες:
1ο. Επανακαθορίζεται το ενιαίο εθνικό σύστημα προστασίας της αγροτικής δραστηριότητας και προσδιορίζονται οι τρεις πυλώνες στους οποίους στηρίζεται: α) στον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), β) στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, στους αλληλασφαλιστικούς συνεταιρισμούς και στα Ταμεία Αλληλοβοήθειας και γ) στην Υπηρεσία Διαχείρισης Κρίσεων και Κινδύνων στον Αγροτικό Τομέα του Υπ.Α.Α.Τ, η οποία είναι και η αρμόδια υπηρεσία για την εποπτεία και τον έλεγχο του συστήματος και για την κατάρτιση και εκτέλεση προγραμμάτων κρατικών ενισχύσεων στα πλαίσια των προγραμμάτων της Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτης Ανάγκης (ΠΣΕΑ).
2ο. Θεσπίζεται ο πλήρης οργανικός και οικονομικός διαχωρισμός των κρατικών ενισχύσεων ΠΣΕΑ που επανέρχονται στην αρμοδιότητα του Υπ.ΑΑΤ, από τις ασφαλιστικές καλύψεις του ΕΛΓΑ με αποτέλεσμα α) να γίνεται η αναγκαία διάκριση μεταξύ, αφενός, των κρατικών ενισχύσεων και του νομικού και οργανωτικού πλαισίου που ισχύει για αυτές και αφετέρου, της ασφάλισης της γεωργικής παραγωγής και του θεσμικού, οργανωτικού και λειτουργικού πλαισίου που ισχύει για αυτή και β) να επέρχεται πλήρης εξορθολογισμός της λειτουργίας των ΠΣΕΑ με την ενεργοποίηση και των προβλεπόμενων πόρων για κάλυψη ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα, αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών, από τον πυλώνα ΙΙ του «Προγράμματος Αλέξανδρος Μπαλτατζής».
3ο. Επαναβεβαιώνεται η διατήρηση της υποχρεωτικής ασφάλισης στον ΕΛΓΑ, άρα και ο κοινωνικός χαρακτήρας του ΕΛΓΑ, με αποτέλεσμα να παρέχεται άμεση οικονομική και ηθική στήριξη στους πληττόμενους από ακραία καιρικά φαινόμενα παραγωγούς, γεγονός που αποτελεί σημαντικό παράγοντα διατήρησης της αγροτικής δραστηριότητας και γενικότερα του κοινωνικού ιστού στην περιφέρεια.
4ο. Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού και είσπραξης της υποχρεωτικής ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς, προκειμένου να παταχθεί η εισφοραποφυγή και η εισφοροδιαφυγή. Συγκεκριμένα καθορίζεται το ύψος, σε ποσοστό 4% επί της αξίας της γεωργικής παραγωγής που ασφαλίζεται (ασφαλιζόμενη αξία) και που είναι δεκτική αποζημίωσης και ο τρόπος υπολογισμού της, καθώς και η διαδικασία επιβολής και είσπραξής της. Για την ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ, με τον όρο «ασφαλιζόμενη αξία» νοείται η αξία της γεωργικής παραγωγής που παράγει κάθε ασφαλισμένος παραγωγός, φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ομάδα παραγωγών ή κοινωνία προσώπων και η οποία δηλώνεται στην Ενιαία Δήλωση Καλλιέργειας η οποία υποβάλλεται υποχρεωτικά κάθε χρόνο από κοινού με την Ενιαία Δήλωση Ενίσχυσης για την καταβολή των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης από τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Για τη φυτική παραγωγή, η ασφαλιζόμενη αξία υπολογίζεται με πολλαπλασιασμό του εμβαδού της καλλιεργούμενης έκτασης (αριθμό στρεμμάτων) επί τη μέση ποσότητα παραγωγής της συγκεκριμένης καλλιέργειας σε επίπεδο νομού επί τη μέση τιμή πώλησης του προϊόντος τη συγκεκριμένη εμπορική περίοδο. Για το ζωικό κεφάλαιο η εισφορά είναι 1% και η ασφαλιζόμενη αξία υπολογίζεται με βάση των αριθμό των ασφαλισμένων ζώων επί την αξία τους.
5ο . Θεσπίζεται, εκτός από την υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΛΓΑ, η πρόσθετη ασφάλιση για όσους επιθυμούν αυξημένη προστασία και η προαιρετική ασφάλιση, για κινδύνους που δεν περιλαμβάνονται στους υποχρεωτικά ασφαλιζόμενους κίνδυνους του ΕΛΓΑ. Με τη ρύθμιση αυτή, ενισχύεται η ανάπτυξη του θεσμού της συμπληρωματικής (πρόσθετης και προαιρετικής) ασφάλισης, με σκοπό την ύπαρξη ευέλικτων, σύγχρονων, ανταποδοτικών επιδοτούμενων ασφαλιστικών προϊόντων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες μιας σύγχρονης γεωργίας.
6ο. Ο υπολογισμός της αποζημίωσης γίνεται με βάση το αγροτεμάχιο και όχι το σύνολο της καλλιεργούμενης έκτασης.
7ο. Θεσπίζεται ανώτατο ποσό αποζημίωσης ανά δικαιούχο ή ανά ομοειδή καλλιέργεια σε συνδυασμό με την εισφορά.
8ο. Εξυγιαίνεται οικονομικά ο ΕΛΓΑ και προβλέπεται ο ισοσκελισμός των εσόδων του με τα έξοδά του καθώς και η αναλογική και συμμετρική μείωση των καταβαλλομένων αποζημιώσεων σε περίπτωση που τα έσοδά του δεν επαρκούν. Συγκεκριμένα θεσπίζονται κανόνες με τους οποίους εξασφαλίζεται ο ισοσκελισμός των εσόδων και των δαπανών του ΕΛΓΑ.
9ο Προτείνεται γενική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ, η οποία καταβάλλεται από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δηλώνουν εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις. Στην πράξη η εισφορά αυτή καταβάλλεται κατά βάση από τους ετεροεπαγγελματίες που δηλώνουν εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις. Η εισφορά αυτή δεν αφορά σε καμία περίπτωση τους μικρούς και μεσαίους αγρότες και αποτελεί μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης για το σύστημα.
10ο. Καταργείται η δυνατότητα χορήγησης κατ’ εξαίρεση αποζημιώσεων μέσω του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ, δυνατότητα που «ανάγκαζε» τον ΕΛΓΑ να λαμβάνει δάνεια για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του και συνέβαλε στο να οδηγηθεί σε οικονομικό αδιέξοδο.
11ο. Προβλέπεται η δημιουργία πιστοποιημένων εμπειρογνωμόνων(γεωπόνοι, γεωτεχνικοί, κτηνίατροι) με την αξιοποίηση των οποίων θα εξασφαλίζεται η γρήγορη και έγκυρη εκτίμηση των ζημιών, καθώς η γρηγορότερη καταβολή των αποζημιώσεων στους πληγέντες.