Ευνοϊκές ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα!

Κώστας Ντελέζος

Νόμος του κράτους πριν από το τέλος Αυγούστου θα είναι το σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα που κατατέθηκε χθες στη Βουλή και περιλαμβάνει ευνοϊκές ρυθμίσεις για την αποπληρωμή των προστίμων σε διάστημα έως και οκτώμισι χρόνων! Τι προβλέπεται στο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, ποιοι μπορούν να ενταχθούν στην τακτοποίηση και πόσο θα κοστίσει
Οι ρυθμίσεις του νέου νόμου για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων θα ισχύουν για διάστημα 18 μηνών από την ημέρα της δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δηλαδή έως και τον Φεβρουάριο του 2015.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει την καταβολή των προστίμων για τη ρύθμιση των πολεοδομικών αυθαιρεσιών σε 102 μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσό τα 50 ευρώ ανά μήνα ή τα 300 ευρώ ανά εξάμηνο.
Το ελάχιστο αυτό όριο προκύπτει από το γεγονός ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) το μέσο πρόστιμο για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων θα κυμαίνεται μεταξύ 5.000 και 7.000 ευρώ.Από τις διατάξεις του νομοσχεδίου θα μπορούν να επωφεληθούν και όσοι είχαν υπαχθεί σε παλαιότερες ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα, προκειμένου να λάβουν οριστικούς τίτλους, ή στη ρύθμιση για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων με συμψηφισμό των δόσεων που έχουν ήδη καταβάλει.
Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ, έως τις 31 Μαΐου είχαν κατατεθεί 562.231 δηλώσεις για αυθαίρετες κατασκευές, εκ των οποίων οι 77.531 βρίσκονταν σε στάδιο αρχικής υποβολής, οι 166.344 σε προσωρινή υπαγωγή και οι 145.784 είχαν ολοκληρωθεί. Το 73% του συνόλου αφορά ακίνητα με οικοδομική άδεια, το 27% χωρίς άδεια, ενώ το 69% ακίνητα εντός σχεδίου και το 31% ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμών.
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, όπως ανέφερε χθες στη διάρκεια της παρουσίασής του ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης, κατηγοριοποιούνται οι αυθαιρεσίες ανάλογα με το μέγεθος και τον χρόνο κατασκευής των κτισμάτων, ενώ λαμβάνεται υπόψη η κατά περίπτωση περιβαλλοντική επιβάρυνση που αυτά επιφέρουν.
Ο υπουργός τόνισε ότι «το σχέδιο νόμου έρχεται έπειτα από εννέα μήνες συστηματικής δουλειάς», επισημαίνοντας ότι είναι:
- Κοινωνικό, καθώς προβλέπει διευκολύνσεις για όλους και μεγάλες ελαφρύνσεις για τις ευαίσθητες κατηγορίες των πολιτών. Στις ειδικές κατηγορίες (ΑμεΑ, πολύτεκνοι κ.ά.) προστίθενται οι μακροχρόνια άνεργοι.
- Αναπτυξιακό, γιατί διευκολύνονται οι συναλλαγές στην αγορά ακινήτων.- Περιβαλλοντικό, διότι, μεταξύ άλλων, προβλέπει συγκεκριμένες δράσεις αποκατάστασης του περιβάλλοντος.


Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει πως όσοι ενταχθούν στη ρύθμιση:
- Εως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου εξαμήνου από τη δημοσίευση του νόμου, το πρόστιμο θα αποπληρωθεί σε διάστημα 102 μηνών, δηλαδή σε οκτώμισι χρόνια.
- Εως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του δεύτερου εξαμήνου από τη δημοσίευση του νόμου, το πρόστιμο θα αποπληρωθεί σε 84 μήνες.
- Εως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του τρίτου εξαμήνου από τη δημοσίευση του νόμου, το πρόστιμο θα αποπληρωθεί σε 60 μήνες.
Σημειώνεται πως τα πρόστιμα που έχουν ήδη καταβληθεί για την ανέγερση και διατήρηση των αυθαίρετων κτισμάτων, με βάση τον προηγούμενο νόμο 4014/2011, συμψηφίζονται με το ποσό του ενιαίου προστίμου.
Οι πέντε κατηγορίες
των αυθαιρέτων
Στο κείμενο του νομοσχεδίου που παρουσιάστηκε χθες, τα αυθαίρετα διαχωρίζονται ανάλογα με τον χρόνο κατασκευής τους και τον όγκο τους σε πέντε κατηγορίες, οι οποίες είναι:
- Οι αυθαίρετες κατασκευές που δημιουργήθηκαν πριν από το 1975, οι οποίες εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ και χωρίς την καταβολή ενιαίου ειδικού προστίμου.
- Αντίθετα, όσες κατασκευές υφίστανται προ της 1ης Ιανουαρίου 1983 εξαιρούνται μεν οριστικά της κατεδάφισης, αλλά με την καταβολή του παραβόλου και του ενιαίου ειδικού προστίμου που προβλέπει ο νέος νόμος. Σε αυτήν την κατηγορία δεν μπορούν να υπαχθούν ακίνητα στα οποία υπάρχουν άλλες αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσεων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν ή εγκαταστάθηκαν μεταγενέστερα του 1983. Σε ό,τι αφορά στα πρόστιμα για αυθαίρετα πριν από το 1983, οι ιδιοκτήτες θα κληθούν να πληρώσουν το 15% του προστίμου, για αυθαίρετα από το 1983 έως το 2003 το 80% του προστίμου, ενώ οι ιδιοκτήτες της τελευταίας γενιάς αυθαιρέτων θα πληρώσουν ολόκληρο το πρόστιμο.
- Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις (φούρνοι σε ακάλυπτο χώρο, προσθήκη εξωτερικής μόνωσης, υπέρβαση έως 10% των διαστάσεων εξώστη, υπέρβαση της μάντρας έως ένα μέτρο, αλλαγές στις διαστάσεις του περιγράμματος του κτιρίου έως 5% και εφόσον δεν μεταβάλλεται η επιφάνεια άνω του 2% κτλ.), ανεξαρτήτως του αριθμού τους, εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ και χωρίς την καταβολή ειδικού προστίμου.
- Αναστέλλεται για 30 χρόνια η επιβολή κυρώσεων, μετά την καταβολή παραβόλου και προστίμου, σε αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσεων, εφόσον η υπέρβαση του συντελεστή δόμησης και κάλυψης δεν ξεπερνά το 40% και του ύψους το 20%. Οι κατασκευές αυτές εξαιρούνται της κατεδάφισης οριστικά μετά τη συμπλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου. Στα ποσοστά αυτά συνυπολογίζονται όλα τα αυθαίρετα κτίσματα επί του ακινήτου, καθώς και τυχόν αυθαίρετες κατασκευές ή αυθαίρετες αλλαγές χρήσης που έχουν τακτοποιηθεί με τους προηγούμενους νόμους για τα αυθαίρετα (3775/2009, 3843/2010 και 4014/2011).
- Προβλέπεται αναστολή κατεδάφισης για τα κτίσματα στα οποία έχουν γίνει πολύ μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις (χωρίς οικοδομική άδεια, υπέρβαση πάνω από 40% του συντελεστή δόμησης, υπέρβαση πάνω από 20% του επιτρεπόμενου ύψους). Στην κατηγορία αυτή προβλέπεται οριστική εξαίρεση της κατεδάφισης για τα αυθαίρετα που θα ενταχθούν σε περιοχές που θα αποφασιστεί να πολεοδομηθούν, καθώς και για όσα αυθαίρετα αγοράσουν συντελεστή δόμησης (ΣΔ) ίσο με την υπέρβαση δόμησης από την Τράπεζα Γης.
Τα παράβολα
Για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, ανάλογα με την κατηγορία τους, καθιερώνονται έξι παράβολα υπέρ του ελληνικού Δημοσίου. Για τις αυθαίρετες κατοικίες το κόστος των παραβόλων θα ανέρχεται σε 500 έως 1.000 ευρώ, ενώ για τους επαγγελματικούς χώρους μπορεί να φθάνει ακόμα και τις 10.000 ευρώ. Τα παράβολα αποτελούν έσοδο του κρατικού προϋπολογισμού και διαχωρίζονται ως εξής:
1. Υψους 500 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 50 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας μέχρι 100 τ.μ.
2. Υψους 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 50 τ.μ. και μέχρι 100 τ.μ. ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 200 τ.μ.
3. Υψους 2.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και μέχρι 1.000 τ.μ.
4. Υψους 4.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 1.000 τ.μ. και μέχρι 2.000 τ.μ.
5. Υψους 8.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 2.000 και μέχρι 5.000 τ.μ.
6. Υψους 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.
Τα παράβολα αυτά δεν θα επιστρέφονται σε καμία περίπτωση.Οι εκπτώσεις για
τις ειδικές κατηγορίες
Σημαντικές μειώσεις προστίμων προβλέπει το σχέδιο νόμου για ειδικές ομάδες πληθυσμού, οι οποίες θέλουν να εντάξουν τα αυθαίρετά τους στον νόμο για αναστολή και εξαίρεση από την κατεδάφιση.
Συγκεκριμένα για άτομα με ποσοστά αναπηρίας 80% και άνω και πρόσωπα που επιβαρύνονται φορολογικά από αυτά προβλέπεται καταβολή του 15% του προστίμου.Μείωση 20% του προστίμου προβλέπεται για άτομα με ειδικές ανάγκες με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω και ατομικό εισόδημα έως 12.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 18.000 ευρώ, και πρόσωπα που επιβαρύνονται φορολογικά από αυτά τα άτομα.
Αντίστοιχη είναι η έκπτωση και για παλιννοστούντες ομογενείς, οι οποίοι έχουν εγγραφεί στα μητρώα ή τα δημοτολόγια δήμου ή κοινότητας.
Εκπτωση 20% στο πρόστιμο θα έχουν και οι πολύτεκνοι εάν πρόκειται για την κύρια κατοικία τους, ενώ εάν θέλουν να δηλώσουν δευτερεύουσα κατοικία η οποία όμως δεν θα είναι μεγαλύτερη των 80 τ.μ. θα δικαιούνται έκπτωση 50% επί του ενιαίου ειδικού προστίμου.Οι τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ θα καταβάλουν το 30% του προστίμου.
Ειδική ρύθμιση προβλέπεται και για τους μακροχρόνια ανέργους, οι οποίοι προκειμένου να εντάξουν στον νόμο ακίνητο που αποτελεί την κύρια κατοικία τους θα καταβάλουν μόνο το 70% του προστίμου που τους αναλογεί.