Κτηματολόγιο: Τι θα γίνει με όσους δεν υποβάλουν δήλωση

Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις με το Κτηματολόγιο ειδικά για τους ιδιοκτήτες που δεν έχουν ακόμη υποβάλει δήλωση, καθώς στις 30 Νοεμβρίου 2024 λήγει η προθεσμία, ενώ όπως έχει διαμηνύσει η ηγεσία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης δεν αναμένεται να δοθεί παράταση.
Ιδιοκτήτες σε περιοχές όπου εξακολουθεί να τρέχει η κτηματογράφηση έχουν μια τελευταία ευκαιρία να δηλώσουν τα ακίνητά τους προκειμένου να αποφύγουν μελλοντική ταλαιπωρία σε περίπτωση που θέλουν να αξιοποιήσουν την περιουσία τους. Οι αδήλωτες ιδιοκτησίες είναι χιλιάδες, ενώ μεγάλος είναι και ο αριθμός και των «αγνώστου ιδιοκτήτη».
Όσοι έχουν ακίνητη περιουσία και δεν κάνουν δήλωση στο Κτηματολόγιο έως το τέλος Νοεμβρίου δεν θα έχουν τη δυνατότητα να το πουλήσουν ή να το μεταβιβάσουν μέχρι να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες διαδικασίες, οι οποίες είναι περίπλοκες, παίρνουν χρόνο και απαιτούν χρήματα, ενώ μπορεί να απαιτηθεί να καταφύγουν και στα δικαστήρια.
Πώς υποβάλλεται η δήλωση στο Κτηματολόγιο
Η δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο υποβάλλεται είτε στο Γραφείο Κτηματογράφησης είτε ηλεκτρονικά αφού έχουν σκαναριστεί τα απαραίτητα έγγραφα ενώ δεν μπορεί να γίνει πλέον ταχυδρομική υποβολή της δήλωσης. Όλα τα έντυπα και δικαιολογητικά είναι διαθέσιμα στα Γραφεία Κτηματογράφησης και στο διαδικτυακό χώρο της Ελληνικό Κτηματολόγιο, www.ktimatologio.gr. Πιο συγκεκριμένα, απαιτούνται τα έντυπα δήλωσης Δ1/Δ2 καθώς και συνοδευτικά (κατά περίπτωση) έγγραφα όπως:
Για τα φυσικά πρόσωπα:
Συμπληρωμένη και νόμιμα υπογεγραμμένη Δήλωση του Ν. 2308/1995
Τίτλοι ιδιοκτησίας και έγγραφα που τεκμηριώνουν τα δικαιώματα σε ακίνητα (π.χ. συμβόλαια, δικαστικές αποφάσεις, διοικητικές πράξεις κλπ και τα πιστοποιητικά μεταγραφής τους)
Απλό φωτοαντίγραφο της αστυνομικής ταυτότητας (Δ.Α.Τ) ή του διαβατηρίου (Δ.Δ.)του δικαιούχου και αποδεικτικό έγγραφο (σε απλό φωτοαντίγραφο) που να αποδεικνύει τον ΑΦΜ (π.χ. εκκαθαριστικό σημείωμα εφορίας, αποδεικτικό απόδοσης ΑΦΜ ή λογαριασμό ΔΕΗ, ΟΤΕ).
Για κάθε εγγραπτέο δικαίωμα που δηλώνεται στο Κτηματολόγιο καταβάλλεται από τον δηλούντα πάγιο τέλος κτηματογράφησης. Το τέλος αυτό ορίζεται ανά δικαίωμα σε 35 ευρώ για κύριο χώρο (διαμέρισμα, κατάστημα, οικόπεδο με κτίσμα, αδόμητο οικόπεδο, αγροτεμάχιο κλπ) και σε 20 ευρώ για βοηθητικούς χώρους (χώρο στάθμευσης ή αποθήκη) που αποτελούν αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες (όταν ορίζεται στο συμβόλαιο για αυτούς τους χώρους ποσοστό συγκυριότητας επί του γεωτεμαχίου και δεν περιγράφονται σε αυτό ως παρακολουθήματα διηρημένων ιδιοκτησιών) Στις αγροτικές περιοχές (δηλαδή στα εκτός σχεδίου και εκτός ορίου οικισμών) τα φυσικά πρόσωπα που έχουν εγγραπτέα δικαιώματα (κυριότητας ή δουλείας) παραπάνω από δύο εντός του ίδιου προ-Καποδιστριακού ΟΤΑ, καταβάλλουν πάγια τέλη για δυο μόνο εγγραπτέα δικαιώματα, ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού αυτών.
Όταν υπάρχουν περισσότεροι από έναν δικαιούχοι, οι συγκύριοι επί του ακινήτου υποχρεούνται σε δήλωση ιδιοκτησίας κατά το ποσοστό τους και καταβάλουν ο καθένας το πάγιο τέλος κτηματογράφησης.
Παράταση της προθεσμίας διόρθωσης αρχικών εγγραφών
Η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο λήγει στις 30 Νοεμβρίου 2024, ενώ η ίδια προθεσμία ίσχυε μέχρι πρότινος και για τη διόρθωση των αρχικών κτηματολογικών εγγραφών. Ωστόσο, ύστερα από εισήγηση της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων, η προθεσμία για την διόρθωση των αρχικών εγγραφών αναμένεται να πάρει παράταση.
Πρόκειται για περιοχές στην Αττική, στον Πειραιά, στην Δυτική Μακεδονία, στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, στη Στερεά Ελλάδα, στα νησιά του Ιονίου, στη Δυτική Ελλάδα, στην Ήπειρο, στη Θεσσαλονίκη, στη Θεσσαλία, στην Κεντρική Μακεδονία, στην Πελοπόννησο, στις Κυκλάδες, στο Βόρειο Αιγαίο και στην Κρήτη. Εκεί πλέον η καταληκτική αυτή ημερομηνία αναμένεται να μετατεθεί χρονικά και οι πολίτες θα λάβουν νέα ενημέρωση για την περιοχή τους.
Ποιους αφορά η παράταση;
Το μέτρο της παράτασης αφορά όλους τους ιδιοκτήτες, (κληρονόμους, ομογενείς και όσους έχουν λανθασμένες εγγραφές κ.ά. όπως σε όσους στερούνται τίτλο ιδιοκτησίας και κατέχουν ακίνητη περιουσία με χρησικτησία), οι οποίοι αποκτούν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στις αναγκαίες διορθώσεις ή να ασκήσουν όπου απαιτείται ένδικα μέσα για να μη χαρακτηριστεί ένα ακίνητο «αγνώστου ιδιοκτήτη».
Εκτός από τα ακίνητα, για τα οποία δεν έγινε εμπρόθεσμα δήλωση ιδιοκτησίας, έχει διαπιστωθεί ότι στις αστικές περιοχές ένα μεγάλο μέρος των εγγραφών ως άγνωστου ιδιοκτήτη προέρχεται από «ξεχασμένα» δικαιώματα. Αυτά είναι τα δικαιώματα όπως: ο «αέρας» της οικοδομής, η δουλεία διόδου, η θέση στάθμευσης στην πυλωτή, νέο οικόπεδο που έχει δοθεί μετά την κύρωση της πράξης εφαρμογής κλπ. Οι περιπτώσεις είναι πολλές και μπορεί να αφορά τόσο αστικά ακίνητα όσο και γεωργικά χωρίς διάκριση, όπως μπορεί να αφορά και μερίδια επί κληρονομικού δικαιώματος π.χ. αν για κάποιο ακίνητο ένας κληρονόμος δεν υπέβαλε δήλωση ιδιοκτησίας και άφησε να παρέλθει η προθεσμία των διορθώσεων τότε το Δημόσιο θα βρεθεί συνιδιοκτήτης στο ακίνητο αυτό. Συνήθης περίπτωση είναι και το δικαίωμα υψούν (αέρας), το οποίο οι δικαιούχοι δεν το δηλώνουν (προφανώς γιατί έχει εξαντληθεί το δικαίωμα δόμησης) με αποτέλεσμα να βρεθεί το Δημόσιο συνιδιοκτήτης σε όλη την πολυκατοικία.