Σαν σήμερα 8/4, Νιζίνσκι: ο σπουδαιότερος χορευτής του Κόσμου – Το θλιβερό τέλος του καλλιτέχνη που μάγευε το κοινό

Το κοινό παραληρούσε. Οι κυρίες λιποθυμούσαν όταν τον έβλεπαν εκστασιασμένες να χορεύει κι οι σύζυγοί τους φθονούσαν τη γοητεία του. Όταν πέθανε μια μέρα σαν σήμερα, 8 Απριλίου του 1950, δάκρυσε ολόκληρη η Ευρώπη. Το όνομά του; Βάσλαβ Νιζίνσκι: ο άνθρωπος-πουλί, που πετούσε επί σκηνής!
Ο Βάσλαβ Νιζίνσκι έκανε το ντεμπούτο του στη σκηνή του θεάτρου Μαριίνσκι (μπαλέτα Κίροφ) σε ηλικία 15 ετών το 1905 στο μπαλέτο Acis and Galatea. Το συντηρητικό κοινό του Λένινγκραντ σοκαρίστηκε όχι τόσο από την παραγωγή όσο από τον πρωτοεμφανιζόμενο Νιζίνσκι με την ερμηνεία του· όταν τέλειωσε η παράσταση σηκώθηκαν όλοι όρθιοι κραυγάζοντας: «μπράβο»!Το 1911, ο Νιζίνσκι εγκαταλείπει την πουριτανή Ρωσία, έπειτα από ίντριγκα σε βάρος του, και εμφανίζεται στη σκηνή του ανεκτικού και πρωτοποριακού Παρισιού πλάι στην Άννα Πάβλοβα· γίνεται αμέσως διάσημος! Μέσα σε ένα χρόνο οι χορογραφίες του Νιζίνσκι διχάζουν τους Γάλλους. Ο διάσημος γλύπτης Ροντέν θα υποστηρίξει με άρθρο του στον Τύπο τον Ρωσοπολωνό χορευτή. Ο Νιζίνσκι συνέχισε να αποθεώνεται ως χορευτής, αλλά οι πρωτοποριακές χορογραφίες του έγιναν αποδεκτές με την πάροδο του χρόνου.
Χάρη στον Ογκίστ Ροντέν, ο οποίος έφερε έναν φίλο του με μια κινηματογραφική κάμερα στο θέατρο, απαθανατίστηκε για μία και μοναδική φορά ο Θείος χορός του Βάσλαβ Νιζίνσκι.

 

 Τέλος οικτρό...
Ο Βάσλαβ Νιζίνσκι παντρεύτηκε το 1913 την ουγγαρέζα αριστοκράτισσά και μπαλαρίνα Ρομόλα ντε Πούλσκα στο Μπουένος Άιρες. Το ζευγάρι, μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου εγκαταστάθηκε στην Ελβετία· τότε ήταν που εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια σοβαρής ψυχικής ασθένειας: ο Νιζίνσκι άλλοτε έπεφτε σε βαθιά μελαγχολία, άλλοτε γινόταν εκρηκτικός και οξύθυμος και κάποια φορά έσπρωξε τη γυναίκα και την κόρη του από τις σκάλες! Η κατάσταση επιδεινώθηκε σε σημείο που ο χορευτής δεν αναγνώριζε πλέον την οικογένειά του.
Το καλλιτεχνικό φινάλε του Νιζίνσκι ήταν συγκλονιστικό: εμφανίστηκε για τελευταία φορά στη σκηνή το 1919, λέγοντας στη γυναίκα του: «Αυτός θα είναι ο γάμος μου με τον Θεό». Ο Νιζίνσκι χόρεψε περίεργα, εξωπραγματικά, σχημάτισε έναν σταυρό στη σκηνή και στο τέλος είπε: «Το άλογο είναι κουρασμένο…». Ο Νιζίνσκι ήταν μόλις 29 χρονών· η ψυχασθένεια τον είχε λυγίσει. Ο Νιζίνσκι πέρασε σκοτεινές μέρες σε ψυχιατρεία, έως ότου το 1947 μετακόμισε στο Λονδίνο όπου η σύζυγός του, τον φρόντισε ως τον θάνατό του το 1950.

«Το τελευταίο άλμα του Βάσλαβ Νιζίνσκι»

Μια συγκλονιστική φωτογραφία του Νιζίνσκι έχει τραβηχτεί το 1939, όταν ήταν ήδη ασθενής για πολλά χρόνια. Θαυμαστής του χορευτή-θρύλου, ο Σερζ Λιφάρ, προσπάθησε να του ξυπνήσει το πάθος για την Τέχνη φέρνοντας μαζί του διάσημο χορευτή που θα ερμήνευε τα καλύτερα μέρη από τα μπαλέτα του. Μια ήσυχη αίθουσα του θεραπευτηρίου προετοιμάστηκε για την παράσταση. Ο Λιφάρ έπαιξε για αρκετές ώρες. Και κάποια στιγμή ο Βάσλαβ Νιζίνσκι σηκώθηκε και έκανε ένα άλμα! Ο φωτογράφος που βρισκόταν στην αίθουσα κατάφερε να απαθανατίσει τη στιγμή· η εικόνα έμεινε στην ιστορία του μπαλέτου ως «Το τελευταίο άλμα του Βάσλαβ Νιζίνσκι».