ΣτΠ: Μη σύννομη η εγκύκλιος για ασφάλιση στον ΟΑΕΕ σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων

Να ανακληθεί η εγκύκλιος 113/2009 που τροποποιεί νόμο για την ασφάλιση των ελεύθερων επαγγελματιών, ζητά ο Συνήγορος του Πολίτη. Η αλλαγή της νομοθεσίας για την κοινωνική ασφάλιση πρέπει να γίνεται με νόμο και όχι με εγκυκλίους, τονίζει ο Συνήγορος του Πολίτη αναφερόμενος στην τροποποίηση, με εγκύκλιο, διάταξης νόμου που ευνοεί ελεύθερους επαγγελματίες εγκατεστημένους σε περιοχές κάτω των 2.000 κατοίκων. Σε έγγραφό του προς τον διοικητή του Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) και σε πορισματικό έγγραφο το οποίο έστειλε στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ο Συνήγορος του Πολίτη ζητάει την άμεση ανάκληση της εγκυκλίου 113/2009 του ΟΑΕΕ. Επισημαίνει δε ότι η δυσχερής δημοσιονομική κατάσταση των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης δεν δικαιολογεί αποκλίσεις από την αρχή της νομιμότητας της διοικητικής δράσης.
Το ζήτημα έφτασε στον Συνήγορο του Πολίτη με καταγγελίες πολιτών οι οποίοι ζήτησαν τη διαμεσολάβηση της Ανεξάρτητης Αρχής. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την εγκύκλιο, υπάγονται ή πρόκειται να υπαχθούν υποχρεωτικά στον ΟΑΕΕ ελεύθεροι επαγγελματίες που όμως βάσει του νόμου (άρθρο 9 του ν. 3050/2009) δεν έχουν υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΑΕΕ όταν: α) διαμένουν σε περιοχές κάτω των 2000 κατοίκων και β) πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Ο Συνήγορος του Πολίτη διαπίστωσε με το πόρισμά του ότι οι διαμαρτυρίες των πολιτών είναι βάσιμες. Η διοίκηση του ΟΑΕΕ, χωρίς να έχει αυτήν την αρμοδιότητα, ουσιαστικά τροποποίησε την ευνοϊκή για ορισμένους ελεύθερους επαγγελματίες ρύθμιση εκδίδοντας μια εγκύκλιο την οποία εμφάνισε ως «ερμηνευτική». Δεν επρόκειτο όμως για ερμηνεία του νόμου αλλά για θέσπιση διαφορετικής και μάλιστα δυσμενέστερης για ορισμένους επαγγελματίες ρύθμισης.
Ο Συνήγορος του Πολίτη δεν αμφισβητεί ούτε εξετάζει σε βάθος την σκοπιμότητα ή την ορθότητα της ρύθμισης της εγκυκλίου 113/2009. Διαπιστώνει πάντως, ότι η τροποποιούμενη, με την μη σύννομη εγκύκλιο, ρύθμιση του ν. 3050/2002 έχει θεσπιστεί για την τόνωση της επιχειρηματικότητας και την υποστήριξη της άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος σε μικρές πόλεις και χωριά της ελληνικής επαρχίας. Με το πόρισμά του, ο Συνήγορος του Πολίτη ζητάει την άμεση συνεργασία υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και ΟΑΕΕ προκειμένου να μην εφαρμοστεί (δηλαδή να ανακληθεί άμεσα και να μην ισχύσει) η μη σύννομη εγκύκλιος 113/2009 του ΟΑΕΕ. Εφόσον επιλεγεί, να εισαχθεί με νέο τυπικό νόμο, ρύθμιση παρεμφερής με αυτή της εγκυκλίου 113/2009 του ΟΑΕΕ, ο Συνήγορος του Πολίτη τονίζει ότι αυτή θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ α) για το μέλλον και όχι αναδρομικά και β) με γνώμονα την αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του πολίτη (προβλέποντας μεταβατικό διάστημα για την αλλαγή του φορέα υποχρεωτικής ασφάλισης). Το Υπουργείο ενημέρωσε το Συνήγορο του Πολίτη ότι επεξεργάζεται νομοθετική τροποποίηση του άρθρου 9 του ν. 3050/2002 για το μέλλον. Ο Συνήγορος του Πολίτη υποστηρίζει συναφώς ότι θα πρέπει να επιστραφούν οι εισφορές ασφαλισμένων που κατεβλήθησαν στον ΟΑΕΕ βάσει της εγκυκλίου 113/2009.