Η ψώρα απειλεί τα αμπέλια της Μεσσηνίας

 Γράφτηκε από την  Κέλλυ ΔημητρούλιαΜε έναν νέο αμείλικτο εχθρό, που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ολοσχερή καταστροφή της καλλιέργειάς τους, είναι αντιμέτωποι πολλοί σταφιδοπαραγωγοί στη Μεσσηνία. Πρόκειται για το κοκκοειδές έντομο targionia vitis (ψώρα), το οποίο προκαλεί μέχρι και ξήρανση των αμπελιών. Ιδιαίτερα ανησυχητικά ποσοστά ζημιάς σε αμπελώνες, που αγγίζουν ακόμα και το 80%, έχουν παρουσιαστεί σε χωριά της Πυλίας. Αλλοι φοβούνται πως θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις καλλιέργειες και άλλοι ελπίζουν να διασώσουν μέρος των φυτών τους. Ωστόσο, το γεγονός πως καθυστέρησε σημαντικά η διάγνωση της αιτίας, σε συνδυασμό με το ότι ελάχιστα φυτοφάρμακα ενδείκνυνται για την συγκεκριμένη περίπτωση, με περιορισμένη δράση μάλιστα, έχει οδηγήσει σε απόγνωση τους  παραγωγούς.Η περίοδος παρεμβάσεων σε επίπεδο ψεκασμών έχει ήδη ξεκινήσει, με καλλιεργητές και γεωπόνους να είναι σε διαρκή επιφυλακή, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, καθώς και με ερευνητικά ιδρύματα όπως το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο και το ΤΕΙ Πελοποννήσου.

Το πρόβλημα σε μεγάλες διαστάσεις έχει εντοπιστεί στην ευρύτερη περιοχή της Πυλίας, με πιο έντονα τα συμπτώματα σε Βλαχόπουλο - Σουληνάρι - Κρεμμύδια - Χαραυγή - Μεσοπόταμο - Καλοχώρι και άλλα γύρω χωριά. Την ίδια ώρα δεν αποκλείεται να υπάρχουν συμπτώματα και σε άλλες περιοχές, κυρίως στην κορινθιακή σταφίδα και ίσως σε οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου, χωρίς όμως να έχουν γίνει ακόμα αντιληπτά από τους παραγωγούς και τους γεωπόνους.

Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται στα φυτά είναι: μειωμένη βλάστηση, μειωμένη παραγωγή και ξήρανση του φυτού.

Οι πρώτες ενδείξεις σύμφωνα με παραγωγούς και γεωπόνους ξεκίνησαν πριν από 5 περίπου χρόνια, όμως τα τελευταία 2 χρόνια η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά. Η παραγωγή που χάθηκε ειδικά την προηγούμενη χρονιά, λόγω της μειωμένης βλάστησης, οδήγησε περισσότερους σε ανησυχία και αναζήτηση τρόπων αντιμετώπισης. 

• 
  
• 
• 
• 
• 
• 
•  

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ

Από τη μεριά της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Μεσσηνίας συνιστάται στους παραγωγούς οι ψεκασμοί να είναι στοχευμένοι, την κατάλληλη περίοδο και με τα κατάλληλα σκευάσματα. 

Ο διευθυντής της ΔΑΟΚ Μεσσηνίας Γιάννης Κυριακόπουλος διευκρινίζει πως το πρόβλημα αφορά μόνο μια συγκεκριμένη περιοχή  και όχι όλο το νομό. Μιλά ωστόσο για πολύ δύσκολα αντιμετωπίσιμο εχθρό, και εξηγεί πως συνήθως το targionia vitis προκαλεί ξήρανση του κεφαλιού του πρέμνου, ενώ σε εκτεταμένες προσβολές η ψώρα μπορεί να ξεράνει ακόμα και όλο το φυτό. Οσον αφορά τα εγκεκριμένα σκευάσματα, τονίζει πως είναι περιορισμένα. Σε κάθε περίπτωση όμως, στόχος της υπηρεσίας είναι η διαρκής έρευνα του φαινομένου σε συνεργασία με τα ερευνητικά ιδρύματα, για να βρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση για τους παραγωγούς.
Σύμφωνα με τον γεωπόνο Κωνσταντίνο Μαθιόπουλο, ο οποίος κινητοποιήθηκε για να βρεθεί λύση σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, πριν από 2 χρόνια ζητήθηκε η συνδρομή του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου και εντοπίστηκε η δυστυχώς δύσκολα αντιμετωπίσιμη αιτία. Οπως εξηγεί, ο έλεγχος του εντόμου βασίζεται στην έγκαιρη επέμβαση κατά την εαρινή περίοδο που βρίσκεται στο στάδιο της νύμφης. Αν οι νύμφες δεν καταπολεμηθούν, τότε θα απομυζήσουν τους χυμούς, θα συρρικνώσουν τα σταφύλια, θα καταστρέψουν την παραγωγή και θα προκαλέσουν ξηράνσεις σε βλαστούς και φυτό. Για το λόγο αυτό απαιτείται ψεκασμός την άνοιξη κατά την περίοδο της άνθησης, με συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας, και καλή διαβροχή.

Διαπιστώνοντας τη δυσκολία καταπολέμησης της ψώρας και την επιδείνωση της ζημιάς, αρκετοί καλλιεργητές ανησυχούν για το τι θα γίνει εάν απαιτηθεί η αντικατάσταση των σταφιδοκαλλιεργειών τους, δηλώνοντας αδυναμία να τα βγάλουν πέρα χωρίς τη συμπαράσταση της Πολιτείας. Ο Τάσος Ξυδιάς από το Σουληνάρι ανησυχεί ιδιαίτερα για το μέλλον, αφού ήδη η παραγωγή έχει μειωθεί σημαντικά και παράλληλα τα φυτά έχουν γεράσει. Αν δεν υπάρξει ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος, η ζημιά εκτιμά πως θα είναι τεράστια, αφού καταστρέφονται καλλιέργειες πολλών ετών, στις οποίες έχουν επενδύσει σημαντικά οι καλλιεργητές - και η απώλεια των φυτών θα σημάνει καταστροφή και αρκετά χρόνια αναμονής μέχρι να αποδώσουν οι νέες καλλιέργειες. Επίσης, πιστεύει πως θα πρέπει να διερευνηθεί το ενδεχόμενο αποζημιώσεων των πληγέντων παραγωγών. Πέραν της συγκεκριμένης ζημιάς, οι παραγωγοί είναι αντιμέτωποι και μια σειρά άλλων προβλημάτων, είτε μιλάμε για ασθένειες είτε ακόμα και για την τιμή της σταφίδας, η οποία χαρακτηρίζεται πολύ χαμηλή. Δεν αποκλείεται, όπως εκτιμά, περισσότεροι στο μέλλον να αντικαταστήσουν τη σταφίδα με οινάμπελα ή να εγκαταλείψουν τη γη τους.

Ο Φώτης Ξυδιάς, πρόεδρος της τοπικής κοινότητας, μιλά για πολύ μεγάλες διαστάσεις του προβλήματος που έχει προκαλέσει η ψώρα, με τους περισσότερους να μην έχουν αντιληφθεί το μέγεθος της ζημιάς και τον κίνδυνο να χαθούν καλλιέργειες.

Τον μεγάλο αγώνα των παραγωγών και των γεωπόνων να αντιμετωπίσουν τους εχθρούς που πλήττουν τις καλλιέργειες της περιοχής επισημαίνει και ο γραμματέας του Σωματείου Γεωπόνων Ελεύθερων Επαγγελματιών Μεσσηνίας, Απόστολος Ζωντανός. Στέκεται ιδιαίτερα στο σύνολο των εχθρών της σταφίδας και των οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου, που διαχρονικά απειλούν σοδειά και καλλιέργειες, με σημαντικές συνέπειες όπου δεν δοθεί η απαιτούμενη προσοχή, με βαρύτητα στην πρόληψη.

ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΙΤΙΕΣ;

Ο καθηγητής Εντομολογίας του ΤΕΙ Πελοποννήσου Γιώργος Σταθάς επισημαίνει πάντως ότι τα συμπτώματα που περιγράφονται ως συνέπεια του targionia vitis δεν αντιστοιχούν στις σημαντικές συνέπειες που διαπιστώνονται. Για το λόγο αυτό έχει συσταθεί και η δειγματοληψία εδάφους για άλλες αιτίες.

Από τη μεριά της η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο γνωστικό αντικείμενο «Θρέψη οπωροκηπευτικών και αμπέλου» Αννα Ασημακοπούλου συνιστά μεταξύ άλλων στους παραγωγούς να διαθέτουν προς έρευνα δείγματα ολόκληρων φυτών, προκειμένου να γίνεται πλήρης έλεγχος για κάθε δυνατό αίτιο.