Ο Παν. Τσίγγανος για πρόβλημα σκουπιδιών

Η λύση για τα σκουπίδια του Δήμου Τριφυλίας περνά μέσα από τη συνεργασία Δήμου – ΦΟΣΔΑ – Περιφέρειας και είναι η μεταφορά τους σε αδειοδοτημένο χώρο, τονίζει ο επικεφαλής του συνδυασμού «Ανοιχτοί Ορίζοντες» Παναγιώτης Τσίγγανος.
Σημειώνει πως ίσως να υπήρχαν κάποια περιθώρια λύσης αν ο δήμος είχε χειριστεί διαφορετικά το θέμα από την αρχή της φωτιάς, ενώ κάνει και μια αναδρομή για το πώς δήμοι και Περιφέρεια εχουν φτάσει σε αυτό το σημείο.
Αναλυτικά σε παρέμβαση του ο κ. Τσίγγανος αναφέρει:
«Συνέβη αυτό που είναι ο εφιάλτης κάθε δημοτικής αρχής. Τα απορρίμματα να παραμένουν και να συσσωρεύονται στις γωνίες των πεζοδρομίων και ο χώρος εναπόθεσης να είναι κλειστός. Συνέβη αυτό που έζησε η Καλαμάτα πριν μερικά χρόνια, η Τρίπολη και ο Πύργος Ηλείας πριν 2-3 χρόνια, ο Δήμος Κέρκυρας, μόλις τις περασμένες μέρες η Λευκάδα και άλλοι. Είχα τονίσει στο Δημοτικό Συμβούλιο και κατά την προηγούμενη θητεία και σε αυτήν πως αν δημιουργηθεί ανάλογο πρόβλημα στην περιοχή μας θα πάθουμε αυτό που έπαθαν και άλλοι δήμοι. Θα μείνουμε μόνοι μας αν δεν γίνουν συντονισμένα κάποιοι χειρισμοί. Δυστυχώς οι υπερκείμενες δομές του κράτους (που είχαν και την τελική αρμοδιότητα της διαχείρισης) συνήθως κρύβονταν στο παρελθόν σε αντίστοιχα γεγονότα. Και άφηναν μόνους τους δήμους να σηκώνουν το βάρος της υγειονομικής βόμβας και της κοινωνικής κατακραυγής. Το έζησε με τον χειρότερο τρόπο ο Παναγιώτης Νίκας σαν δήμαρχος Καλαμάτας, το έζησαν οι δήμαρχοι Τρίπολης και Πύργου και άλλοι. Το ζήσαμε κι εμείς στο παρελθόν.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το Αλιμάκι καίγεται. Μόλις πριν 2 χρόνια ήταν κλειστό πάλι λόγω φωτιάς για πάνω από 25 μέρες. Δεν το αντελήφθη κανείς πλην φυσικά των ΜΜΕ που όφειλαν να κάνουν την δουλειά τους. Γιατί η αποκομιδή δεν σταμάτησε ούτε μέρα. Οι δημότες και οι επιχειρήσεις δεν γνώριζαν ούτε υφίσταντο κάδους υπερχειλισμένους.
Σκοπός αυτής της παρέμβασης όμως δεν είναι τι γινόταν, αν και παρακάτω θα μοιραστώ κάποιες σκέψεις για το πρόβλημα των απορριμμάτων. Γιατί αν δεν εντοπίσουμε που είναι το πρόβλημα δεν θα το λύσουμε ποτέ. Σκοπός είναι η ώριμη συζήτηση για το τι κάνουμε τώρα. Οι ανεξέλεγκτες καταστάσεις αν αφεθούν γίνονται αυτό ακριβώς που η εξέλιξή τους προδιαγράφει. Ανεξέλεγκτες. Και γι’ αυτό θα ήταν χρήσιμο αυτές τις ώρες ορισμένοι να αφήσουν το στυλ Παπαγγελόπουλου, ειδικά όταν στο παρελθόν ως αυτοδιοικητικοί ή υπό άλλη ιδιότητα είτε δημιούργησαν είτε λειτούργησαν “επιτυχώς” χωματερές δίχως τις σημερινές τους αγωνίες. Το στυλ αυτό μπορεί να είναι συμβατό με τον πολιτικό τους χώρο, μπορεί ίσως να ταιριάζει στην αισθητική τους αλλά δεν ταιριάζει στην αλήθεια. Στην πολιτική δεν είναι κακό να κάνεις αυτοκριτική και να αλλάζεις άποψη όταν οι καιροί αλλάζουν και οι ανάγκες μεταβάλλονται. Κακό είναι να προσποιείσαι παρθενογενέσεις. Γιατί η “πανουργία” της Ιστορίας είναι παρούσα.
Η διαχείριση απορριμμάτων υπήρξε (ένας ακόμα) μεγάλος ασθενής του ελληνικού κράτους. Επί 40 και πλέον χρόνια όλες οι δομές του κράτους (κεντρική διοίκηση, νομαρχίες, δήμοι κλπ) είχαν κυριολεκτικά “βολευτεί” με τους ΧΑΔΑ, ένας κομψός νεολογισμός για τη λέξη χωματερή. Δυστυχώς, ας είμαστε όλοι ειλικρινείς, την ίδια απάθεια έδειξε τότε και η κοινωνία. Οσοι είστε πάνω από 30 χρονών θυμάστε ποτέ δημοτικές ή νομαρχιακές εκλογές με τα σκουπίδια έστω θέμα των εκλογών; Θυμάστε ποτέ να κρίθηκαν εκλογές από την ύπαρξη ή μη χωματερών; Μη γελιόμαστε. Ποτέ. Κράτος, νομαρχίες, δήμοι, κοινωνία είχαν βολευτεί με τις χωματερές. Αρκεί να ήταν “κάπου μακριά”. Αρκεί να μην την βλέπαμε. Αρκεί να μην μύριζε όταν καιγόταν. Γιατί και τότε καιγόταν. Ο λόγος ήταν απλός. Δεν κόστιζε τίποτα. Ούτε οικονομικά ούτε πολιτικά. Υπήρχε μια τρύπα σε κάποια ερημιά που οι δήμοι έθαβαν τα σκουπίδια που παρήγαγε η κοινωνία, το κράτος έκανε ότι δεν βλέπει και όλοι μαζί απέφευγαν το οικονομικό κόστος της διαχείρισης και το πολιτικό κόστος της χωροθέτησης. Γιατί η χειρότερη στιγμή εκείνα τα χρόνια ενός νομάρχη ή δημάρχου ήταν όταν έπρεπε να χωροθετήσει τρία πράγματα. Σκουπίδια, βιολογικό καθαρισμό και νεκροταφεία. Όλοι τα ήθελαν αλλά “κάπου μακριά”. Στην πόρτα του άλλου. Οχι την δική μας.
Κάπως έτσι πορεύτηκε η ελληνική αυτοδιοίκηση (όχι στον τόπο μας μόνον αλλά σε ολόκληρη τη χώρα) μέχρι περίπου το 2010. Τότε τα πράγματα άρχισαν (ευτυχώς) να σοβαρεύουν. Δυστυχώς σοβάρεψαν όχι ως αποτέλεσμα ωριμότητας αλλά ως αποτέλεσμα απειλής επιβολής κυρώσεων από την “κακιά” Ευρωπαική Ενωση. Τότε ήταν που ξεκίνησαν και οι διαδικασίες εκ μέρους της Περιφέρειας Πελ/νήσου για κεντρική διαχείριση. Είναι οι διαδικασίες που αφού πέρασαν κυριολεκτικά από τα 40 κύματα κατέληξαν στην λύση της ΤΕΡΝΑ που ελπίζουμε τους επόμενους μήνες να ξεκινήσει η υλοποίησή της. Δεν είναι της ώρας να αναλυθεί το ιστορικό της κεντρικής διαχείρισης. Ας κρατήσουμε μόνον ότι ήδη από το 2011 η αρμοδιότητα διαχείρισης απορριμμάτων ανήκει στην Περιφέρεια (κατά την γνώμη μου ορθώς) και ότι δυστυχώς χάθηκαν 4 πολύτιμα χρόνια από παλινωδίες της προηγούμενης κυβέρνησης απέναντι στη λύση της ΤΕΡΝΑ. Ευτυχώς στο τέλος η δαιμονοποιημμένη από τον ΣΥΡΙΖΑ λύση του ΣΔΙΤ έγινε αποδεκτή και το σχέδιο που οραματιζόταν η προηγούμενη κυβέρνηση απερρίφθη στο τέλος ακόμα και από την ίδια “μετά πολλών επαίνων”.
Και η Τριφυλία; Το 2011 συστάθηκε ο Δήμος Τριφυλίας. Η σύστασή του βρήκε τον νέο δήμο με 5 χωματερές. Στην Κυπαρισσία το Αλιμάκι (οι παλιότεροι Κυπαρίσσιοι θυμούνται ότι πριν το Αλιμάκι η χωματερή της Κυπαρισσίας ήταν περίπου 200 μέτρα από το Γυμνάσιο), στα Φιλιατρά η Μαύρη Λίμνα απέναντι σχεδόν από το βυζαντινό μνημείο της Χριστιανούπολης, στους Γαργαλιάνους δίπλα σχεδόν στην πόλη στην περιοχή των παλαιών σφαγείων, στην Αυλώνα στην θέση Πλακωτή, ορατή ακόμα και από την Κυπαρισσία, και στον Αετό δίπλα σχεδόν στην εθνική οδό, κοντά στην διασταύρωση για Αγριλιά-Γλυκορίζι. Ολες μια χαρά λειτουργούσες από τους πρώην δήμους. Και ασφαλώς όλες ενεργές. Ασφαλώς όλες μύριζαν, στράγγιζαν και κατά καιρούς καίγονταν. Και ασφαλώς όλες “μη θέμα” για τους αυτοδιοικητικούς εκείνων των δήμων αφού εξυπηρετούσαν τις ανάγκες. Δεν τους αδικώ γιατί σε αυτό το μοτίβο κινείτο ένα ολόκληρο κράτος και όλοι οι επαρχιακοί Δήμοι της χώρας. Μόνο στην Πελοπόννησο το 2011 λειτουργούσαν περίπου 80 ΧΑΔΑ, καταγεγραμμένοι και μη. Αλλά ας μην αδικούν κάποιοι εξ αυτών την αλήθεια.
Την περίοδο 2011-2014 έκλεισαν 2 χωματερές. Της Αυλώνας και του Αετού. Παρέμειναν ενεργές οι υπόλοιπες 3 εκ των οποίων αυτές των Φιλιατρών και των Γαργαλιάνων έκλεισαν αργότερα. Ολες με πρωτοβουλίες και κινήσεις των περιόδων εκείνων. Ταυτόχρονα κατά την προηγούμενη περίοδο εκπονήθηκε και εγκρίθηκε το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης. Αποτελεί κομβικής σημασίας μελέτη για την Τριφυλία που η σημασία του θα φανεί μετά την εφαρμογή του ΠΕΣΔΑ Πελοποννήσου και την υλοποίηση του έργου της ΤΕΡΝΑ. Είναι αυτό που θα εφαρμόσει και η παρούσα δημοτική αρχή αφού ο ΠΕΣΔΑ αποτελεί ουσιαστικά νομοθεσία. Δεν ήταν εύκολη ούτε η εκπόνησή του ούτε η χωροθέτηση των δομών που προβλέπει. Τα φαινόμενα κοινωνικού αυτοματισμού δυστυχώς λειτούργησαν και τότε. Στο τέλος όμως ψηφίστηκε και εγκρίθηκε και σήμερα αποτελεί μέρος του συνολικού σχεδιασμού της Πελοποννήσου.
Αυτά για το πώς φτάσαμε στο Αλιμάκι. Φτάσαμε μέσα από πολλά “Αλιμάκια”. Στο τέλος όμως έπρεπε αναγκαστικά να μείνει ένας ΧΑΔΑ ανοιχτός. Αλλιώς πού θα πήγαιναν τα απορρίμματα μέχρι την ολοκλήρωση των έργων της ΤΕΡΝΑ; Γι’ αυτό στην Πελοπόννησο λειτουργούν ακόμα πολλά “Αλιμάκια” αναμένοντας το πολυπόθητο έργο της Περιφέρειας, απομεινάρια μιας άλλης εποχής που όλα ήταν εύκολα και όλοι ήταν “έξυπνοι”.
Ομως το ερώτημα παραμένει. Τι κάνουμε σήμερα; Τι κάνουμε αύριο; Η ΤΕΡΝΑ στην καλύτερη περίπτωση θα χρειαστεί κάποιους μήνες ακόμα για να ξεκινήσει τις εργασίες της. Τα σκουπίδια όμως δεν περιμένουν. Πρέπει να απομακρυνθούν. Αλλά πού;
Θεωρώ ότι στο σημείο που έφτασαν τα πράγματα δεν υπάρχουν πλέον πολλά περιθώρια ελιγμών. Αν το θέμα είχε χειριστεί διαφορετικά από την αρχή της φωτιάς ίσως να υπήρχαν κάποια περιθώρια. Τώρα όμως δεν υπάρχουν. Τώρα η λύση πρέπει να βρεθεί με θεσμικές κινήσεις τόσο εντός όσο και εκτός Τριφυλίας. Ο Δήμος πρέπει κατ’ αρχήν να ενημερώσει και να κινητοποιήσει τον ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου που είναι και ο θεσμικός συνομιλητής για τα απορρίμματα με το κράτος και την Περιφέρεια. Εδώ που έφτασαν τα πράγματα μόνη λύση είναι η μεταφορά σε αδειοδοτημένο χώρο. Δυστυχώς η Περιφέρεια Πελοποννήσου τέτοιο χώρο δεν έχει. Υπάρχει μόνον το Ξυλόκαστρο που όμως έχει κορεστεί. Πρέπει (επαναλαμβάνω όχι μόνοι μας αλλά μέσω ΦΟΔΣΑ και Περιφέρειας) να αναζητηθεί χώρος υποδοχής στην Δυτική Ελλάδα. Ασφαλώς η μεταφορά δεν μπορεί να γίνει με οχήματα του δήμου. Θα γίνει με ιδιωτικά μέσα. Και αυτό κοστίζει. Και κοστίζει αρκετά. Πρέπει να καλυφθεί το κόστος μεταφοράς και το entrance fee (τα τέλη εισόδου) του χώρου υποδοχής. Γι αυτό χρειάζεται η συνεργασία. Για να μην επιβαρυνθεί το κόστος ο δήμος αλλά οι δομές που έχουν και την αρμοδιότητα της διαχείρισης. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος το έκανε για τον Πύργο Ηλείας. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου το έκανε για τον Δήμο Τρίπολης. Το έκαναν για την Κέρκυρα. Μόλις λίγες μέρες πριν έγινε και για την Λευκάδα. Τώρα πρέπει να γίνει και για την Τριφυλία.
Τώρα πρέπει να μην χαθεί άλλος χρόνος και άμεσα με διαδικασίες “εκτάκτου” να ξεκινήσει η μεταφορά. Και προς Θεού μην πιστέψει κανείς ότι μπορεί μόνος του. Τώρα πια δεν μπορεί. Χρειάζεται θεσμική και ταχεία συνεργασία Δήμου - ΦΟΔΣΑ - Περιφέρειας. Το αντίθετο ίσως εύχονται και κάποιοι που δεν επιθυμούν να ασχοληθούν. Ισως παρακαλούν να πιστέψουμε ότι μπορούμε μόνοι μας. Και ο δήμος και οι δημοτικές παρατάξεις σε αυτήν την γραμμή πρέπει να κινηθούν. Για να μην γίνει η κατάσταση ανεξέλεγκτη και να μην μείνουμε στο τέλος πραγματικά μόνοι».   eleftheriaonline