Τα παράδοξα του ΕΝΦΙΑ: Γιατί ένα ακίνητο που χτίστηκε το 1960, πληρώνει τον ίδιο φόρο με ένα ακίνητο του 1990

Πώς γίνεται ένα διαμέρισμα που έχει χτιστεί το 1960 να επιβαρύνεται ακριβώς με το ίδιο ΕΝΦΙΑ με ένα διαμέρισμα ίδιων χαρακτηριστικών που έχει χτιστεί το 1990 δηλαδή 30 χρόνια αργότερα; Και πώς είναι δυνατόν ένα πλήρως ανακαινισμένο σπίτι το οποίο έχει υποστεί μετατροπές αξίας δεκάδων χιλιάδων ευρώ, να έχει ακριβώς την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με ένα… ερείπιο;
Οι συντελεστές παλαιότητας της φορολογικής νομοθεσίας αλλά και ο παράγοντας "ανακαίνιση" των ακινήτων -τάση που φαίνεται να γενικεύεται το τελευταίο χρονικό διάστημα με τους ιδιοκτήτες να επιθυμούν να βγάλουν παλαιά ακίνητα από τα… αζήτητα- απασχολούν ιδιαίτερα το οικονομικό επιτελείο. Το υφιστάμενο πλαίσιο, μετράει ήδη 40 χρόνια ζωής καθώς από το 1980 που θεσπίστηκαν οι λεγόμενοι συντελεστές παλαιότητας, ουσιαστικά δεν έχει επέλθει καμία αλλαγή. Φαίνεται όμως ότι ήρθε η ώρα καθώς με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, οι αδικίες που γίνονται πλέον είναι κατάφορες.
Ένα ακίνητο σε περιοχή με τιμή ζώνης 1500 τετραγωνικών μέτρων και επιφάνεια 100 τετραγωνικών έχει χτιστεί με άδεια οικοδομής πριν από 26 χρόνια. Επιβαρύνεται με ΕΝΦΙΑ 377,4 ευρώ (το ακίνητο έχει μια πρόσοψη και είναι στον 2ο όροφο). Το ίδιο ακριβώς ακίνητο έχει χτιστεί πριν από 46 χρόνια δηλαδή δύο δεκαετίες νωρίτερα. Πόσο ΕΝΦΙΑ πληρώνει; Πάλι 377,4 ευρώ. Και ποιος μπορεί να υποστηρίξει σοβαρά ότι δύο ολόκληρες δεκαετίες δεν αποτυπώνονται στην αξία του ακινήτου; Δεν επέρχονται φθορές μέσα σε 20 χρόνια; Κι όμως ειδικά στην Αττική που πλέον είναι γεμάτη από πολυκατοικίες του ’60 και του ’70, θα έπρεπε να γίνει διαφορετική διάρθρωση του συντελεστή υπολογισμού της παλαιότητας ο οποίος σήμερα λειτουργεί ως εξής όσον αφορά στον ΕΝΦΙΑ:
1. Αν το ακίνητο είναι παλαιότητας έως 4 ετών, ο βασικός φόρος προσαυξάνεται κατά 25%.
2. Αν το ακίνητο είναι παλαιότητας εως 9 ετών, ο φόρος ανά τετραγωνικό προσαυξάνεται κατά 20%
3. Αν το ακίνητο είναι ηλικίας έως 19 ετών, ο φόρος προσαυξάνεται κατά 10%
4. Αν το ακίνητο είναι ηλικίας έως 25 ετών, ο φόρος προσαυξάνεται κατά 5% και
5. Δεν υπάρχει προσαύξηση αν το ακίνητο είναι ηλικίας άνω των 25 ετών.
Αυτά αφορούν στον ΕΝΦΙΑ. Για τον φόρο μεταβίβασης (γονική παροχή, αγοραπωλησία, δωρεά) ο συντελεστής παλαιότητας λειτουργία ανάποδα: μειώνει τη φορολογητέα αξία του ακινήτου και δεν την αυξάνει.
Και να πως:
1. Ο συντελεστής παλαιότητας είναι 0,90 για ακίνητα από 1 έως 5 έτη,
2. 0,80 από 6 έως 10 έτη,
3. 0,75 από 11 έως 15 έτη,
4. 0,70 από 16 έως 20 έτη,
5. 0,65 από 21 έως 25 έτη,
6. 0,60 από 26 και άνω έτη.
Κυβερνητικό στέλεχος παραδέχεται την ανάγκη να γίνει προσαρμογή των συντελεστών παλαιότητας στα νέα δεδομένα της αγοράς. Ωστόσο, θέτει και ένα άλλο ζήτημα: Τι γίνεται με την φορολογητέα αξία των ανακαινισμένων ακινήτων; Η συγκέντρωση της πληροφορίας για το ποιο ακίνητο έχει υποστεί παρεμβάσεις αποκατάστασης και ποιο όχι, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι μόνες ψηφιακά καταχωρημένες περιπτώσεις θα είναι αυτές των ακινήτων που εντάσσονται στα προγράμματα "εξοικονομώ".
Από την άλλη, το να αυξηθεί η φορολογητέα αξία επισκευασμένων ακινήτων αντίκειται συνολικά στη λογική του εξοικονομώ που είναι να επιδοτηθούν και να ενισχυθούν όσοι παρεμβαίνουν στα ακίνητα για να μειώσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα. Η συζήτηση θα ανοίξει το επόμενο χρονικό διάστημα με στόχο οι όποιες αποφάσεις να ληφθούν και να νομοθετηθούν μέχρι το τέλος του έτους. Δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί αν οι όποιες αλλαγές σε συντελεστές παλαιότητας, θα ισχύσουν για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ του 2022 ή όχι.