Έτσι θα ξεφύγεις από έναν νάρκισσο: Αναγνώρισε τα σημάδια και σώσε τον εαυτό σου

Δεν είναι εύκολο να ξεφύγεις από μια ρομαντική σχέση με έναν νάρκισσο. Πόσο μάλλον αν ο νάρκισσος είναι η μητέρα ή ο πατέρας σου. Πώς θα αναγνωρίσεις αν βρίσκεται σε κακοποιητική σχέση; Ποια είναι τα σημάδια.
Οι άνθρωποι με ισχυρές ναρκισσιστικές τάσεις προσπαθούν να διασφαλίσουν με κάθε τρόπο ότι τα θύματά τους δεν θα σκεφτούν καν να φύγουν από τη σχέση. Η συνεξάρτηση και το δέσιμο που έχουν οι άνθρωποι αυτοί με τα θύματά τους βασίζεται στο τραύμα και την απουσία εαυτού που «επισφραγίζει» την διαρκή κακοποίηση.
Οι νάρκισσοι και γενικά οι άνθρωποι με ισχυρά ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά είναι επιδέξιοι στην χειραγώγηση και συχνά παίρνουν τα «ηνία» των πιο σημαντικών σχέσων στη ζωή τους. Αυτό σημαίνει ότι θέλουν να ελέγχουν τους συντρόφους, τα παιδιά και τους φίλους τους.
Συνήθως έχουν τυπικά 5 χαρακτηριστικά: Έχουν μια μη ρεαλιστική «μεγάλη» εικόνα για τον εαυτό τους, την αίσθηση ότι αξίζουν καλύτερη διαχείριση και προσοχή από το γενικό σύνολο, χάρισμα σε ό,τι αφορά τον έλεγχο και την χειραγώγηση, αδυναμία σε οποιοδήποτε είδος κριτικής και απουσία ενσυναίσθησης.
Ελέγχουν τους ανθρώπους και είναι καλοί στο να δημιουργούν σχέσεις που τους εξυπηρετούν με τραγικές συνέπειες για τους ανθρώπους με τους οποίους συσχετίζονται.
Σε κάθε περίπτωση κατάλληλοι για σχέση για αυτά τα άτομα είναι όσοι είναι πρόθυμοι να δείξουν προσοχή, θαυμασμό και επιβεβαίωση του «εγω» τους , αυτό ονομάζεται narcissistic supply σε ελεύθερη μετάφραση είναι η λεγόμενη «ναρκισσιστική τροφοδοσία». Σε κάθε περίπτωση η σχέση αυτή δεν χτίζεται σε μια μέρα. Θέλει χρόνο για να φτάσει ένας άνθρωπος στο σημείο να ρωτά τον ίδιο του εαυτό και για τα πιο απλά πράγματα και να νιώθει ότι χάνει το μυαλό του.
Έχετε φτάσει ποτέ στο σημείο να αναρωτιέστε τι κάνατε και και να νιώθετε ότι φταίτε για μια έκρηξη χωρίς να μπορείτε να καταλάβετε τι έφταιξε και οδήγησε σε αυτή την συμπεριφορά του συντρόφου, φίλου ή συγγενή σας;
Νιώθετε μήπως ότι φταίτε για όλα; Κάπως έτσι αισθάνονται τα θύματα αυτά.
Σχεδόν ολόκληρη η βιβλιογραβία γύρω από τον ναρκισσισμό συμβουλεύει τα θύματα να φύγουν από τη σχέση αυτή, το οποίο δεν είναι πάντα εφικτό. Όταν πρόκειται για συντροφική σχέση είναι ακόμα πιο δύσκολο σε σύγκριση με την αποστασιοποίηση που μπορεί να κρατήσει κανείς από τον πατέρα ή τη μητέρα με ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά.
Γιατί είναι τόσο δύσκολο
Η ίδια η σχέση, το τραύμα και η ψυχική κατάσταση του θύματος είναι οι καθοριστικοί παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν ή όχι το θύμα στην αποχώρηση από αυτόν τον κύκλο βίας ή τελικά να παραμείνει σε αυτόν.
Συνεξάρτηση
Οι άνθρωποι που είναι σε σχέσεις συνεξάρτησης είναι τόσο απαγκριστρωμένοι ο ένας από τον άλλο που δεν μπορούν να λειτουργήσουν χώρια. Τα όρια δεν είναι ευδιάκριτα και αυτό είναι ορατό ακόμα και από τις λέξεις που χρησιμοποιούν τα ζευγάρια αυτά. Το «εμείς» παίρνει τη θέση του εγω όταν μιλούν εκ μέρους του άλλου. Μπορεί ακόμα να περιγράφουν τη σχέση που έχουν μεταξύ τους με τις φράσεις όπως «είμαστε αδελφές ψυχές» και άλλα τέτοια...όμορφα. Ο στόχος πίσω από αυτή τη στρατηγική είναι να μείνει το θύμα «ασφαλές» από τις εξωτερικές επιρροές και να είναι ευάλωτο και ανοιχτό μόνο στα πλαίσια της σχέσης, το οποίο αφήνει ακόμα μεγαλύτερα περιθώρια στην κακοποίηση.
Στη σχέση αυτή ένα άτομο συνήθως είναι πιο παθητικό και δεν μπορεί να παίρνει αποφάσεις μόνο του για τον εαυτό του και το άλλο άτομο είναι πιο κυρίαρχο και λαμβάνει και τις αποφάσεις για τη σχέση. Αυτό «τρέφει» την ικανοποίηση για έλεγχο του άλλου ανθρώπου και δεν αφήνει περιθώρια σχετικά με τον τρόπο ζωής του θύματος. Ο ένας φτιάχνει τους κανόνες και ό άλλος ακολουθεί. Τελεία.
Τα θύματα ξεχνούν τι τους αρέσει και τι αγαπούν στο «όνομα» της ευτυχίας του κακοποιητή. Είναι τέτοιος ο φόβος αποχώρησης του θύματος από τη σχέση που τις περισσότερες φορές νιώθουν ότι δεν θα μπορέσουν να ευτυχήσουν μόνα τους.
Πολλά θύματα δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τα συναισθήματά τους. Κάποια θύματα μιλούν κάπως έτσι:
«Δεν έχω ιδέα τι με κάνει με ποια χαρούμενο/η, ωστόσο ξέρω να σου πω τι κάνει εκείνη/ον χαρούμενο. Αν είναι κακόκεφος/η νιώθω και εγώ έτσι. Αν είναι καλά είμαι και εγώ καλά.»
Δέσιμο που βασίζεται στο τραύμα (Trauma bond)
Το δέσιμο αυτό είναι αποτέλεσμα ενός κύκλου επαναλαμβανόμενου φυσικού και συναισθηματικού τραύματος με διαλείπουσα θετική ενίσχυση.
Κρύο - ζέστη και ξανά από την αρχή κακοποίηση. Μια φέρονται καλά, μια άσχημα και τούμπλαλιν.
Ο κύκλος της κακοποίησης εχει 4 στάδια
-«Χτίσιμο» έντασης: Η πίεση ξεκινά και αυξάνεται και η επικοινωνία «σπάει». Ο φόβος «ξεμυτάει», ωστόσο το θύμα αισθάνεται δυνατό οπότε ξεκινά και πάλι να ικανοποιεί τον κακοποιητή.
-Το περιστατικό της έκρηξης: Πρόκειται για μια έκρηξη λεκτικής, συναισθηματικής και σωματικής κακοποίησης, θυμού, απειλής και υποτίμησης. Σε αυτή τη φάση το θύμα αποσύρεται από τα πάντα για να εστιάσει μόνο στο πως θα τα βγάλει πέρα και πώς να επιβιώσει από αυτά που βιώνει.
-Συμφιλίωση: Μετά από δικαιολογίες και κατηγορίες και ατελείωτες συζητήσεις για το τελευταίο συμβάν το θύμα αισθάνεται και πάλι ανακουφισμένο.
-Φάση ηρεμίας: Προσποίηση ότι το γεγονός δεν έγινε ποτέ, ή ότι έχει ξεχαστεί. Σε αυτή τη φάση επικρατεί «βομβαρδισμός» ευχάριστων συναισθημάτων. Το θύμα νιώθει ότι υπάρχει ελπίδα για το μέλλον. Ο θύτης έχει ηρεμήσει και το επεισόδιο έχει ξεπεραστεί γιατί κυριαρχούν οι ορμόνες της οξυτοκίνης και της ντομαμίνης.
Αυτός ο κύκλος δεν αφήνει το θύμα να σκεφτεί καθαρά. Μετά από το τραυματικό γεγονός ο θύτης καθησυχάζει το θύμα και έχει την εικόνα του σωτήρα, αυτού που κάνει τον άλλον να νιώθει όμορφα και καλά ξανά από την αρχή.
Αυτός ο κύκλος είναι σαν το τρενάκι του λουνα παρκ. Μετά την τιμωρία έρχεται η καλοσύνη. Το σώμα παράγει κορτιζόλη - την ορμόνη του στρες - και αυτό εναλλάσσεται με την ορμόνη της ντοπαμίνης, γεγονός που τρελαίνει το σώμα.
Εξίσου σκληρό είναι όταν ο θύτης σταματά την επικοινωνία με το θύμα. Μπορεί να περάσουν βδομάδες χωρίς να μιλά στο θύμα. Αυτό είναι μια μορφή τιμωρίας.
Οι ναρκισσιστές είναι ανασφαλείς και όσο πιο ανασφαλείς είναι τόσο περισσότερο έλεγχο χρειάζονται και επιθυμούν.
«Δεν αναγνωρίζω τον εαυτό μου» λένε πολλά θύματα σε φίλους και ψυχοθεραπευτές.
Ζητήστε βοήθεια από έναν ειδικό στον ναρκισσισμό. Μην περιμένετε να ξεφύγετε μέσα σε μια μέρα. Αν αναζητήσετε βοήθεια όμως θα τα καταφέρετε.
Απόδοση από το psychologytoday.com