Σάκης Καράγιωργας: Ένας δικός μας άνθρωπος

«Προσπαθούμε, γι΄ αυτούς που θα έρθουν μετά από εμάς.
Ύστερα από πενήντα, εκατό ή και περισσότερα χρόνια».
Στις 17 Αυγούστου 1985 φεύγει απ την ζωή
ο πανεπιστημιακός και Αγωνιστής Σάκης Καράγιωργας.
Σάκης Καράγιωργας: Ένας δικός μας άνθρωπος
Για κάποιους πολίτες είναι απλώς το όνομα της κεντρικής πλατείας του Πύργου. Για τους περισσότερους όμως, και κυρίως για τους ανθρώπους του τόπου του, της Ηλείας, είναι κάτι παραπάνω από αυτά…
Ο Σάκης Καράγιωργας είναι σημείο αναφοράς στην ανθρώπινη δύναμη, την ηθική διάσταση και την ιδεολογική χωρητικότητα.Γεννήθηκε στον Πύργο το 1930 και σταδιοδρόμησε ως οικονομολόγος και πανεπιστημιακός καθηγητής. Πρωτεργάτης του αντιδικτατορικού αγώνα μέσα από τις γραμμές της Δημοκρατικής Άμυνας, τραυματίστηκε βαριά στην προσπάθειά του να ενεργοποιήσει βόμβα εναντίον της χούντας και παρέμεινε ανάπηρος στο χέρι του εφ’ όρου ζωής.
Συνελήφθη και βασανίστηκε σκληρά. Τον Απρίλη του 1970, έπειτα από μια «απολογία»- δριμύ κατηγορώ κατά του καθεστώτος της 21ης Απριλίου, καταδικάστηκε από το «Έκτακτον Στρατοδικείον Αθηνών» στην ποινή «της ισοβίου καθείρξεως». Στη φυλακή έμεινε για τέσσερα χρόνια και αποφυλακίστηκε από τις φυλακές Κορυδαλλού με τη γενική αμνηστία.
Κάποιος απαισιόδοξος θα πει πως σήμερα η πλειονότητα των ανθρώπων δεν συναντιέται με τις αξίες του σπουδαίου ανθρώπου και αγωνιστή. Η ιστορία όμως έχει τις δικές της ασύμμετρες διαταραχές. Ο ίδιος ο Καράγιωργας έλεγε:
«Προσπαθούμε, γι΄ αυτούς που θα έρθουν μετά από εμάς. Ύστερα από πενήντα, εκατό ή και περισσότερα χρόνια».
Μετά την πτώση της δικτατορίας επιστρέφει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και παράλληλα συμμετέχει στην ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου το 1974.
Σύντομα και λόγω διαφωνιών θα διαγραφεί μαζί και με άλλα στελέχη από το ΠΑΣΟΚ χωρίς όμως να πάψει να συμμετέχει και να παρεμβαίνει στη καθημερινή πολιτική, δίνοντας μεγάλη έμφαση στην εκπαιδευτική, ερευνητική και θεσμική παρέμβαση στο χώρο της ανώτατης παιδείας.
Ενθαρρύνει διεπιστημονικές έρευνες και αφιερώνει μεγάλο μέρος της ενεργητικότητάς του στο θέμα της αναβάθμισης της ανώτατης παιδείας γενικότερα και της Παντείου σε σύγχρονο πανεπιστήμιο κοινωνικών επιστημών ειδικότερα. Ανώτατη τιμή υπήρξε η εκλογή του σε πρύτανη του ιδίου ιδρύματος.
Αυτό που τον κάνει να ανήκει στους ξεχωριστούς, είναι ότι τράβηξε τις αρχές του ως τα άκρα, μέχρι τον ακρωτηριασμό του. Αυτό που τον έκανε σπουδαίο, ήταν η υψηλή αίσθηση δικαίου και ήθους που τον κατείχε. Κι εκείνο που τον τιμά είναι το γεγονός πως ούτε καταδέχτηκε, ούτε συναναστράφηκε, ούτε χαριεντίστηκε με τους εκπροσώπους κάθε είδους εξουσίας.
Μεγαλύτερη σημασία από το να τον τιμάμε με τη μνήμη για όλους τους παραπάνω λόγους, έχει το να ζούμε στ΄ αλήθεια κι εμείς… κάπως έτσι!
Μ. Μ.
.................
Απολογία στο Έκτακτο Στρατοδικείο Αθηνών στη δίκη της «Δημοκρατικής Άμυνας», 7.4.1970
Κύριοι στρατοδίκαι, ευρίσκομαι σήμερον ενώπιόν σας ως κατηγορούμενος διότι διώκομαι από την δικτατορικήν κυβέρνησιν.
Ο λόγος της διώξεώς μου είναι απλός αλλά ουσιαστικός. Διώκομαι διότι ως πνευματικός άνθρωπος εθεώρησα εθνικόν καθήκον μου ν' αγωνισθώ διά ν' αποκτήση εκ νέου ο ελληνικός λαός το δικαίωμα ν' αποφασίζη μόνος του και ελευθέρως διά την μοίρα του και τα πεπρωμένα του
Κύριοι στρατοδίκαι, μέχρι τώρα σας εξέθεσα τους λόγους διά τους οποίους συμμετέχω εις την Δημοκρατικήν Άμυναν.
Είχα χρέος μου να αγωνισθώ εις τα πλαίσια της οργανώσεως αυτής προς αποκατατάστασιν των δημοκρατικών ελευθεριών εις την χώραν.
Είχα χρέος, πρώτον, ως άνθρωπος απέναντι της ιστορίας.
Απέναντι δηλαδή όλων εκείνων οι οποίοι ηγωνίσθησαν με τον λόγον ή με τα όπλα, εκείνων που έχυσαν ποταμούς αίματος διά να κληροδοτήσουν εις ημάς την ελευθερίαν και την δημοκρατίαν.
Δεύτερον, είχα χρέος ως καθηγητής απέναντι εις τους φοιτητάς μου.
Εις τους νέους αυτούς δεν μετέδιδα μόνον ξηράς επιστημονικάς γνώσεις.
Τους είχα γαλουχήσει με την ιδέαν ότι ορθαί αποφάσεις επί των μεγάλων προβλημάτων της χώρας λαμβάνονται μόνον με την δημοκρατικήν διαδικασίαν επιλογής.
Θα ήμουν ασυνεπής και θα εθεωρείτο δι' εμέ φυγομαχία εάν διά του αγώνος μου δεν εδικαίωνα τας ιδέας μου περί ελευθερίας και δημοκρατίας απέναντι των φοιτητών μου.
Τέλος, κύριοι στρατοδίκαι, είχα ένα προσωπικόν χρέος απέναντι του ελληνικού λαού και της πατρίδος.
Αυτός ο λαός έκανεν πολλάς θυσίας και δαπάνας χάριν εμού.
Με εσπούδασεν εις τα ελληνικά πανεπιστήμια, με έστειλεν με υποτροφίαν δι' ανωτέρας σπουδάς εις το εξωτερικόν, με έκανεν καθηγητήν ανωτάτης σχολής και ανώτατον κρατικόν λειτουργόν.
Δι' όλας αυτάς τας θυσίας τι ζητεί ως αντάλλαγμα από εμέ ο ελληνικός λαός και η πατρίς;
Τι ζητεί από όλους τους πνευματικούς ανθρώπους;
Δύο μόνον πράγματα.
Να προσφέρουν τας επιστημονικάς των υπηρεσίας και να είναι οι θεματοφύλακες των ηθικών και πνευματικών αξιών του ελληνικού λαού.
Είχα υποχρέωσιν, επομένως, κύριοι στρατοδίκαι, να εξοφλήσω αυτό το μεγάλο χρέος μου, ακόμη και εάν παρίστατο ανάγκη να δώσω και την ζωήν μου.