Εισφορές ΕΦΚΑ: Κατηγορίες και ποσά για επαγγελματίες και αγρότες το 2022 - Οι επιλογές

Εως τις 31/1/2022 θα μπορούν οι ασφαλισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι και αγρότες να επιλέξουν ελεύθερα την ασφαλιστική κατηγορία στην οποία επιθυμούν να καταταχθούν για το νέο έτος 2022, από τις έξι κατηγορίες που έχουν θεσπιστεί.
Η επιλογή της ασφαλιστικής κατηγορίας για τους κλάδους Κύριας και Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχής γίνεται μέσω της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (https://www.efka.gov.gr/el/asphalismenoi/me-misthotoi/epilogi-asfalistikis-katigorias) με ενιαία αίτηση και ισχύει για όλο το έτος.
Επισημαίνεται ότι στη συγκεκριμένη δήλωση για το έτος 2022 δεν θα περιλαμβάνεται η δήλωση παράλληλης έμμισθης απασχόλησης, καθώς η συγκεκριμένη δυνατότητα παρέχεται από ξεχωριστή ηλεκτρονική υπηρεσία. Για την πρόσβαση στην εν λόγω υπηρεσία o χρήστης εισέρχεται μέσω του διαδικτυακού τόπου του e-ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr) και ακολουθεί τη διαδρομή: Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες -> Εισφορές Μη Μισθωτών -> Δικαιώματα Κοινωνικής Ασφάλισης -> Αίτηση – Δήλωση παράλληλης μισθωτής απασχόλησης.
Ποιοι μένουν στην ίδια κατηγορία
Διευκρινίζεται ότι οι ασφαλισμένοι που δεν θα υποβάλουν αίτηση-δήλωση επιλογής/μεταβολής θα παραμείνουν, για το έτος 2022, στην κατηγορία που είχαν καταταχθεί το προηγούμενο έτος.
Με βάση τον ν. 4670/2020, οι μη μισθωτοί μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα την ασφαλιστική τους κατηγορία σε ετήσια βάση, ανεξάρτητα από το εισόδημά τους και τα χρόνια εργασίας τους, καθορίζοντας οι ίδιοι το ύψος της μελλοντικής τους σύνταξης.
Το νέο σύστημα «ελαφραίνει» τα υψηλότερα εισοδήματα, αλλά επιβαρύνει τη συντριπτική πλειονότητα των ελεύθερων επαγγελματιών, που δηλώνουν εισόδημα κάτω από 15.000-20.000 ευρώ.
Ωστόσο το υπουργείο Εργασίας επισημαίνει ότι, σε συνδυασμό με τη μείωση της φορολογίας, υπάρχει «καθαρό όφελος» για το σύνολο των μη μισθωτών.
Οι εισφορές υγείας ανέρχονται στα 55 ευρώ για την 1η κατηγορία και στα 66 ευρώ για τη 2η έως 6η κατηγορία. Στα ποσά προστίθεται και η εισφορά των 10 ευρώ υπέρ της ανεργίας.
Ασφαλιστικές κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών
Επομένως, οι ασφαλιστικές κατηγορίες των ελεύθερων επαγγελματιών υπέρ σύνταξης και υγείας διαμορφώνονται ως εξής:

• 1η κατηγορία: 155 ευρώ + 55 +10 = 220 ευρώ
• 2η κατηγορία: 186 ευρώ + 66 + 10 = 262 ευρώ
• 3η κατηγορία: 236 ευρώ + 66 + 10 = 312 ευρώ
• 4η κατηγορία: 297 ευρώ + 66 + 10 = 373 ευρώ
• 5η κατηγορία: 369 ευρώ + 66 + 10 = 445 ευρώ
• 6η κατηγορία: 500 ευρώ + 66 + 10 = 576 ευρώ

Οι νέοι ασφαλισμένοι μπορούν να επιλέξουν την ειδική κατηγορία η οποία θα ισχύει μέχρι τη συμπλήρωση των πέντε ετών. Η ειδική κατηγορία προβλέπει εισφορά 93 ευρώ για τον κλάδο σύνταξης και 33 ευρώ για τον κλάδο υγείας, σύνολο 126 ευρώ.
Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ τριών (3) ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:

Ασφαλιστικές Κατηγορίες	Ποσό εισφοράς (€)
1η	42
2η	51
3η	61

Για τους ασφαλισμένους με δικαίωμα υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών παρέχεται η δυνατότητα ελεύθερης επιλογής μεταξύ τριών ασφαλιστικών κατηγοριών ως εξής:

Ασφαλιστικές Κατηγορίες	Ποσό εισφοράς (€)
1η	26
2η	31
3η	37

Ποια κατηγορία επιλέγουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες
Σύμφωνα με πληροφορίες, η μεγάλη πλειονότητα των ελευθέρων επαγγελματιών, οι οποίοι αποτελούν και την κύρια μάζα των μη μισθωτών, επιλέγει την 1η, 2η ή 3η κατηγορία. Οι εκπρόσωποι των επαγγελματιών δηλώνουν πως ακόμα και οι συνάδελφοί τους που επιθυμούσαν να ανέβουν σε υψηλότερη κατηγορία, δεν το έπραξαν λόγω της πανδημίας και της δοκιμασίας που πέρασαν σχεδόν δύο χρόνια.
Σύμφωνα με τους ειδικούς στην ασφάλιση, οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν κέρδος αν ενταχθούν στην τρίτη ασφαλιστική κατηγορία καταβάλλοντας εισφορά 305 ευρώ τον μήνα. Μετά από 40 χρόνια μπορούν να προσδοκούν σύνταξη 1.250 ευρώ μεικτά (περίπου 1.130 ευρώ καθαρά) που θεωρείται αξιοπρεπής σύνταξη.
Υπάρχει βέβαια και μια ειδική -χαμηλότερη- κατηγορία για τους νέους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοτελώς απασχολούμενους για τα πρώτα 5 έτη από την έναρξη άσκησης του επαγγέλματος, στα 126 ευρώ (κύρια ασφάλιση και υγεία).
Οι ειδικοί συμβουλεύουν τον νέο επαγγελματία όταν κληθεί να επιλέξει κατηγορία μετά την έκπτωση που απολαμβάνει τα πέντε πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του να είναι συντηρητικός στην επιλογή του, καθώς έχει πολλά χρόνια μπροστά του στη διάρκεια των οποίων μπορεί να αλλάξει και πάλι το σύστημα εισφορών επιβάλλοντας δυσμενέστερους όρους, με αποτέλεσμα να βγει τελικά χαμένος.
Αντίθετα, ο ασφαλισμένος που απέχει έως 10 έτη από τη συνταξιοδότηση και έχει οικονομική άνεση θα έχει κέρδος αν ενταχθεί στην υψηλότερη κατηγορία εισφορών.
Πώς διαμορφώνονται οι εισφορές των αγροτών
Για τους αγρότες, τα ασφάλιστρα διαμορφώνονται χαμηλότερα από αυτά των υπόλοιπων μη μισθωτών, τα οποία αυξήθηκαν σταδιακά. Τα ποσά περιλαμβάνουν την εισφορά υπέρ κύριας σύνταξης, υπέρ υγείας και υπέρ της Αγροτικής Εστίας. Οι έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για τους αγρότες για το 2022, καταληκτικό έτος της σταδιακής αύξησης, είναι οι εξής:

• 1η κατηγορία:  91 + 32 + 2 = 125 ευρώ
• 2η κατηγορία: 110 + 38 + 2 = 150 ευρώ
• 3η κατηγορία: 139 + 38 + 3 = 180 ευρώ
• 4η κατηγορία: 175 + 38 + 4 = 217 ευρώ
• 5η κατηγορία: 218 + 38 + 4 = 260 ευρώ
• 6η κατηγορία: 295 + 38 + 6 = 339 ευρώ

Οι ασφαλισμένοι κατατάσσονται με ελεύθερη επιλογή τους σε μία από τις έξι.