Έρχεται σύστημα αξιολόγησης για τους δικαστικούς με τη σφραγίδα της Παγκόσμιας Τράπεζας

Αποκλειστικές δηλώσεις του Alberto Leyton, επικεφαλής δημοσίου τομέα της Παγκόσμιας Τράπεζας για τις μεταρρυθμίσεις στο ελληνικό δικαστικό σύστημα - Η μέτρηση αποδοτικότητας, η χορήγηση κινήτρων, το «μοντέλο Γαλλίας»
Η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος αποτελεί βασική προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης και άξονα του ελληνικού Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ελλάδα 2.0. Στην κορυφή της ατζέντας βρίσκεται η επιτάχυνση των ρυθμών απόδοσης της δικαιοσύνης, στοιχείο που αποτελεί διαχρονική «πληγή» του ελληνικού δικαστικού συστήματος και που δεν κατάφεραν να θεραπεύσουν τα 10 χρόνια προγραμμάτων προσαρμογής.
Στην προσπάθεια αξιοποίησης των καλύτερων διεθνών πρακτικών, η Αθήνα ζήτησε τη συνδρομή της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ο επικεφαλής ειδικός δημοσίου τομέα της Παγκόσμιας Τράπεζας, Alberto Leyton, βρέθηκε στην Ελλάδα για το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και μίλησε αποκλειστικά στο newmoney για τις μεταρρυθμίσεις που ετοιμάζονται.
«Βλέπουμε ότι στις χώρες που βρίσκονται σε μεταβατική φάση ώστε να γίνουν πλήρως ανεπτυγμένες χώρες και να εκσυγχρονίσουν τους θεσμούς τους, και η Ελλάδα είναι μεταξύ αυτών των χωρών, το δικαστικό σύστημα αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολο να μεταρρυθμιστεί» εξηγεί ο Alberto Leyton. «Είναι ένας ανεξάρτητος θεσμός, στον οποίο συνήθως δε δίνεται αρκετή προσοχή. Όλες οι χώρες που προσπαθούν να εκσυγχρονίσουν τους θεσμούς τους, επικεντρώνονται τώρα στην αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος. Υπάρχουν τέσσερα στοιχεία που πρέπει να χαρακτηρίζουν το δικαστικό σύστημα: ανεξαρτησία, αποτελεσματικότητα, απόδοση δικαίου και αποδοτικότητα. Συνήθως, αν δεν υπάρχει αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα, που εκδίδει τις αποφάσεις εγκαίρως, τότε η αποστολή του δεν εκπληρώνεται. Ακόμα και αν μία απόφαση είναι δίκαιη, αν δεν είναι έγκαιρη, η δικαιοσύνη δεν αποδίδεται.»
Υπάρχουν δείκτες που αναφέρουν ότι στην Ελλάδα δεν λειτουργούν κάποια από τα τέσσερα στοιχεία που αναφέρατε;
«Ένα από τα σημεία στα οποία επικεντρώνεται τώρα η ελληνική κυβέρνηση είναι η επιτάχυνση του δικαστικού συστήματος. Αυτό είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα. Βλέπουμε σε κάποιους δείκτες επιδόσεων ότι η Ελλάδα βρίσκεται πίσω σε αυτό τον τομέα, κάτω από το μέσο ευρωπαϊκό όρο. Είναι ξεκάθαρα ένα πρόβλημα. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, πρέπει να εκσυγχρονιστεί το δικαστικό σύστημα, να ενσωματώσει τεχνολογία, να εμπλακούν όλοι οι αρμόδιοι φορείς και η διαχείριση πόρων να γίνεται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.»
Η Παγκόσμια Τράπεζα συνεργάζεται με την ελληνική κυβέρνηση;
«Η Παγκόσμια Τράπεζα εργάζεται πάνω σε τέτοια θέματα εδώ και κάποια χρόνια σε διαφορετικές χώρες, μεταξύ των οποίων και μέλη της ΕΕ. Οι θεσμοί δεν είναι μόνο διαδικασίες, είναι οι άνθρωποι, πρέπει να υπάρχουν οι σωστοί άνθρωποι και οι σωστές συμπεριφορές. Έχουμε ξεκινήσει μία συνεργασία για να στηρίξουμε κάποιες από τις πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση έχει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και έχει ζητήσει από την Παγκόσμια Τράπεζα να στηρίξει την εφαρμογή κάποιων μέτρων. »
Ποιων μέτρων;
«Βρισκόμαστε ακόμα στα πρώτα στάδια. Σίγουρα όμως θα εργαστούμε πάνω σε συστήματα μέτρησης επιδόσεων για τους ανθρώπινους πόρους του δικαστικού συστήματος, ώστε να παρέχουμε τα σωστά κίνητρα για την βελτίωση της αποδοτικότητάς τους. Θα αναλύσουμε πώς αξιοποιούνται όλοι οι πόροι που το δικαστικό σύστημα έχει στη διάθεσή του. Επίσης θα εργαστούμε για τη διευκόλυνση της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης και εμπλοκής όλων των ενδιαφερόμενων μερών, των δικαστικών, των δικαστικών υπαλλήλων, των διωκτικών αρχών αλλά και όσων “κάνουν χρήση” του συστήματος, δηλαδή του ιδιωτικού τομέα, ώστε όλοι αυτοί να συμφωνήσουν για το ποιες είναι οι προτεραιότητες και να συνεργαστούν για αυτές.
Η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος ήταν από τις βασικές προτεραιότητες των μνημονίων που εφάρμοσε η Ελλάδα επί μία σχεδόν δεκαετία. Γιατί απέτυχε σε αυτή την προσπάθεια και πώς είναι τώρα διαφορετική η κατάσταση;
«Δε νομίζω ότι η Ελλάδα απέτυχε. Έχουμε δει ότι έχουν γίνει πολλές βελτιώσεις. Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε τη βοήθεια της Παγκόσμιας Τράπεζας γιατί θέλει να αξιοποιήσει τη διεθνή εμπειρία, να δει μοντέλα που έχουν εφαρμοστεί σε άλλες χώρες και θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο δικός μας ρόλος.»
Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;
«Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι πώς συστήματα βασισμένα στη μέτρηση των επιδόσεων έχουν εφαρμοστεί σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως στη Γαλλία που έχει εισαγάγει συγκεκριμένα τέτοια μοντέλα. Η αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει πρωτοπόρο, αφού θα εισαγάγει πρωτοβουλίες που δεν έχουμε δει σε άλλες χώρες, για παράδειγμα στο πώς παρέχονται τα κίνητρα στους δικαστικούς. Όλες αυτές οι πρωτοβουλίες τίθενται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, άρα μιλάμε για έναν χρονικό ορίζοντα 2-3 ετών. Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα ενδιάμεσα κριτήρια και ορόσημα.»
Ο Alberto Leyton τόνισε ότι η επιτυχία της μεταρρύθμισης είναι καθοριστικής σημασίας για την οικονομική ανάκαμψη αφού «η οικονομία αφορά εν πολλοίς στη δημιουργία εμπιστοσύνης» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. «Πάντα θα υπάρχουν διαφωνίες, αυτό που πρέπει να διαθέτει ένα κράτος είναι ένα καλό σύστημα επίλυσης των διαφορών. Αν αυτό δεν υπάρχει, αυξάνεται το κόστος της επιχειρηματικότητας. Αυτή είναι η σύνδεση ανάμεσα σε ένα καλό δικαστικό σύστημα και μία οικονομία.»