Συντάξεις: Έρχονται αυξήσεις, για ποιους συνταξιούχους «ξεπαγώνει» η αναπροσαρμογή τους

Αυξήσεις στο 6% θα λάβουν οι συνταξιούχοι το 2023 στις συντάξεις, καθώς «ξεπαγώνει» η αναπροσαρμογή τους, η οποία είχε ανασταλεί από το 2010, την περίοδο του πρώτου μνημονίου ενώ παράλληλα το 2023 σχεδιάζεται να καταργηθεί η εισφορά αλληλεγγύης (ΕΑΣ), που σημαίνει πρόσθετη αύξηση στις αποδοχές και των συνταξιούχων.
Η απαγόρευση των αυξήσεων των συντάξιμων αποδοχών λήγει στις 31-12-2022 και όπως προανήγγειλε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, από το 2023 θα δοθούν αυξήσεις που αναλογούν στις συντάξεις, μετά από 12 χρόνια δραματικών περικοπών.
Το πάγωμα των συντάξιμων αποδοχών είχε γίνει από το 2010, αρχικά μέχρι το 2016 αλλά μετά από πιέσεις της τρόικας, ο «πάγος» διευρύνθηκε μέχρι το 2021 και κατόπιν μέχρι το 2022.
Σύμφωνα με τον τελευταίο νόμο (και ισχύοντα) Βρούτση 4670/2020, η αναπροσαρμογή των συντάξεων από την 1η Ιανουαρίου 2023 θα ανέλθει στο άθροισμα:Του 50% της ετήσιας μεταβολής του ΑΕΠ το 2022,
Του 50% της ετήσιας μεταβολής του πληθωρισμού το 2022.
Ειδικότερα, ο Νόμος 4670/2020 προβλέπει, ότι «το συνολικό ποσό της σύνταξης αυξάνεται από την 1-1-2023 κατ’ έτος, με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ συν το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους, διαιρούμενου διά του δύο (2) και δεν υπερβαίνει το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή».

Στην παρούσα συγκυρία, οι συνταξιούχοι ευνοούνται από τον πληθωρισμό που καλπάζει, ενώ αρνητικά επιδρά η προβλεπόμενη επιβράδυνση του ΑΕΠ.
Ποιοι θα πάρουν αυξήσεις
Ωστόσο οι αυξήσεις δεν θα είναι οριζόντιες. Δικαιούχοι, θα καταστούν μόνο όσοι λαμβάνουν σύνταξη η οποία δεν ξεπερνά το ποσό που προκύπτει με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού, όπως αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά το 2020 με τον νόμο Βρούτση.
Όσοι έχουν τη λεγόμενη "θετική προσωπική διαφορά" (δηλαδή εισπράττουν και σήμερα περισσότερα χρήματα από όσα προκύπτουν με τον νέο τρόπο υπολογισμού) δεν θα δουν καμία αύξηση. Στην περίπτωση αυτή το ποσό θα συμψηφίζεται με τις γενικότερες αυξήσεις που προβλέπεται να δίνονται στις συντάξεις από το 2023 και μετά (με βάση την εξέλιξη του ΑΕΠ και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) έως ότου η προσωπική διαφορά εξαλειφθεί.
Συγκεκριμένα οι παλαιοί συνταξιούχοι (πριν τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν θετική προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 50 ευρώ δεν θα δουν καμία πραγματική αύξηση, απλά θα μειωθεί η προσωπική διαφορά που έχει καταγραφεί, αυξάνοντας τις ελπίδες σταδιακά να αυξηθεί η σύνταξη μετά το 2023. Η προσωπική διαφορά θα συμψηφίζεται με αυτές τις ετήσιες αυξήσεις μέχρι να μηδενιστεί.
Οι παλαιοί συνταξιούχοι (πριν τις 13 Μαΐου 2019) που έχουν θετική προσωπική διαφορά μικρότερη των 50 ευρώ μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων τους με τα αυξημένα ποσοστά αναπλήρωσης αναμένεται είτε να μηδενίσουν την θετική διαφορά, είτε να περάσουν σε αρνητική προσωπική διαφορά κάτι που θα τους οδηγήσει σε πολύ μικρές αυξήσεις στις συντάξεις τους.
Για παράδειγμα ένας συνταξιούχος που έχει μείωση 150 ευρώ και παίρνει το ποσό αυτό ως προσωπική διαφορά, αν πάρει αύξηση 30 ευρώ το 2023 θα χάσει 30 ευρώ από την προσωπική διαφορά και θα έχει 120 ευρώ από προσωπική διαφορά και 30 ευρώ από την αύξηση. Αν δοθεί αύξηση 30 ευρώ το 2024, τότε θα έχει 90 ευρώ προσωπική διαφορά και 30 + 30 ευρώ από τις αυξήσεις του 2023 και 2024.
Όταν μηδενιστεί η προσωπική διαφορά, τότε θα περιμένει να δει και καθαρή αύξηση στη σύνταξη.
Σενάρια αύξησης συντάξεων
Αν ο πληθωρισμός διαμορφωθεί στο 7%, το ποσοστό της αύξησης των συντάξεων θα είναι 3,5%, ενώ αν πάει στο 8% το όφελος των συνταξιούχων θα είναι 4%.
Στα ποσοστά αυτά θα προστεθεί και η επίδραση από το ΑΕΠ, η οποία υπολογίζεται μεταξύ 1,4% και 1,9%.
Έτσι, με την υπόθεση εργασίας ότι ο πληθωρισμός θα είναι 7% φέτος, η αύξηση για τις συντάξεις με την προσθήκη του 50% της αύξησης του ΑΕΠ, θα είναι από 4,9% έως και 5,4%.Αν ο μέσος πληθωρισμός του 2022 διαμορφωθεί στο 8%, η αύξηση των συντάξεων θα κυμανθεί μεταξύ 5,4% και 5,9%.
Στην περίπτωση που ο πληθωρισμός φτάσει στο 9%, τότε οι συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις της τάξης του 5,9% και του 6,4%.
Εισφορά αλληλεγγύης
Την ιδια ώρα τίτλους τέλους στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης για όλους με κέρδος ανά μήνα που φτάνει τα 455 ευρώ για εισοδήματα 90.000 ευρώ.
Από 1-1-2023 η οριστική κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, ενός μνημονιακού μέτρου που θεσπίστηκε ως προσωρινό το 2011 αλλά έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα, φέρνει αυξήσεις στις καθαρές αποδοχές για τους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα και τους συνταξιούχους με ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ ενώ οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, για τους οποίους έχει ανασταλεί η εισφορά, θα συνεχίσουν να βλέπουν αυξημένες τις μηνιαίες αποδοχές. Με λιγότερο φόρο θα επιβαρύνονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και όσοι αποκτούν εισοδήματα από ενοίκια, μερίσματα ή τόκους.
Το μέτρο αγγίζει περίπου 1,2 εκατομμύρια φορολογούμενους.
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται με προοδευτική κλίμακα συντελεστών, κυμαινόμενων από 2,2% έως και 10%, σε όσους φορολογούμενους αποκτούν συνολικό ετήσιο εισόδημα μεγαλύτερο των 12.000 ευρώ. Δηλαδή για τους συνταξιούχους και τους εργαζόμενους στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, θα απαλλαγούν όσοι έχουν μηνιαίες αποδοχές άνω των 1.000 ευρώ.
Αναλυτικά:

• για εισόδημα 13.000 δηλαδή για καθαρές μηνιαίες αποδοχές 1.083 ευρώ το ετήσιο όφελος θα είναι 22 ευρώ το χρόνο,
• για εισόδημα 15.000 ευρώ ή 1.250 ευρώ το μήνα το όφελος θα είναι 66 ευρώ το χρόνο,
• για εισόδημα 18.000 ευρώ ή 1.500 ευρώ το μήνα το ετήσιο κέρδος θα είναι 132 ευρώ,
• για εισόδημα 20.000 ευρώ ή αποδοχές 1.666 ευρώ το όφελος ανέρχεται σε 176 ευρώ αντίστοιχα,
• για εισόδημα 25.000 ευρώ το χρόνο ή 2.083 ευρώ το μήνα το ετήσιο όφελος θα είναι 426 ευρώ,
• για ετήσιο εισόδημα 27.000 ευρώ ή 2.250 ευρώ το μήνα η καθαρή αύξηση διαμορφώνεται σε 526 ευρώ το χρόνο
• για εισόδημα 30.000 ευρώ ή καθαρές μηνιαίες αποδοχές 2.500 ευρώ το κέρδος είναι 676 ευρώ το χρόνο.

Τονίζεται ότι η εισφορά αλληλεγγύης θεσπίστηκε ως έκτακτο μνημονιακό μέτρο με το άρθρο 29 του ν. 3986/2011 στα εισοδήματα άνω των δώδεκα χιλιάδων ευρώ των φυσικών προσώπων.
Η εισφορά θα έπρεπε να καταργηθεί στα τέλη του 2014, αλλά παραμένει μέχρι σήμερα επιβαρύνοντας εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους.
Η εισφορά αλληλεγγύης πάγωσε το 2021 και το 2022 για τα εισοδήματα του ιδιωτικού τομέα.
Συγκεκριμένα φέτος από την εισφορά απαλλάσσονται:
Οι μισθοί, τα ημερομίσθια, τα επιδόματα και οι παροχές σε είδος καθώς και κάθε άλλου είδους αμοιβή που καταβάλλεται τακτικά σε εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος απασχολείται με σχέση εξαρτημένης εργασίας.
Στην περίπτωση αυτή υπάγονται και οι αμοιβές που λαμβάνουν μηνιαίως οι απασχολούμενοι με συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και εκδίδοντες τιμολόγια παροχής υπηρεσιών από “μπλοκάκια”. Υπάγονται επίσης και οι περιστασιακά απασχολούμενοι στον ιδιωτικό τομέα.
Τα καθαρά κέρδη από την ατομική άσκηση εμπορικής επιχείρησης, επιχείρησης παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριου επαγγέλματος που αποκτήθηκαν το 2021 και θα δηλωθούν με τις φετινές φορολογικές δηλώσεις.
Τα καθαρά κέρδη του 2021 από την ατομική άσκηση αγροτικής δραστηριότητας τα οποία θα δηλωθούν φέτος.
Τα ενοίκια ακινήτων που εισπράχθηκαν το 2021 και θα εμφανιστούν στις φετινές φορολογικές δηλώσεις.
Τα μερίσματα, οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων repos/ reverse repos, τα δικαιώματα που αποκτήθηκαν το 2021 και θα δηλωθούν φέτος.