Φίλιππος Σαχινίδης: Τα προτάγματα για την ανανέωση της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας

Άρθρο που
δημοσιεύτηκε
στα ΝΕΑ
18 Μαΐου 2022

Την τελευταία εικοσαετία οι Σοσιαλδημοκράτες στην Ευρώπη είδαν την εκλογική τους δύναμη να περιορίζεται και να περνούν στην τρίτη ή τέταρτη θέση. Η πτωτική πορεία ήταν μεταξύ άλλων και το αποτέλεσμα των προταγμάτων της Σοσιαλδημοκρατίας του Τρίτου Δρόμου (Σρέντερ-Μπλερ). Η οικονομική τους πολιτική και η στάση έναντι των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης στο πλαίσιο της Συναίνεσης της Ουάσιγκτον συνέκλινε με αυτή των ιδεολογικών τους αντιπάλων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ενώ οι ανισότητες πλούτου και εισοδήματος αυξάνονταν σημαντικά.
Η μερική ανάκαμψη των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων δημιούργησε την προσδοκία επιστροφής τους σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα πρόσφατα αρνητικά για τους Σοσιαλιστές αποτελέσματα στις γαλλικές προεδρικές εκλογές και του SPD στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία δείχνουν ότι τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Ιδιαίτερα στις συνθήκες που συνδιαμορφώνουν οι συνέπειες της υγειονομικής και ενεργειακής κρίσης και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι γεωπολιτικές και γεωοικονομικές ανακατατάξεις θα επηρεάσουν την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή και μπορεί να επιταχύνουν τις εξελίξεις προς επιλογές που θα θέτουν σε διακινδύνευση την ίδια την δημοκρατία.Ο Μπράνκο Μιλάνοβιτς στο βιβλίο του «Καπιταλισμός χωρίς αντίπαλο» αναδεικνύει τον κίνδυνο για τις χώρες του δυτικού καπιταλισμού να δούνε τους πολίτες να γοητεύονται από οικονομικές επιδόσεις χωρών χωρίς πολιτικές ελευθερίες και δημοκρατική λειτουργία κομμάτων. Εξίσου σημαντικός είναι ο κίνδυνος να διολισθήσουν σε μια νέα εκδοχή του καπιταλισμού όπου μια κοινωνική και οικονομική ελίτ θα αυτοδιαιωνίζεται καρπούμενη το μεγαλύτερο μερίδιο από τα νέα εισοδήματα και τον πλούτο που δημιουργείται.
Στις παρούσες αντίξοες συνθήκες οι Σοσιαλδημοκράτες αν θέλουν να επανέλθουν ως πρωταγωνιστές, οφείλουν να εξηγήσουν πως θα κτυπήσουν τις ανισότητες εισοδήματος και πλούτου. Πως θα ενισχύσουν την οικονομική, κοινωνική και πολιτική κινητικότητα. Πως θα υπερασπιστούν και θα βελτιώσουν τη Δημοκρατία.
Τώρα που η Ευρώπη προτάσσει τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό οι Σοσιαλιστές οφείλουν να διασφαλίσουν ότι η κατανομή των βαρών του μετασχηματισμού θα γίνει δίκαια. Ότι η πλήρης απασχόληση και η μείωση των ανισοτήτων θα είναι στο επίκεντρο των προγραμματικών τους θέσεων. Ότι θα στηρίξουν τα δικαιώματα των εργαζομένων στην οικονομία της πλατφόρμας και της τηλεργασίας. Ότι θα τους προστατέψουν από την ακρίβεια. Ότι θα διασφαλίσουν ποιοτική δημόσια παιδεία, υγεία και κοινωνική στέγη με πόρους που θα εξασφαλίσουν από μια προοδευτική φορολογία εισοδημάτων από το κεφάλαιο και καθαρού πλούτου ελαφρύνοντας τη φορολογία εισοδήματος από εργασία. Δεν αρκεί για τους Σοσιαλιστές να αυτοπροσδιορίζονται ως μεταρρυθμιστές αν δεν εξηγούν πως οι μεταρρυθμίσεις αυτές μειώνουν τις ανισότητες.
Οι προτεραιότητες αυτές πρέπει να αναδειχτούν στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής μέσα από έναν ουσιαστικό διάλογο. Μετά την εμπειρία της δεκαετίας των κρίσεων έχουμε υποχρέωση να εξηγήσουμε στους Έλληνες - μέσα από τα μαθήματα που διδαχτήκαμε από την πορεία που μας οδήγησε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας - ποιες είναι οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές προτεραιότητες μας. Ποιες είναι οι συγκυριακές ευκαιρίες που διαμορφώνει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ποιοι οι κίνδυνοι από λανθασμένες επιλογές.
Ο πράσινος και ψηφιακός μετασχηματισμός δεν λύνει το πρόβλημα των ανισοτήτων. Αντίθετα, χωρίς σχεδιασμό και πρόνοια οι ανισότητες θα διευρυνθούν λόγω του μετασχηματισμού. Να εξηγήσουμε τι πρέπει να αλλάξει στο ελληνικό σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ώστε να διευκολύνουμε τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό.
Μετά το πέρας του η οικονομία πρέπει να είναι πιο ανθεκτική, δυναμική, συνεκτική και η οικονομική πολιτική σε συνθήκες αβεβαιότητας να χαρακτηρίζεται από την κοινωνική της διάσταση ώστε να μειωθούν οι ανισότητες που διευρύνθηκαν στα χρόνια της υπερδεκαετούς κρίσης.