Οι πτήσεις με αεροπλάνο θα γίνουν πιο δυσάρεστες - Αναταράξεις που δεν προβλέπονται από τους πιλότους θα αυξηθούν

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει αναταράξεις κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού: όταν το αεροπλάνο πετάει μέσα από συγκρουόμενα σώματα αέρα που κινούνται με πολύ διαφορετικές ταχύτητες.
Οι έντονες αναταράξεις μπορούν να δυσκολέψου και τον πιο έμπειρο πιλότο και να κάνουν ακόμα και πέντε λεπτά πτήσης να μοιάζουν με αιωνιότητα. Συνήθως το μόνο τους αποτέλεσμα είναι μία ανώμαλη και δυσάρεστη διαδρομή, αλλά στις χειρότερες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και ζημιές ή τραυματισμούς.
Στα μη θανατηφόρα ατυχήματα, οι αναταράξεις είναι η κύρια αιτία τραυματισμών σε αεροσυνοδούς και επιβάτες, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, και είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους αεροπορικών ατυχημάτων σήμερα, σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το CNN, κοστίζουν στις αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες --λόγω τραυματισμών, καθυστερήσεων και ζημιών-- έως και 500 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Ατμοσφαιρικών Ερευνών.
«Υπάρχει μια κλίμακα για τη μέτρηση του πόσο ισχυρή είναι η ανατάραχη», λέει ο Paul Williams, καθηγητής ατμοσφαιρικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Reading στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Υπάρχουν ελαφρές αναταράξεις, οι οποίες είναι μια μικρή καταπόνηση της ζώνης ασφαλείας σας, αλλά η εξυπηρέτηση του φαγητού μπορεί να συνεχιστεί και μπορείτε πιθανώς να περπατήσετε στην καμπίνα, ίσως με κάποια δυσκολία.
Στη συνέχεια, υπάρχουν μέτριες αναταράξεις, μια οριστική καταπόνηση κατά των ζωνών ασφαλείας, οτιδήποτε δεν είναι ασφαλισμένο θα μετακινηθεί και το περπάτημα είναι δύσκολο- οι αεροσυνοδοί συνήθως λαμβάνουν εντολή να λάβουν τις θέσεις τους.
Το χειρότερο είδος είναι οι έντονες αναταράξεις: αυτές είναι ισχυρότερες από τη βαρύτητα, οπότε μπορεί να καθηλώσουν τους επιβάτες στο κάθισμά τους και αν δεν φορούν ζώνη ασφαλείας ακόμα και να τους πετάξουν από αυτό. Πρόκειται για αναταράξεις που προκαλούν σοβαρούς τραυματισμούς και σύμφωνα με το δημοσίευμα, μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και κατάγματα από πτώση μέσα στην καμπίνα του αεροσκάφους.
Χτυπάει γρήγορα και χωρίς οπτικές ενδείξεις
Περίπου 65.000 αεροσκάφη υφίστανται μέτριες αναταράξεις κάθε χρόνο στις ΗΠΑ και περίπου 5.500 αεροσκάφη πέφτουν σε σοβαρές αναταράξεις. Οι αριθμοί αυτοί, ωστόσο, ενδέχεται να αυξηθούν στο μέλλον. Σύμφωνα με επιστήμονες, η κλιματική αλλαγή τροποποιεί τις αναταράξεις. «Κάναμε κάποιες προσομοιώσεις σε υπολογιστή και διαπιστώσαμε ότι οι σοβαρές αναταράξεις θα μπορούσαν να διπλασιαστούν ή να τριπλασιαστούν τις επόμενες δεκαετίες», λέει ο Paul Williams, καθηγητής ατμοσφαιρικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Reading στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ευρήματα που επιβεβαιώνονται από επιστήμονες αναδεικνύουν έναν τύπο αναταράξεων που ονομάζεται «αναταράξεις καθαρού αέρα», οι οποίες δεν συνδέονται με οπτικές ενδείξεις όπως καταιγίδες ή σύννεφα. Σε αντίθεση με την κανονική αναταραχή, αυτό το είδος συμβαίνει ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση και είναι δύσκολο να αποφευχθεί.
Σύμφωνα με το NTSB, μεταξύ 2009 και 2018, τα πληρώματα πτήσεων δεν είχαν καμία προειδοποίηση σε περίπου 28% των ατυχημάτων που σχετίζονται με αναταράξεις. Η ανάλυση του Williams προβλέπει ότι οι «αναταράξεις καθαρού αέρα» θα αυξηθούν σημαντικά σε όλο τον κόσμο μέχρι την περίοδο 2050-2080, ιδίως κατά μήκος των πιο πολυσύχναστων αεροπορικών διαδρομών, και ο ισχυρότερος τύπος αναταράξεων θα αυξηθεί περισσότερο.
Δεν αλλάζει η ασφάλεια των πτήσεων
Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι οι πτήσεις θα είναι λιγότερο ασφαλείς. «Τα αεροπλάνα δεν πρόκειται να αρχίσουν να πέφτουν από τον ουρανό, επειδή τα αεροσκάφη είναι κατασκευασμένα με πολύ υψηλές προδιαγραφές και μπορούν να αντέξουν τις χειρότερες αναταράξεις που αναμένεται να συναντήσουν, ακόμη και στο μέλλον», λέει ο Williams.
Ωστόσο, η μέση διάρκεια των αναταράξεων θα αυξηθεί. «Συνήθως, σε μια υπερατλαντική πτήση, μπορεί να περιμένετε 10 λεπτά αναταράξεων. Νομίζω ότι σε μερικές δεκαετίες αυτό μπορεί να αυξηθεί στα 20 λεπτά ή στη μισή ώρα. Η ένδειξη της ζώνης ασφαλείας θα ενεργοποιείται πολύ περισσότερο, δυστυχώς για τους επιβάτες».
Μην αφαιρείτε την ζώνη ασφαλείας
Η διατήρηση της ζώνης ασφαλείας δεμένης ανά πάσα στιγμή ενώ κάθεστε είναι ο καλύτερος τρόπος για να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο τραυματισμού λόγω αναταράξεων, αναφέρει το δημοσίευμα.
Οι αεροσυνοδοί, ωστόσο, είναι περισσότερο εκτεθειμένοι σε αυτόν τον κίνδυνο από ό,τι οι επιβάτες και υφίστανται περίπου το 80% όλων των τραυματισμών που σχετίζονται με τις αναταράξεις. «Έχουμε τις περισσότερες πιθανότητες να τραυματιστούμε επειδή είμαστε όρθιοι και δουλεύουμε, σπρώχνοντας καρότσια 300 κιλών, ακόμη και όταν υπάρχει κάποιου είδους προειδοποίηση», λέει η Σάρα Νέλσον, αεροσυνοδός της United με 26 χρόνια εμπειρίας και πρόεδρος της Ένωσης Αεροσυνοδών, ενός συνδικάτου που εκπροσωπεί 50.000 αεροσυνοδούς σε 20 αεροπορικές εταιρείες.
«Έχουμε αεροσυνοδούς που έχουν πεταχτεί στο ταβάνι και στη συνέχεια ξαναπετάχτηκαν αρκετές φορές, με αποτέλεσμα να σπάσουν τα άκρα τους. Στον διάδρομο, με απροειδοποίητες αναταράξεις, είχαμε ανθρώπους που έχασαν δάχτυλα των ποδιών τους ή έχασαν την ικανότητα να εργάζονται ή υπέστησαν τραυματισμούς που τους κράτησαν εκτός εργασίας για χρόνια», προσθέτει.
Η αεροπορική βιομηχανία λαμβάνει το πρόβλημα πολύ σοβαρά υπόψη της, λέει η Νέλσον, αλλά η μετάβαση σε βιώσιμα καύσιμα πρέπει να επιταχυνθεί για να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση, ενώ πρέπει να αλλάξουν και ορισμένοι κανονισμοί. Για παράδειγμα, η δυνατότητα των παιδιών κάτω των δύο ετών να πετούν στην αγκαλιά των γονιών τους.
«Αυτό είναι εντελώς ανασφαλές και το συνδικάτο μας έχει ζητήσει ένα κάθισμα για κάθε άτομο στο αεροσκάφος», λέει η Νέλσον. «Όχι μόνο μπορεί ένα παιδί να πεταχτεί στην καμπίνα, αλλά όταν πέσει κάτω μπορεί να τραυματίσει και κάποιον άλλο. Όταν γεννιέται ένα παιδί, δεν μπορεί να φύγει από το νοσοκομείο αν δεν έχει τοποθετηθεί σωστά το κάθισμα του αυτοκινήτου. Τα ίδια πρότυπα πρέπει να εφαρμόζονται και στις πτήσεις».
Εκκλήσεις για αυστηρούς νέους κανόνες
Το NTSB πραγματοποίησε πέρυσι δημόσια συνεδρίαση για τις αναταράξεις, κατά τη διάρκεια της οποίας πρότεινε την ίδια σύσταση, μαζί με αυστηρότερους κανόνες για τη στερέωση των ζωνών ασφαλείας τόσο για τους επιβάτες όσο και για τους αεροσυνοδούς όταν το αεροσκάφος πετάει κοντά σε καταιγίδες και κάτω από τα 20.000 πόδια, καθώς οι περισσότεροι τραυματισμοί συμβαίνουν υπό αυτές τις συνθήκες. Συνέστησε επίσης τον εξορθολογισμό των συστημάτων συλλογής και ανταλλαγής αναφορών για αναταράξεις, επειδή οι πληροφορίες αυτές δεν ταξιδεύουν αρκετά ευρέως ή έγκαιρα αυτή τη στιγμή.
Ενώ οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις αναταράξεις θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να γίνουν εμφανείς, η Νέλσον πιστεύει ότι έχει ήδη σημειωθεί κάποια επιδείνωση.
«Αυτό είναι βέβαια ανεπίσημο, αλλά από τον τυφώνα Κατρίνα και μετά φαίνεται να έχει αυξηθεί η δραστηριότητα των αναταράξεων, ιδίως των αναταράξεων που έρχονται χωρίς προειδοποίηση», λέει.
Η χειρότερη εμπειρία της από αναταράξεις συνέβη κατά τη διάρκεια μιας πτήσης προς το Ντάλας, η οποία τελικά εκτράπηκε.
«Όταν συμβαίνει κάτι στο αεροπλάνο, οι επιβάτες κοιτάζουν προς το μέρος μας, για να δουν αν φαινόμαστε ανήσυχοι», προσθέτει. «Πετούσα με έναν πολύ καλό μου φίλο και ήμασταν δεμένοι στα jump seats, που κοιτούσαν προς το πίσω μέρος του αεροσκάφους - οπότε υπήρχε τουαλέτα μπροστά μας, αντί για τους επιβάτες. Δόξα τω Θεώ, γιατί κρατιόμασταν ο ένας από τον άλλον και μας πετούσαν στις θέσεις μας τόσο βίαια που αισθανόμασταν ότι ο εγκέφαλός μας είχε μπερδευτεί. Αυτό συνεχίστηκε για πολύ ώρα, αλλά ευτυχώς φτάσαμε με ασφάλεια στο έδαφος», λέει.
«Συνήθως δεν φοβάμαι τις αναταράξεις, επειδή είναι κάτι για το οποίο διδασκόμαστε στην εκπαίδευση και ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε για να προστατευτούμε. Αλλά είναι δυνατόν να έχουμε αναταράξεις τόσο άσχημες και να συνεχίζονται για τόσο πολύ, ώστε ακόμη και αν γνωρίζαμε όλα αυτά, ο φίλος μου και εγώ προσευχόμασταν - και πρέπει να πω ότι φοβόμουν για τη ζωή μου».