Εξοικονομώ: Ανοίγουν τρία νέα προγράμματα για επιχειρήσεις, νοικοκυριά και νέους το 2023

Aντίστροφα µετράει ο χρόνος για την έναρξη υλοποίησης του προγράµµατος «Εξοικονοµώ» για την ενεργειακή αναβάθμιση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ταυτόχρονα αρχές του έτους έχει προγραμματιστεί να «τρέξει» το πρόγραμμα Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για νέους, ενώ τον Απρίλιο θα τρέξει ο δεύτερος κύκλος του Εξοικονομώ για νοικοκυριά.
Οι επιδοτήσεις που θα διανεμηθούν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ύψους 450 εκατ. ευρώ, αλλά στην πρώτη φάση του προγράμματος που θα τρέξει τις επόμενες εβδομάδες, προβλέπεται να διατεθούν έως 200 εκατ. ευρώ, ποσό που κατά το ήµισυ θα κατευθυνθεί στους τοµείς του εµπορίου και των υπηρεσιών, µε τα υπόλοιπα 100 εκατ. ευρώ να αφορούν τις επιχειρήσεις στον τουρισµό.
Ως εκ τούτου δικαιούχοι της δράσης είναι οι υφιστάµενες µεσαίες, µικρές και πολύ µικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εµπόριο, στις υπηρεσίες και στον τουρισµό (µε όριο τις 100 κλίνες).
Μέχρι ποιου ύψους έργα ενισχύονται ανά κλάδο
Για τους κλάδους εµπορίου και υπηρεσιών ενισχύονται έργα συνολικού προϋπολογισµού (χωρίς ΦΠΑ) έως 100.000 ευρώ. Για τουριστικές επιχειρήσεις επιδοτούνται έργα συνολικού προϋπολογισµού από 50.000 έως και 500.000 ευρώ, µε το ποσοστό ενίσχυσης στις µεσαίες επιχειρήσεις να είναι 40% και στις πολύ µικρές και µικρές να είναι 50%.
Κάθε επιχείρηση είναι δυνατόν να υποβάλει αίτηση χρηµατοδότησης ανά ΑΦΜ των οποίων ο µέγιστος επιλέξιµος προϋπολογισµός δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ.
Το πρόγραμμα θα ενισχύει τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με στόχο εξοικονόμηση κατ' ελάχιστον 30% του ενεργειακού κόστους.
Aπό το σύνολο των επιδοτούμενων επιχειρήσεων εκτιμάται ότι δυνητικά οι 8.500 θα είναι μικρές και 1.200 μεσαίες και μεγαλύτερες σε διάφορους παραγωγικούς τομείς, όπως στον τουρισμό, στον αγροδιατροφικό τομέα ενώ δικαίωμα συμμετοχής έχουν ιδιωτικά γραφεία και εμπορικά κτίρια.
Tο ύψος της επιδότησης θα καθορίζεται από το είδος των επιλέξιμων δαπανών, την περιοχή που δραστηριοποιείται η επιχείρηση και το μέγεθός της.
Ποιες δαπάνες χρηματοδοτούνται
Οσοι ενταχθούν θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν για εννέα κατηγορίες επεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης:

• Στο κτιριακό κελύφους όπως θερμομόνωση αδιαφανών δομικών στοιχείων, αντικατάσταση διαφανών δομικών στοιχείων, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης,
• Στο σύστημα φωτισμού, εσωτερικού και εξωτερικού, όπως αντικατάσταση φωτιστικών σωμάτων από νέα τεχνολογίας LED, εγκατάσταση αυτοματισμών σύζευξης τεχνητού με φυσικό φωτισμό, εγκατάσταση αυτοματισμών μείωσης κατανάλωσης λόγω απουσίας ή παρουσίας χρηστών,
• Σε συστήματα θέρμανσης χώρων όπως αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση τερματικών μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες,
• Σε συστήματα ψύξης χώρων όπως αντικατάσταση ψυκτών από νεότερης τεχνολογίας αντλίες θερμότητας ή ψύκτες, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση τερματικών μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες,
• Σε συστήματα αερισμού χώρων όπως αντικατάσταση κεντρικής κλιματιστικής μονάδας από νεότερης τεχνολογίας που διαθέτουν ανάκτηση της ενέργειας του απορριπτόμενου αέρα, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση ανεμιστήρων μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερους που ελέγχονται από ηλεκτρονικές διατάξεις (inverters),
• Σε συστήματα ζεστού νερού χρήσης όπως αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας, ενίσχυση θερμομόνωσης δικτύων διανομής, αντικατάσταση μονάδων αποθήκευσης από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες,
• Σε συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως ηλιοθερμικά συστήματα, φωτοβολταικά συστήματα, συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, μικρές ανεμογεννήτριες και γεωθερμικές Α/Θ συμπεριλαμβανομένων των γεωεναλλακτών,
• Σε εγκατάσταση συστημάτων αυτοματισμού, ελέγχου και διαχείρισης σε τοπικό αλλά σε κεντρικό επίπεδο
• Σε συστήματα βελτίωσης ποιότητας ισχύος

Για τους κλάδους Εμπορίου και Υπηρεσιών ενισχύονται έργα συνολικού προϋπολογισμού ύψους επένδυσης έως 100.000 ευρώ και για τον κλάδο του Τουρισμού από 50.000 έως και 500.000 ευρώ. Η δυναμικότητα της μονάδας θα πρέπει να είναι έως 100 κλίνες.
Έμφαση θα δοθεί και στην κατασκευή φωτοβολταϊκών από τις επιχειρήσεις προκειμένου να αυτοκαταναλώνουν ενέργεια και να έχουν χαμηλότερα τιμολόγια.
Ενεργειακοί στόχοι
Για την ενεργειακή απόδοση στον τριτογενή και τον δευτερογενή τομέα για μεσαίες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις θα πραγματοποιηθούν δύο υποχρεωτικοί ενεργειακοί έλεγχοι.
Όσο για τις πολύ μικρές θα καθοριστούν ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση του εξοπλισμού.
Για κάθε πρόταση έργου που θα υποβληθεί, ο ελάχιστος ενεργειακός – περιβαλλοντικός στόχος ορίζεται οι εξής:

• Μείωση εκπεμπόμενων ρύπων (CO2) τουλάχιστον κατά 35%.
• Εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας τουλάχιστον κατά 35%.
• Αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας βάσει ΠΕΑ τουλάχιστον κατά τρείς ενεργειακές τάξεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάταξη (ή υποχρεωτικά Β’ κλάση όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση).

Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για Νέους
Το Πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους» καλύπτει επιλέξιμες δαπάνες έως 35.000 ευρώ, για την ενεργειακή αναβάθμιση και ανακαίνιση κατοικίας.
Ειδικότερα:

• Επιλέξιμος προϋπολογισμός «Εξοικονομώ για Νέους»: Εως 25.000 ευρώ.
• Το πρόγραμμα καλύπτει από 45% έως 90% του ποσού των επιλέξιμων ενεργειακών παρεμβάσεων, ενώ το υπόλοιπο ποσό μπορεί να καλυφθεί από άτοκο δάνειο.
• Επιλέξιμος προϋπολογισμός «Ανακαινίζω για Νέους»: Εως 10.000 ευρώ.
• Το πρόγραμμα καλύπτει έως και το 30% του ποσού των επιλέξιμων παρεμβάσεων ανακαίνισης ενώ το υπόλοιπο ποσό μπορεί να καλυφθεί από χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ.

Μια κατοικία, για να κριθεί επιλέξιμη, θα πρέπει να είναι μονοκατοικία ή μεμονωμένο διαμέρισμα και να:

• Υφίσταται νόμιμα.
• Μην έχει κριθεί κατεδαφιστέο.
• Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
• Να έχει καταταγεί σε κατηγορία ενεργειακής κλάσης χαμηλότερη ή ίση της Γ΄, βάση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).

Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν όλοι οι νέοι που έχουν γεννηθεί από 01/01/1984 έως και 31/12/2005, με οικογενειακό εισόδημα έως 50.000 ευρώ για την ένταξή τους στο «Εξοικονομώ» και έως 20.000 ευρώ για την ένταξή τους στο «Ανακαινίζω».
Επιπλέον, οι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι

• :Ιδιοκτήτες του ακινήτου, με οποιοδήποτε εμπράγματο δικαίωμα και να το ιδιοκατοικούν, ή να είναι πλήρεις κύριοι, ή επικαρπωτές και το εκμισθώνουν, για να ενταχθούν στο «Εξοικονομώ για Νέους».
• Ιδιοκτήτες του ακινήτου κατά πλήρη κυριότητα και ποσοστού 100% για να ενταχθούν στο «Ανακαινίζω για Νέους».

Νέο Εξοικονομώ για νοικοκυριά
Η υλοποίηση ενός νέου «Εξοικονομώ» για κατοικίες, το οποίο θα ξεκινήσει την επόμενη άνοιξη, περιλαμβάνεται στον κατάλογο των σχεδιαζόμενων πράξεων στρατηγικής σημασίας στο Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Κλιματική Αλλαγή» του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027.
Το νέο πρόγραμμα θα έχει προϋπολογισμό 625 εκατ. ευρώ και θα ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2023, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Μάιο του 2025.
Υπενθυμίζεται ότι, από την υλοποίηση του πρώτου «Εξοικονομώ», τα προγράμματα χρηματοδότησης της ενεργειακής αναβάθμισης των νοικοκυριών υλοποιούνται με κονδύλια από το ΕΣΠΑ.
Εξαίρεση αποτελεί το πρόγραμμα που ξεκίνησε να «τρέχει» από το προηγούμενο έτος, καθώς χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ο προϋπολογισμός του ανήλθε σε 632 εκατ. ευρώ.