Γιατί δεν μαθαίνουμε τα ονόματα των σούπερ μάρκετ που αισχροκερδούν

Το νομοθετικό κενό, η φειδώ έναντι της επιχειρηματικής δραστηριότητας και των εργαζομένων καθώς και οι διατάξεις της ευρωπαϊκής και κατ’ επέκταση της εθνικής νομοθεσίας, είναι μερικοί από τους λόγους για τους οποίους μέχρι στιγμής δεν έχουν δημοσιοποιηθεί τα ονόματα επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ που κατά καιρούς έχουν υποπέσει σε κινήσεις που αγγίζουν τον όρο αισχροκέρδεια στα προϊόντα που πωλούν.
Κι αυτό παρά το γεγονός ότι ακόμα και εντός του πολυσυζητημένου καλαθιού της νοικοκυράς, έχουν εντοπιστεί φαινόμενα αισχροκέρδειας, σε μία ιδιαίτερα ευαίσθητη από πλευράς κόστους ζωής χρονική περίοδο.
Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση μεγάλης αλυσίδας, η οποία τον περασμένο Μάρτιο είχε δεχτεί διοικητικό πρόστιμο ύψους 647.000 ευρώ, επειδή πουλούσε με υψηλότερο περιθώριο κέρδους και κατά παράβαση της σχετικής νομοθεσίας για τη συγκράτηση των περιθωρίων κέρδους (άρθρο 21 (παρ. 4β) της από 20/3/2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου). Λίγο αργότερα, στις 8 Απριλίου του 2022, επιβλήθηκαν δύο νέα πρόστιμα 86.340 και 34.000 ευρώ σε δύο διαφορετικές αλυσίδες για τον ίδιο λόγο. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση τα πρόστιμα δεν δημοσιοποιήθηκαν.
Δεν υπήρχε θεσπισμένο νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα έως την άνοιξη του 2022
Σημειώνεται ότι στις προαναφερθείσες περιπτώσεις δεν πραγματοποιήθηκε δημοσιοποίηση των στοιχείων, καθότι έως εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχε σχετική νομοθεσία που να επιβάλλει κάτι τέτοιο, όπως διευκρίνισαν στο Capital.gr πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Η σχετική τροπολογία που συνόδευσε νομοσχέδιο του υπουργείου Ναυτιλίας με τίτλο: "Εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για τη δραστηριοποίηση των πλοίων αναψυχής", νομοθετήθηκε στο τέλος Απριλίου και στη συνέχεια το ευρύτερη θεσμικό πλαίσιο ήρθε να καλύψει ο νόμος 4399/2022, προς εναρμόνιση της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας για το συγκεκριμένο θέμα.
Στα σχετικά νομοθετήματα έγινε σαφές ότι η δημοσιοποίηση των στοιχείων αλυσίδων σούπερ μάρκετ που υποπίπτουν σε πρακτικές παραβίασης της νομοθεσίας, θα γίνεται όταν επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο μεγαλύτερο των 50.000 ευρώ ή εφόσον έχει επιβληθεί σε κάποια αλυσίδα διοικητικό πρόστιμο για δεύτερη φορά και επομένως είναι υπότροπη.
Πρακτικά λοιπόν για να επιβληθεί πρόστιμο 50.000 ευρώ κατόπιν ελέγχου από τα αρμόδια κλιμάκια ελέγχου της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), θα πρέπει το πωλούμενο προϊόν να καλύπτει ένα μεγάλο φάσμα της κατανάλωσης ενός σούπερ μάρκετ. Θα μπορούσε για παράδειγμα ένα τέτοιο προϊόν να είναι το γάλα.
Επιπλέον, εάν δεν αφορά σε ένα μόνο προϊόν, η παράβαση θα μπορούσε να αφορά σε έναν αρκετά ευρύ αριθμό κωδικών που συνολικά καλύπτουν με τη σειρά τους σημαντικό μέρος της κατανάλωσης μίας επιχείρησης.
Η στάση του υπουργείου Ανάπτυξης
Την ίδια στιγμή το υπουργείο Ανάπτυξης, εμφανίζεται -όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές- ιδιαίτερα προσεκτικό ως προς τη δημοσιοποίηση ονομάτων αλυσίδων σούπερ μάρκετ ή επιχειρήσεων.
Και εξηγούν ότι μία επιχείρηση έχει το δικαίωμα προσφυγής στη Δικαιοσύνη με σκοπό την προσβολή μίας απόφασης επιβολής προστίμου και δημοσιοποίησης των στοιχείων της, γεγονός το οποίο μπορεί να προσκρούσει στην αρχή της αναλογικότητας. Επί της ουσίας με βάση τις εθνικές συνταγματικές διατάξεις ο όρος της αναλογικότητας βρίσκει έδαφος όταν ο δικαστής έχει τη δυνατότητα να σταθμίσει τον σκοπό και να κρίνει εάν τελικά αυτός δικαιολογεί τα μέτρα που λαμβάνονται σε κάθε περίπτωση παράβασης.
Να σημειωθεί ότι η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία έθετε τα δικονομικά όρια, πάνω στα οποία μπορεί να κινηθεί κάθε κράτος μέλος σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα. Με τη σειρά του το υπουργείο Ανάπτυξης κινούμενο στα όρια της συγκεκριμένης ευρωπαϊκής οδηγίας, προέβη στην προσθήκη νομοθετικής διάταξης που ορίζει τι επιτρέπεται και τι όχι. Ο λόγος που το όριο δημοσιοποίησης των στοιχείων ετέθη στις 50.000 ευρώ, ήταν προκειμένου να θεωρηθεί ότι είναι ανάλογο του σκοπού που θέλει να επιτύχει, καθότι εάν το αντίστοιχο όριο ήταν στα 1.000 ευρώ θα μπορούσε να θεωρηθεί δυσανάλογο του επιδιωκόμενου σκοπού και θα μπορούσε με ευκολία να καταπέσει ενώπιον του δικαστηρίου.
Τι απάντησε σχετικά ο Άδωνις Γεωργιάδης
Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης πάντως, αιτιολογώντας το γιατί μέχρι στιγμής δεν έχουν καταστεί δημόσια τα στοιχεία κάποιας αλυσίδας ή επιχείρησης που παραβαίνει το νόμο και αισχροκερδεί, ανέφερε στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου ότι επί της ουσίας αυτή η πρακτική δεν μπορεί να εφαρμόζεται για αμελητέας αξίας πρόστιμα (π.χ. 1.000 ευρώ), αλλά μόνο κατά την υπέρβαση του ορίου των 50.000, διότι σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να επέλθει αδίκως οικονομική ζημία εκατομμυρίων για μία επιχείρηση και κατ’ επέκταση να συμπαρασύρει το απασχολούμενο προσωπικό της.
Η γενικότερη φιλοσοφία που φέρεται να ακολουθεί αυτή τη στιγμή το υπουργείο, είναι αρκετά συντηρητική στο συγκεκριμένο θέμα καθώς επιδιώκει να διαχειρίζεται τα συγκεκριμένα θέματα με φειδώ όπως επισήμαινε σχετικά, πρόσωπο κοντά στο κυβερνητικό επιτελείο. capital