Εκλογές 2023: Ποιος θα αναλάβει υπηρεσιακός πρωθυπουργός μετά την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας

Μετά τη διαφαινόμενη αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας, άνοιξε ο δρόμος για τις δεύτερες εκλογές - Ποιο είναι το επικρατέστερο πρόσωπο για να αναλάβει υπηρεσιακός πρωθυπουργός
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της διερευνητικής εντολής για το σχηματισμό κυβέρνησης, που παρέλαβε σήμερα από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαρόπουλου, επικοινώνησε με τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων, όπως προέκυψαν από τις εκλογές 2023. Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός επικοινώνησε με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Νίκο Ανδρουλάκη, τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα και τον πρόεδρο της Ελληνικής Λύσης Κυριάκο Βελόπουλο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε ότι θεωρεί πως δεν υπάρχει προϋπόθεση για σχηματισμό κυβέρνησης από την παρούσα Βουλή κι ότι προτίθεται να επιστρέψει τη διερευνητική εντολή σήμερα το απόγευμα. Σύμφωνα με πηγές από τη ΝΔ, ο πρωθυπουργός μετέφερε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι η κυβέρνηση θα προτείνει την επίσπευση της σύγκλησης και διάλυσης της νέας Βουλής, ώστε να διεξαχθούν βουλευτικές εκλογές στις 25 Ιουνίου.
Κάθε πολιτικός αρχηγός των τριών πρώτων κομμάτων, έχει την δυνατότητα έως τρεις ημέρες να κρατήσει την διερευνητική εντολή προκειμένου να ολοκληρώσει τις σχετικές διαβουλεύσεις με τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν, εκτός από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ούτε ο Αλέξης Τσίπρας αλλά ούτε ο Νίκος Ανδρουλάκης θα επιχειρήσουν διαβουλεύσεις για κυβέρνηση συνεργασίας. Ως εκ τούτου, εφόσον λοιπόν διαφαίνεται ότι δεν μπορεί να προκύψει κυβέρνηση, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα επιδιώξει τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια νέων εκλογών.
Σύμφωνα με το άρθρο 37 του Συντάγματος:
1. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει τον πρωθυπουργό και, με πρότασή του, διορίζει και παύει τα λοιπά μέλη της κυβέρνησης και τους υφυπουργούς.
2. Πρωθυπουργός διορίζεται ο αρχηγός του κόμματος το οποίο διαθέτει στη Bουλή την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών. Aν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Kυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής.
3. Aν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Kάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή.
4. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ανατίθεται, σύμφωνα με τις προηγούμενες παραγράφους, εντολή σχηματισμού κυβέρνησης ή διερευνητική εντολή σε αρχηγό κόμματος, αν το κόμμα δεν έχει αρχηγό ή εκπρόσωπο, ή αν ο αρχηγός ή ο εκπρόσωπός του δεν έχει εκλεγεί βουλευτής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει την εντολή σ’ αυτόν που προτείνει η κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος. H πρόταση για την ανάθεση εντολής γίνεται μέσα σε τρεις ημέρες από την ημέρα που ο Πρόεδρος της Bουλής ή ο αναπληρωτής του ανακοινώνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δύναμη των κομμάτων στη Bουλή η ανακοίνωση αυτή γίνεται πριν από κάθε ανάθεση εντολής.
Ο επικρατέστερος για υπηρεσιακός πρωθυπουργός
Οι τρεις υποψήφιοι υπηρεσιακοί πρωθυπουργοί είναι: η Μαρία Γεωργίου, πρόεδρος του Αρείου Πάγου (επιλέχθηκε το 2021 εισήχθη στο σώμα το 1983), η Ευαγγελία Νίκα, πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας (επιλέχθηκε το 2022 εισήχθη στο σώμα το 1984) και ο Ιωάννης Σαρμάς πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Ακούγεται έντονα ωστόσο ότι ο πρόεδρος του Eλεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννης Σαρμάς, ως ο αρχαιότερος εκ των τριών προέδρων των τριών Ανώτατων Δικαστηρίων της χώρας, είναι ο επικρατέστερος για να αναλάβει χρέη υπηρεσιακού πρωθυπουργού.
Σημειώνεται ότι από την εγκαθίδρυση της Προεδρευομένης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας στη χώρα μας το 1974, της λεγόμενης και Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας, το αξίωμα του πρωθυπουργού έχουν αναλάβει 16 πρόσωπα, εκ των οποίων οι τρεις υπήρξαν υπηρεσιακοί πρωθυπουργοί με αποστολή τη διεξαγωγή εκλογών: ο Ιωάννης Γρίβας το 1989, ο Παναγιώτης Πικραμμένος το 2012 και η Βασιλική Θάνου το 2015.