Χρέη στον ΕΦΚΑ: Στα αζήτητα η 10ετής παραγραφή

Αναιμικά» είναι τα αποτελέσματα της διαδικασίας παραγραφής ασφαλιστικών χρεών μετά τη 10ετία και εφόσον οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ δεν έχουν κινήσει κάποια διαδικασία αναζήτησής τους.
Ένα χρόνο μετά την ενεργοποίηση της διάταξης έχουν υποβληθεί μόλις 9.088 αιτήσεις. Από αυτές, εγκρίθηκαν οι 4.788, άλλες 1.998 απορρίφθηκαν, ενώ υπάρχουν και 2.242 που βρίσκονται σε εκκρεμότητα και πρέπει να ελεγχθούν ως προς την πληρότητά τους.
Ουσιαστικά, για το 75% των αιτήσεων η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί, αλλά ακόμα και έτσι, η συμμετοχή, μπροστά στο τεράστιο εύρος των οφειλετών, είναι ελάχιστη.
Οι αιτίες
Οι αιτίες είναι δύο:

1. Αν διαπιστωθούν διακοπτικά γεγονότα , έστω και ένα ειδοποιητήριο του ΕΦΚΑ προς τον οφειλέτη, η διαδικασία παραγραφής καθίσταται ανενεργή. Στην πράξη τα διακοπτικά μέσα, που λάμβαναν κατά τα προηγούμενα έτη, οι αρμόδιες υπηρεσίες, τώρα στέκονται εμπόδιο, στην παραγραφή των οφειλών των μη μισθωτών ασφαλισμένων.
2. Σε περίπτωση που η παραγραφή της οφειλής έχει διακοπεί λόγω διακοπτικού γεγονότος (π.χ. ρύθμιση), αρχίζει νέα δεκαετής παραγραφή που ξεκινά από την επόμενη ημέρα του διακοπτικού γεγονότος. Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλόμενων εισφορών στο ΚΕΑΟ λαμβάνεται ως διακοπτικό της παραγραφής γεγονός, μόνο εφόσον έχει κοινοποιηθεί, με την εκάστοτε προβλεπόμενη διαδικασία, η εκδοθείσα πράξη βεβαίωσης στον οφειλέτη. Οι ενδιαφερόμενοι είναι επιφυλακτικοί καθώς αντιλαμβάνονται ότι η διαγραφή χρέους σημαίνει απώλεια χρόνου ασφάλισης η οποία δυσκολεύει την έξοδό τους προς τη συνταξιοδότησή. Έτσι μπροστά στον ορατό κίνδυνο να αδυνατούν να βγουν στη σύνταξη, προτιμούν να συνεχίσουν να έχουν χρέος προς τον ΕΦΚΑ και ψάχνουν άλλους τρόπους αποπληρωμής του, όχι όμως την παραγραφή.

Έστω ότι για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ο αυτοαπασχολούμενος χρειάζεται ακόμη πέντε χρόνια ενσήμων. Τότε έχει τη δυνατότητα να πληρώσει τα πέντε από τα δέκα παραγεγραμμένα χρόνια, ώστε να τα αναγνωρίσει ως ασφαλιστικό χρόνο.
Αντιθέτως, εάν ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε κοινοποίηση προς τον ασφαλισμένο της βεβαίωσης οφειλής των εν λόγω εισφορών εντός δεκαετίας από τη γένεσή της (γεγονός που διακόπτει τον χρόνο παραγραφής), τότε ο ασφαλισμένος οφείλει το σύνολο των εισφορών.
Η παραγραφή
Υπενθυμίζεται ότι η παραγραφή αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες).
Η δεκαετής παραγραφή αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους από εκείνο εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ενώ για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που πρόκειται να παρασχεθεί μετά την 1/1/2026, η παραγραφή θα είναι πενταετής.
Βέβαια, η παραγραφή αφορά απαιτήσεις (χρέη) που δεν έχουν βεβαιωθεί (αναζητηθεί) μέσα στο χρονικό διάστημα της 10ετίας.
Για παράδειγμα, αυτοαπασχολούμενος που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης το 2024 οφείλει εισφορές για τα έτη 2002-2011, τις οποίες ο ΕΦΚΑ δεν του έχει καταλογίσει μέχρι τη στιγμή της αίτησης. Αυτές οι εισφορές αφορούν διάστημα πέραν της δεκαετίας και άρα είναι παραγεγραμμένες.
Εάν υπάρχουν οφειλέτες που είχαν χρέη προς το ΚΕΑΟ πέραν της δεκαετίας και τα είχαν ρυθμίσει, τότε μπορούν με αίτησή τους, να τακτοποιήσουν τη διαφορά που προκύπτει από την περίοδο της παραγραφής που θα επιλέξουν.
Το όποιο ποσό παραγράφηκε, θα αφαιρείται από τη ρύθμιση που είχαν κάνει οι οφειλέτες αυτής της κατηγορίας. Εάν υπάρξει ποσό που έχει ήδη καταβληθεί, θα χρησιμοποιείται λογιστικά για να καλύψει ένα μέρος από την όποια υπόλοιπη οφειλή υπάρχει.
Να σημειωθεί ότι το ΚΕΑΟ έχει ενεργοποιήσει μια εφαρμογή προκειμένου να απλουστευθεί και κατά συνέπεια να επισπευσθεί η διαδικασία ολοκλήρωσης αιτημάτων διαγραφής λόγω παραγραφής οφειλών των μη μισθωτών ασφαλισμένων.
Σε αυτήν έχουν πρόσβαση οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ και πλέον αυτοματοποιήθηκε η αναζήτηση των διακοπτικών γεγονότων, που βάσει νόμου οδηγούν αυτόματα στη διακοπή της παραγραφής.
Εφόσον δηλαδή διαπιστωθεί ότι έχει συντελεστεί ένα από αυτά τα διακοπτικά γεγονότα, η διαγραφή καθίσταται ανενεργή.
Τα πλέον συνηθισμένα γεγονότα που διακόπτουν την παραγραφή είναι:

• Καταβολή από πλευράς του οφειλέτη είτε ποσών έναντι της εκτός ρύθμισης οφειλής του είτε δόσεων ρύθμισης μετά από αίτηση/απόφαση ρύθμισης.
• Εγγραφή από το ΚΕΑΟ στο οικείο Ειρηνοδικείο/ Υποθηκοφυλακείο-Κτηματολόγιο κατάσχεσης κινητής/ακίνητης περιουσίας εις χείρας του οφειλέτη ή με την επίδοση σε τρίτο ή σε πιστωτικό ίδρυμα κατάσχεσης απαίτησης εις χείρας του.
• Εγγραφή από το ΚΕΑΟ στο οικείο Υποθηκοφυλακείο /Κτηματολόγιο υποθήκης επί ακινήτου περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη για τη διασφάλιση της απαίτησης (οφειλής).
• Επίδοση (μετά την 1/1/2015) από το ΚΕΑΟ στον οφειλέτη της προβλεπόμενης από τον ΚΕΔΕ ατομικής ειδοποίησης περί έναρξης της αναγκαστικής εις βάρος του εκτέλεσης.
• Επίδοση στον αρμόδιο υπάλληλο του πλειστηριασμού (συμβολαιογράφο) αναγγελίας του ΚΕΑΟ για την κατάταξη της απαίτησης (οφειλής) στον πίνακα κατάταξης του πλειστηριασμού.
• Επίδοση στον σύνδικο της πτώχευσης αναγγελίας του ΚΕΑΟ για την κατάταξη της απαίτησης (οφειλής) στον πίνακα διανομής της πτώχευσης.