ΕΚΤ: Αβέβαιη η πορεία των μισθών εντός του 2024 - Οι αυξήσεις μπορεί να πιάσουν ταβάνι στις αρχές του έτους

Αβέβαιη παραμένει η πορεία των μισθών εντός του 2024, καθώς είναι πολύ πιθανό η αυξητική τάση που καταγράφεται τον τελευταίο καιρό να «πλαφονάρει» στις αρχές του τρέχοντος έτους. Από εκεί και πέρα οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ δεν αποκλείουν και αντίστροφη τάση, δηλαδή επιβράδυνση των αυξήσεων, αν και κανείς δεν μπορεί να προδικάσει πόσο γρήγορα οι αυξήσεις στους μισθούς θα υποχωρούσαν προς το επίπεδο του 3% που θεωρούν συμβατό με το στόχο της για πληθωρισμό 2%.
Η ΕΚΤ ανέπτυξε ένα νέο εργαλείο - έναν «ανιχνευτή μισθών» - ώστε να παρακολουθεί και να προβλέπει τις τάσεις στο μέτωπο του μισθολογικού κόστους, καθώς οι μισθοί είναι πολύ σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα που θα επιτρέψει τις μειώσεις των επιτοκίων, τους επόμενους μήνες.
Το νέο εργαλείο πρόβλεψης της πορείας του μισθολογικού κόστους - ο «ανιχνευτής μισθών» της ΕΚΤ - δημοσίευσε σήμερα Παρασκευή, 9 Φεβρουαρίου για πρώτη φορά τις προβλέψεις του, εκτιμώντας πως η αύξηση των μισθών θα χτυπήσει «ταβάνι» κοντά στο 5% στις αρχές του τρέχοντος έτους.
Παρόλα αυτά, οι επικεφαλής οικονομολόγοι δεν έχουν ακόμη καταλήξει στο πότε και πώς οι αυξήσεις των μισθολογικών απολαβών θα πέσουν κοντά στο 3%, ποσοστό που θεωρείται συμβατό με τον στόχο για πληθωρισμό 2%.
Η στάση της ΕΚΤ
Δεν αποτελεί κρυφό μυστικό, ότι η ΕΚΤ έχει ξεχωρίσει τους μισθούς ως τη μοναδική πιο σημαντική μεταβλητή για να καθορίσει εάν μπορεί να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια σε μια δύσκολη προσπάθεια όλο αυτό το έτος προκειμένου να καταπολεμήσει τον υψηλό πληθωρισμό που πλήττει την ευρωπαϊκή οικονομία.
Ο ανιχνευτής μισθών
Ο νέος ανιχνευτής μισθών της ΕΚΤ, ο οποίος περιγράφεται λεπτομερώς για πρώτη φορά σε έγγραφο που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, έδειξε ότι η αύξηση των αποδοχών έφθασε στο υψηλότερο σημείο περίπου στο 5% στις αρχές του τρέχοντος έτους.
Όμως αυτό δε φαίνεται να αλλάζει δραστικά τη βούληση της ΕΚΤ και των υπευθύνων χάραξης οικονομικής πολιτικής, καθώς τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας εξακολουθούν να αμφισβητούν εάν και πόσο γρήγορα οι αυξήσεις στους μισθούς θα υποχωρούσαν προς το επίπεδο του 3% που θεωρούν συμβατό με το στόχο της για πληθωρισμό 2%.
Όπως αναφέρουν οικονομικοί αναλυτές ο ανιχνευτής μισθών χρησιμοποιείται αρκετά συχνά αναφέρεται από τον επικεφαλής οικονομολόγο της ΕΚΤ Philip Lane, καθώς φαίνεται πως χρησιμοποιεί δεδομένα από μεμονωμένες μισθολογικές συμφωνίες στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Ολλανδία, την Αυστρία και την Ελλάδα για να εκτιμήσει τις μισθολογικές πιέσεις και το κλίμα, ενώ στη συνέχεια η ΕΚΤ προσπαθεί να προβλέψει τη μελλοντική αύξηση των μισθολογικών διακανονισμών με βάση τον τρόπο με τον οποίο οι βασικές μακροοικονομικές μεταβλητές τείνουν να προβλέπουν τις συμφωνίες αμοιβών σε κάθε χώρα.
Ευρωζώνη: Χαμηλότερες αναμένονται οι αυξήσεις μισθών φέτος - Τι έδειξε έρευνα της ΕΚΤ
Χαμηλότερες αναμένονται οι αυξήσεις μισθών στην Ευρωζώνη φέτος, σύμφωνα με εκτιμήσεις μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, κάτι που θα διευκολύνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προχωρήσει στην πρώτη μείωση των επιτοκίων έως τον Ιούνιο.
Από έρευνα της ΕΚΤ που έγινε τον Ιανουάριο σε 70 κορυφαίες επιχειρήσεις της Ευρωζώνης προκύπτει η εκτίμηση για μέση μισθολογική αύξηση 4,4% φέτος έναντι 5,3% το 2023. Οι περισσότερες από τις εταιρείες που ρωτήθηκαν, θεωρούσαν ότι η μείωση του πληθωρισμού και οι υποτονικές προοπτικές ζήτησης συμβάλλουν σε μία συγκράτηση, ή ακόμη και ομαλοποίηση, των αυξήσεων στους μισθούς.
Πολλές από τις επιχειρήσεις, πάντως, εξακολουθούσαν να θεωρούν σφιχτή την αγορά εργασίας, λόγω της έλλειψης προσφοράς εργασίας σε πολλά επαγγέλματα και γεωγραφικές περιοχές, ενώ άλλες είπαν ότι κάλυπταν ευκολότερα από τα προηγούμενα τρίμηνα τις κενές θέσεις εργασίας.
Βεβαίως, το πόσο θα είναι πραγματικά η μέση αύξηση το 2024 θα το μάθουμε πολύ αργότερα καθώς οι συλλογικές συμβάσεις υπογράφονται στη διάρκεια του έτους και αφορούν πολλαπλάσιους εργαζόμενους από αυτούς που απασχολούνται στις επιχειρήσεις που απάντησαν στην έρευνα της ΕΚΤ.
Τέλη Απριλίου θα υπάρχει μία καλή εικόνα
Η κεντρική τράπεζα θεωρεί ότι έως τα τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου θα έχει μία ικανοποιητική εικόνα καθώς στο πρώτο τετράμηνο του 2024 θα υπογραφεί μεγάλος αριθμός συλλογικών συμβάσεων εργασίας στις χώρες της Ευρωζώνης που καλύπτει περίπου το 40% των εργαζομένων.
Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η ηγεσία της ΕΚΤ δεν φαίνεται να επιθυμεί, τουλάχιστον επί του παρόντος, να προχωρήσει στην πρώτη μείωση των επιτοκίων πριν τον Ιούνιο.
Καθώς οι μισθολογικές αυξήσεις αποτελούν μία βασική παράμετρο που καθορίζει τον πληθωρισμό, η σκέψη, που έχει εκφρασθεί και επίσημα από την Κριστίν Λαγκάρντ, είναι ότι θα πρέπει πρώτα να εξασφαλισθεί πως δεν θα υπάρξουν εκπλήξεις από το μέτωπο των μισθολογικών μισθών, οι οποίες δεν θα ήταν συμβατές με την επάνοδο του πληθωρισμού στον στόχο του 2%.
Συμβατές με τον στόχο αυξήσεις 4%-5%
Αν, πάντως, οι αυξήσεις μισθών κινηθούν μεταξύ 4% και 5%, η τροχιά αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού αναμένεται να συνεχισθεί, εφόσον βέβαια οι επιχειρήσεις δεν αυξήσουν ξανά τα περιθώρια κέρδους τους, όπως έκαναν κατά κόρο την περασμένη διετία, αλλά θα τα μειώσουν και λίγο.
Από την έρευνα της ΕΚΤ προκύπτει πως σε τομείς, όπου η ζήτηση είναι περιορισμένη, όπως σε πολλούς κλάδους της βιομηχανίας, οι επιχειρήσεις έχουν είτε σταθεροποιήσει είτε περιορίσει πολύ τις αυξήσεις τιμών, με τη βοήθεια βέβαια της συγκράτησης του μη μισθολογικού κόστους τους, όπως το κόστος ενέργειας και πρώτων υλών.
Η αύξηση των ναύλων λόγω της αναταραχής στην Ερυθρά Θάλασσα είναι ένας παράγοντας που πιέζει το κόστος για αρκετές επιχειρήσεις, αλλά όπως είπαν στην έρευνα της ΕΚΤ δεν θεωρούν ότι θα φθάσει στα επίπεδα που διαμορφώνονταν την περίοδο του κορονοϊού.
Κάζακς (ΕΚΤ): Δεν είμαι αισιόδοξος για μείωση των επιτοκίων από την άνοιξη
Οι ελπίδες των επενδυτών για νομισματική χαλάρωση σε μία από τις δύο επόμενες συνεδριάσεις της ΕΚΤ μπορεί να είναι υπερβολικά αισιόδοξες, σύμφωνα με το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Μάρτινς Κάζακς.
«Προς το παρόν, υπάρχουν προσδοκίες ότι τα επιτόκια θα μπορούσαν να μειωθούν την άνοιξη, τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, αλλά εγώ δεν θα ήμουν αισιόδοξος», δήλωσε ο Κάζακς στο Latvijas Radio.
«Θα ήμουν προσεκτικός και θα περίμενα μέχρι να τελειώσει η ιστορία με τον πληθωρισμό. Τότε μπορούμε να πάρουμε ανάσα με ασφάλεια και τα επιτόκια να μειωθούν βήμα-βήμα», τόνισε.
Το μέλος του ΔΣ επισήμανε ότι μια βιαστική κίνηση ενέχει τον κίνδυνο επιστροφής του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα.
Επιφυλακτική στάση εν μέσω αβεβαιότητας
Οι παρατηρήσεις του Καζακς υποδηλώνουν μια επιφυλακτική προσέγγιση εντός του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ όσον αφορά τη νομισματική πολιτική. Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Λετονίας τόνισε την ανάγκη προσεκτικής αξιολόγησης των οικονομικών συνθηκών πριν από οποιαδήποτε αλλαγή.
Η πιθανότητα μείωσης των επιτοκίων αποτελεί αντικείμενο έντονης συζήτησης μεταξύ αναλυτών και επενδυτών. Ενώ ορισμένοι προβλέπουν μείωση ήδη από το πρώτο τρίμηνο του 2024, τα σχόλια του Κάζακς δείχνουν ότι η ΕΚΤ ενδέχεται να ακολουθήσει μια πιο σταδιακή προσέγγιση, γεγονός που θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και στις στρατηγικές των επενδυτών.
Επιτόκια ΕΚΤ: Τα σενάρια για τη μείωσή τους - Πότε θα φανεί στις δόσεις των στεγαστικών δανείων
Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ξεκινήσει άτυπα η συζήτηση για τον χρόνο που θα ξεκινήσει η μείωση των επιτοκίων και ο ρυθμός με τον οποίο θα συνεχισθεί.
Οι διαφορές μεταξύ των «γερακιών» και των «περιστεριών» στο 26μελές Δ.Σ. της ΕΚΤ είναι φανερές από τις δηλώσεις τους το τελευταίο διάστημα και η επόμενη συνεδρίαση στις 6 Μαρτίου θα είναι ενδεχομένως ενδεικτική για το αν θα υπάρχει ενδεχόμενο να γίνει τον Απρίλιο η πρώτη μείωση ή αν αυτή θα μετατεθεί για τον Ιούνιο, όπως φαίνεται να είναι το πιθανότερο με βάση τα σημερινά δεδομένα.
Η μείωση των επιτοκίων αναμένεται να ενισχύσει σταδιακά την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας καθώς θα επιδράσει θετικά στις αποφάσεις των επιχειρήσεων για επενδύσεις αλλά και στις αποφάσεις των νοικοκυριών για λήψη στεγαστικών ή καταναλωτικών δανείων, τα οποία έχουν «παγώσει» λόγω του υψηλού κόστους χρήματος.
Το «πάγωμα» των δόσεων στα στεγαστικά δάνεια
Για όσους έχουν ήδη στεγαστικά δάνεια, η μείωση των επιτοκίων θα αργήσει να φανεί στις δόσεις των δανείων τους καθώς αυτές «πάγωσαν» από τις τράπεζες πέρυσι τον Μάιο και για ένα 12μηνο, δηλαδή έως τον ερχόμενο Απρίλιο, με βάση το επιτόκιο αναφοράς που ίσχυε στα τέλη του Μαρτίου 2023 μείον 20 μονάδες βάσης.
Δεδομένου ότι τότε το επιτόκιο χορηγήσεων της ΕΚΤ ήταν 3,5% και το τρίμηνο Euribor, το οποίο αποτελεί τη βάση αναφοράς για τα περισσότερα κυμαινόμενα στεγαστικά δάνεια σε ευρώ, κυμαινόταν λίγο πάνω από το 3%, οι δόσεις των δανείων «κλείδωσαν» με το Euribor κάτω από το 3%.
Μετά τον Μάρτιο του 2023, η ΕΚΤ προχώρησε σε τέσσερις ακόμη αυξήσεις, συνολικού ύψους μίας ποσοστιαίας μονάδας, με το επιτόκιο χορηγήσεων να κορυφώνεται τον Σεπτέμβριο στο 4,5% και το τρίμηνο Euribor να κυμαίνεται λίγο κάτω από το 4%.
Επομένως, θα πρέπει τα επιτόκια να μειωθούν πάνω από μία ποσοστιαία μονάδα – πέντε φορές αν οι μειώσεις είναι της τάξης των 25 μονάδων βάσης η κάθε μία ή λιγότερες αν υπάρξουν και μεγαλύτερης τάξης μειώσεις – για να δουν μείωση της δόσης όσοι έχουν στεγαστικά δάνεια.
Αναμένεται παράταση στο πάγωμα
Καθώς αυτό είναι βέβαιο ότι δεν θα συμβεί έως τον Απρίλιο, οι δανειολήπτες αναμένεται στο μεταξύ διάστημα να καλυφθούν από μία παράταση στο πάγωμα των δόσεων - με τις τράπεζες να έχουν συμφωνήσει σύμφωνα με πληροφορίες σε αυτό - για να μην αναγκαστούν να πληρώσουν υψηλότερη δόση.
Από το πόσο γρήγορα θα «τρέξει» η ΕΚΤ τη μείωση των επιτοκίων θα εξαρτηθεί και ο χρόνος που θα αρχίσει η μείωση των δόσεων. Σύμφωνα με το Bloomberg, οι προβλέψεις των οικονομολόγων για τη μείωση τους έως τα μέσα του 2025 έχουν σημαντικές διαφορές, από 75 μ.β. (στο 3,75% για το επιτόκιο χορηγήσεων) έως 250 μ.β. (στο 2%).
Ορισμένοι θεωρούν ότι η κεντρική τράπεζα θα μειώνει τα επιτόκια κατά 25 μ.β. σε κάθε συνεδρίαση από τον Ιούνιο φέτος και άλλοι ότι θα τα μειώνει κάθε δεύτερη συνεδρίαση. Στην πρώτη περίπτωση, που είναι και η καλύτερη, οι δανειολήπτες θα μπορούν να δουν την πρώτη μείωση στη δόση τους στο τέλος του 2024.
Η στρατηγική της ΕΚΤ θα εξαρτηθεί από τη στάθμιση που θα κάνει για τα υπέρ και τα κατά μίας γρήγορης μείωσης των επιτοκίων και μίας πιο αργής μείωσης τους στη συνέχεια από τη μία πλευρά και μίας καθυστερημένης αρχικής μείωσης που θα συνοδευθεί από πιο γρήγορες μειώσεις στη συνέχεια.