Σεισμός για όσους έχουν φωτοβολταϊκά

Αλλαγές έρχονται σε όσους έχουν ή σκέφτονται να αποκτήσουν φωτοβολταϊκά. Σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία, και η οποία θα εφαρμοστεί προσεχώς, παύει να ισχύει το net metering και έρχεται το net billing.
Σχετικά με τις νέες ρυθμίσεις για τα φωτοβολταϊκά, την αυτοκατανάλωση και τις ενεργειακές κοινότητες, πρόσφατα ο σύμβουλος του ΣΕΦ κύριος Στέλιος Ψωμάς έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα και κατατοπιστική ανάλυση του νέου νόμου.
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τις νέες ρυθμίσεις για τα φωτοβολταϊκά, την αυτοκατανάλωση και τις ενεργειακές κοινότητες. Ο νέος νόμος ενσωματώνει δύο κοινοτικές οδηγίες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και αλλάζει το τοπίο στην αυτοκατανάλωση ενέργειας.
Οι βασικές κατευθύνσεις του νέου νόμου είναι οι εξής:
Θέτει όρια στον ενεργειακό συμψηφισμό όπως το ξέραμε έως τώρα. Προωθεί σε αντάλλαγμα την αυτοπαραγωγή σε πραγματικό χρόνο με πώληση της πλεονάζουσας ενέργειας, το λεγόμενο Net Billing, διευρύνοντας τα όρια ισχύους και τη δυνατότητα εικονικού ετεροχρονισμένου συμψηφισμού, το λεγόμενο Virtual Net Billing.
Θεσπίζει για πρώτη φορά την αυτοκατανάλωση από κοινού, διευκολύνοντας την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε πολυκατοικίες τόσο για οικιακούς όσο και για εμπορικούς καταναλωτές. Αρχικά, ας δούμε ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ Net Metering και Net Billing. Στο Net Metering συμψηφίζονται κιλοβατώρες, ενώ στο Net Billing συμψηφίζονται ουσιαστικά λογαριασμοί ρεύματος.
Ο ενεργειακός συμψηφισμός στο Net Metering αφορά το σύνολο της παραγόμενης από τα φωτοβολταϊκά ενέργειας, ενώ στο Net Billing μόνο το ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας που ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο. Στο Net Metering, η παραγόμενη ενέργεια που δεν ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο, εγχέεται στο δίκτυο όπου αποθηκεύεται για διάστημα έως και τριών ετών. Μετά την τριετία, γίνεται εκκαθάριση και τυχόν πλεόνασμα ενέργειας για τον καταναλωτή δεν αποζημιώνεται. Αντιθέτως, στο Net Billing όλοι οι πλεωνάζωσαν ενέργεια εγχέεται στο δίκτυο και αποζημιώνεται με έναν από τους τρόπους που προβλέπει η νομοθεσία. Στο Net Metering θα υπάρχει πλέον ανώτατο όριο ισχύως τα 10 kW peak ανα περιοχή για τον οικιακό τομέα και τα 100 kW peak ανα πηριοχή για επιχειρήσεις, ενώ στο Net Billing δεν υπάρχει όριο.
Για επιχειρήσεις δεν επιτρέπεται το εικονικό Net Metering. Αντιθέτως, το εικονικό Net Billing, εικονικός ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός δηλαδή, θα μπορεί να γίνεται και από μία μόνο επιχείρηση ή και μέσω κάποιας ενεργειακής κοινότητας. Ενώ το Net Metering είναι η προτιμητέα επιλογή για τους καταναλωτές, λόγω των υψηλότερων αποδόσεων που συνεπάγεται, ο ενεργειακός συμψηφισμός δεν αντανακλά τη διαφορά κόστους μεταξύ εγχεόμενης και απορροφωμενης ηλεκτρικής ενέργειας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στρεβλώσεις στην αγορά. Οι στρεβλώσεις αυτές μπορεί να είναι αποδεκτές όταν η διείσδυση του Net Metering είναι σχετικά μικρή,
γίνονται όμως σημαντικές όταν μεγάλος αριθμός καταναλωτών και ιδίως μεγάλων εμπορικών αξιοποιήσει το Net Metering. Η αποζημίωση στο Net Billing για το πλεόνασμα ενέργειας είναι πιο κοντά στο πραγματικό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και συνεπώς οι όποιες στρεβλώσεις είναι πολύ μικρότερες.
Και στα δύο σχήματα πάντως, οι στρεβλώσεις περιορίζονται σημαντικά αν μαζί με το φωτοβολταϊκό εγκατασταθεί και σύστημα αποθήκευσης το οποίο αυξάνει το ποσοστό ταυτοχρονισμού παραγόμενες και καταναλισκόμενες ενέργειες
και περιορίζει την έγχυση πλεονάζουσας ενέργειας στο δίκτυο. Ο αυτοκαταναλωτής μπορεί επίσης να εγκαθιστά σταθμό παραγωγής χωρίς όμως έγχυση της παραγόμενης ενέργειας στο δίκτυο, αλλά για δική του κατανάλωση εγκατεστημένης ισχύως μέχρι και στο 100% της συμφωνημένης ισχύος της παροχής κατανάλωσης.
Ας δούμε τώρα την τιμή πώλησης στο Net Billing. 

Για φωτοβολταϊκά έως 1 MWp η τιμή είναι η τιμή πώλησης που ισχύει σήμερα και έως τον Αύγουστο του 2024 για τα αντίστοιχα πάρκα που πωλούν το σύνολο της παραγόμενης ενέργειας, δηλαδή 65,74 € 1 MWh.
Για φωτοβολταϊκά με ισχύ μεγαλύτερη του 1 MWp μπορούν να συμμετέχουν σε ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών ή απευθείας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ενός φορέα σωρευτικής εκπροσώπησης. Αν όμως ένα φωτοβολταϊκό εγχέει στο δίκτυο ως περίσσια λιγότερο από 1500 MWh ετησίως, τότε δεν υποχρεούνται να συμμετέχουν σε διαγωνισμό και μπορεί να πάρει την ταρίφα 65,74 € 1 MWh.
Πάμε τώρα στο οικειακό Net Metering. Η ισχύς του φωτοβολταϊκού μπορεί να είναι μέχρι και το 100% της συμφωνημένης ισχύoς της παροχής κατανάλωσης με ανώτατο όριο τα 10 kW ανα παροχή κατανάλωσης. Σε περίπτωση εγκατάστασης συστήματος αποθήκευσης, η μέγιστη ονομαστική ισχύς του αντιστροφέα του συστήματος αποθήκευσης σε kVΑ δεν θα πρέπει να ξεπερνά την ονομαστική ισχύ του φωτοβολταϊκού σε kW.
Επίσης, δεν εφαρμόζεται εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός για οικιακούς καταναλωτές. Εκτός αν γίνουν μέλη κοινότητας ανανεώσιμης ενέργειας, Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών ή Ενεργειακής Κοινότητας του νόμου 4513 του 2018.
Στις κοινότητες δεν υπάρχει ανώτατο επιτρεπτό όριο ισχύος, αλλά αυτό καθορίζεται από το 100% του αθροίσματος της συμφωνημένης ισχύος του συνόλου των προς συμψηφισμό καταναλωσεων. Για την εφαρμογή του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από κοινότητες ανανεώσιμης ενέργειας, Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών καθώς και Ενεργειακές Κοινότητες του νόμου 4513, μπορεί η παροχή των σταθμών παραγωγής και οι αντίστοιχες παροχές κατανάλωσης προς συμψηφισμό να εκπροσωπούνται από διαφορετικούς προμηθευτές. Οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε περιφέρεια, ανεξαρτήτως που βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης και οι έδρα της κοινότητας και επιπλέον οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης δεν υποχρεούνται να βρίσκονται όλες στην ίδια περιφέρεια. Πρέπει όμως τουλάχιστον το 50% συν 1 των μελών να έχουν εγγύτητα στην περιοχή όπου η κοινότητα ασκεί τις δραστηριότητές της και αναπτύσσει τον φωτοβολταϊκό σταθμό.
Ας δούμε τώρα τι ισχύει στο Net Metering για επιχειρήσεις. Η ισχύς του φωτοβολταϊκού μπορεί να είναι μέχρι και το 100% της συμφωνημένης ισχύς της παροχής κατανάλωσης, με ανώτατο όριο τα 100 kW ανα παροχή κατανάλωσης. Σε περίπτωση εγκατάστασης συστήματος αποθήκευσης, η μέγιστη ονομαστική ισχύ στου αντιστροφέα του συστήματος αποθήκευσης σε kVΑ δεν πρέπει να ξεπερνά την ονομαστική ισχύ του φωτοβολταϊκού σε kW.
Τέλος, να πούμε ότι δεν εφαρμόζεται εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός για εμπορικούς καταναλωτές.
Πάμε τώρα στο Net Billing για επιχειρήσεις. Δεν υπάρχει ανώτατο όριο ισχύος. Έρεται ο μέχρι πρότινος περιορισμός της πώλησης κατά ανώτερο ως 20% της ετήσιας παραγόμενης ενέργειας για αυτοπαραγωγούς με ανανεώσμες πηγές ενέργειας.
Τέλος, μια επιχείρηση μπορεί να κάνει Virtual Net Billing, είτε μόνη της είτε συμμετέχοντας σε ενεργειακή κοινότητα. Στην περίπτωση του Virtual Net Billing, οι σταθμοί παραγωγής μπορούν να εγκαθίστανται σε οποιαδήποτε περιφέρεια, ανεξαρτήτως που βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης. Δυο λόγια και για την αυτοκατανάλωση από κοινού. Τουλάχιστον δύο αυτοκαταναλωτές που βρίσκονται στο ίδιο κτίριο μπορούν να συμμετέχουν από κοινού σε δραστηριότητες και να ρυθμίζουν μεταξύ τους τον επιμερισμό της ενέργειας που παράγεται από τους σταθμούς τους με την επιφύλαξη των εν ισχύ τελών δικτύου και άλλων σχετικών χρεώσεων, τελών εισφορών και φόρων. Στον ενεργειακό συμψηφισμό, υπό το σχήμα της συλλογικής αυτοκατανάλωσης μπορούν να ενταχθούν και καταναλώσεις κοινοχρήστων σε κτίρια.
Στην αυτοκατανάλωση από κοινού, η ισχύς του φωτοβολταϊκού σταθμού μπορεί να είναι μέχρι και το 100% του αθροίσματος της συμφωνημένης ισχύος του συνόλου των προσυμψηφισμό καταναλώσεων, με ανώτατο όριο τα 10 kW ανα παροχή οικιακής κατανάλωσης και 100 kW αναπαροχή εμπορικής κατανάλωσης. Οι φωτοβολταϊκοί αυτοί σταθμοί συνδέονται ηλεκτρικά με αποκλειστική γραμμή διασύνδεσης με το κτίριο όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης των αυτοκαταναλωτών και συνδέονται στο δίκτυο μέσω της παροχής του κτηρίου ή της πολυκατοικίας. Ας δούμε και κάποιες νέες δυνατότητες για σταθμούς αυτοκαταναλωτών. Ο σταθμός του αυτοκαταναλωτή μπορεί να ανήκει στην κυριότητά του ή σε τρίτο πρόσωπο.
Επίσης, ο σταθμός μπορεί να αποτελεί αντικείμενο διαχείρισης μέσω τρίτου προσώπου, αν το τρίτο πρόσωπο παραμένει υπό τις εντολές του αυτοκαταναλωτή. Στην περίπτωση αυτή, το τρίτο πρόσωπο δεν θεωρείται αυτοκαταναλωτής. Ας δούμε και μερικές κρίσιμες ημερομηνίες.
Μέχρι και 30 Ιουνίου μπορούν να υποβάλλονται αιτήσεις στον ΔΕΔΔΗΕ για net metering με το παλιό καθεστώς, έως 3 MWp. Πρακτικά δηλαδή, μέχρι και το τέλος Ιουνίου.