Συντάξεις: Σοκ από τις επιπτώσεις του δημογραφικού

Δραματικές επιπτώσεις στο ασφαλιστικό σύστημα επιφέρει το δημογραφικό πρόβλημα σε σημείο που η αναλογία συνταξιούχων – ασφαλισμένων, η οποία σήμερα είναι στο 1 προς 1,66, σε 15 χρόνια θα υποχωρήσει στο 1,25.
Αυτό σημαίνει ότι αν σήμερα για κάθε 100 συνταξιούχους υπάρχουν 166 ασφαλισμένοι να τους συντηρούν με τις εισφορές τους, το 2040 σε κάθε 100 συνταξιούχους θα αναλογούν μόνο 125 ασφαλισμένοι για να πληρώνουν τις συντάξεις τους!
Τονίζεται ότι στο τέλος του 2026 θα κληθεί να αποφασίσει η κυβέρνηση για το αν και πώς θα αυξηθούν τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα μας από 1-1-2027, με βάση τις εξελίξεις στο προσδόκιμο ζωής.
Πάντως, διευκρινίσεις για το πότε, πώς και αν έρθουν αλλαγές στα όρια ηλικίας έχει δώσει ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου ότι τα όρια ηλικίας θα εξεταστούν στα τέλη του 2026 με βάση τις εξελίξεις στο προσδόκιμο ζωής. «Τα όρια συνταξιοδότησης μέχρι το 2027 θα παραμείνουν αμετάβλητα και θα εξεταστούν εκ νέου στα τέλη του 2026 με κριτήριο την πορεία του δημογραφικού όπως ορίζει η νομοθεσία που συνδέει τα όρια συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο επιβίωσης στην ηλικία των 65 ετών» σημείωσε ο υφυπουργός.
Στη χώρα μας, η νομοθεσία προβλέπει μηχανισμό αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης από το έτος 2021 και μετά, που θα προσαρμόζει την ηλικία συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο ζωής κάθε τρία χρόνια. Οι προσαρμογές του 2021 και του 2024 δεν έγιναν, καθώς τα όρια ηλικίας αφενός μεν είχαν ήδη αυξηθεί με το τέλος των μεταβατικών διατάξεων και από 1/1/2022 ισχύουν οι γενικοί κανόνες για πλήρη σύνταξη στα 62 με 40 έτη και σύνταξη γήρατος στα 67 με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης, αφετέρου δε η αύξηση του προσδόκιμου ζωής αλλοιώθηκε από την πανδημία. Ως εκ τούτου, ο επόμενος σταθμός που θα εξεταστεί εάν και πόσο θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας εφόσον έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής είναι τα έτη 2027 και 2030.
Η ρήτρα
Στα έτη αυτά (2027-2030) αναμένεται ότι θα εφαρμοστεί η ρήτρα για τη σύνδεση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής για τα άτομα άνω των 65 ετών, με το όριο ηλικίας των 62 ετών σήμερα για πλήρη σύνταξη με 40 χρόνια ασφάλισης να αυξάνεται στα 63 έτη και 5 μήνες για άνδρες και γυναίκες.
Εως το 2040, το όριο των 63,5 ετών θα αυξηθεί στα 64,5 έτη και το 2050 στα 65,5 με 40 έτη ασφάλισης για πλήρη σύνταξη. Το 2060 το όριο ηλικίας για σύνταξη με 40 έτη θα έχει φτάσει στα 66,7 έτη και το 2070 στα 67,5.
Αντίστοιχα, το όριο ηλικίας για σύνταξη λόγω γήρατος με 15ετία από το 67ο έτος που είναι σήμερα θα αυξηθεί στα 68 έτη και 5 μήνες το 2030, στα 69 έτη και 5 μήνες το 2040, στα 70,5 το 2050, στα 71,7 έτη το 2060 και στα 72,5 έτη το 2070.
Το όριο ηλικίας για μειωμένη σύνταξη με 15 έτη ασφάλισης από το 62ο έτος που είναι σήμερα θα αυξηθεί το 2030 – σύμφωνα με την αναλογιστική αρχή – στα 63 έτη και 5 μήνες, και ακολούθως θα διαμορφωθεί στα 64,5 το 2040, στα 65,5 το 2050, στα 66,7 το 2060 και στα 67,5 το 2070.
Η σύνδεση του προσδόκιμου ζωής με τις ηλικίες συνταξιοδότησης, όπως αποτυπώνεται στη μελέτη της Αναλογιστικής Αρχής, δείχνει ότι τα περιθώρια για έξοδο στη σύνταξη σε ηλικίες κάτω των 67 και κάτω των 62 ετών υπάρχουν μεν ακόμη για όσους έχουν κατοχυρώσει τις ηλικίες συνταξιοδότησης της μεταβατικής περιόδου 2015-2021, πλην όμως όχι για πολύ ακόμα, καθώς τα «παράθυρα» κλείνουν το 2027.
Την ίδια ώρα, μια ακόμη έκθεση της ΕΕ αναφέρει ως μονόδρομο την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης για να μη μειωθούν οι συντάξεις στο μέλλον.
Πρόκειται για την έκθεση για την επάρκεια των συντάξεων – που συνέταξαν η Κομισιόν και η Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας –, η οποία, αφού αναγνωρίζει ότι οι συντάξεις στην Ευρώπη έδειξαν μέχρι σήμερα ανθεκτικότητα στη διάρκεια των κρίσεων, επισημαίνει ότι η μείωσή τους δεν θα αποφευχθεί αν δεν ληφθούν μέτρα.
ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ
Ετη ασφάλισης και αποδοχές

Η μακρύτερη παραμονή στην αγορά εργασίας δεν σημαίνει και μεγαλύτερη σύνταξη.
Στο σημείο αυτό εντοπίζονται ανισότητες που αφορούν και τη χώρα μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι εισφορές του γάλλου ασφαλισμένου για 40 χρόνια αντιστοιχούν σε συντάξεις 21 ετών, ενώ ο Ελληνας, δουλεύοντας 40 χρόνια, λαμβάνει συντάξεις 20 ετών. Την καλύτερη αντιστοιχία έχει το Λουξεμβούργο, όπου ο εργαζόμενος ύστερα από 38 έτη εργασίας λαμβάνει συντάξεις 25 ετών. Ανισότητα διαπιστώνεται επίσης και στα όρια της φτώχειας. Στην Ελλάδα το 21% των συνταξιούχων άνω των 65 ετών βρίσκεται στο όριο της φτώχειας έναντι του 20% κατά μέσο όρο στην ΕΕ.