Ξεσπά το πογκρόμ κατά των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη

Κωνσταντινούπολη, 6 Σεπτεμβρίου του 1955. Η ημέρα δεν ήταν σαν τις άλλες…
Ο αχαλίνωτος όχλος δεν σταματούσε πουθενά: λεηλατούσε σπίτια, πυρπολούσε καταστήματα και σχολεία, βίαζε ανυπεράσπιστες γυναίκες, βεβήλωνε ιερούς ναούς, προχωρούσε σε σύληση ταφών και σε κάποιες περιπτώσεις αφαιρούσε ζωές, γνωρίζοντας ότι δεν θα υπάρξει ανάλογη τιμωρία.
Η αφορμή για την έναρξη των βίαιων επεισοδίων στην Κωνσταντινούπολη θα δοθεί με το άκουσμα της είδησης ότι Έλληνες τοποθέτησαν βόμβα στη (φερόμενη ως) οικία του ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης. Η μετέπειτα έρευνα θα επιβεβαιώσει ότι επρόκειτο για τουρκική προβοκάτσια. Ο εκρηκτικός μηχανισμός ήταν μικρής ισχύος και έσπασαν μονάχα κάποια τζάμια. Ένας από τους ενορχηστρωτές του συμβάντος ήταν η σύζυγος του Τούρκου προξένου στην ελληνική συμπρωτεύουσα, το γραφείο του οποίου βρισκόταν δίπλα στην επίμαχη οικία. Οι λεηλασίες κράτησαν μέχρι τις 02:00 το πρωί, όταν ακούστηκαν οι ερπύστριες των τουρκικών τανκς που κατέβαιναν για να αποκαταστήσουν την τάξη.
Αφού είχαν αφήσει τις ορδές να υλοποιήσουν το καλοστημένο έργο τους, τώρα κήρυτταν στρατιωτικό νόμο σε μια προσπάθεια να αποδείξουν υποκριτικά ότι ήταν αμέτοχοι στην πρακτική ομογενοποίησης της Τουρκίας μέσω της εκκαθάρισης της μεγαλύτερης μειονότητας που ζούσε στην περιοχή και αποτελούσε υπολογίσιμο κομμάτι της αστικής τάξης. Άλλωστε, όπως ακολούθως διεφάνη, συμμετοχή ή πρότερη ενημέρωση για τους βίαιους διωγμούς είχαν ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ, ο πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές, οι υπουργοί Εσωτερικών, Εξωτερικών και Αμύνης, καθώς και ο βάλης (κυβερνήτης) Κωνσταντινουπόλεως. Αρχικά η τουρκική κυβέρνηση προσπάθησε να επιρρίψει τις ευθύνες σε «κομμουνιστές πράκτορες», με την αστυνομία να συλλαμβάνει 3.151 άτομα, αν και τελικά παραπέμφθηκαν σε δίκη μόλις 23, οι οποίοι και αθωώθηκαν. Από το ανθελληνικό πογκρόμ σκοτώθηκαν τουλάχιστον 30 Ρ ωμιοί και εκατοντάδες άλλοι κακοποιήθηκαν βάναυσα. Μπορεί να μην καταγράφηκαν εκτεταμένες δολοφονίες, ωστόσο σημειώθηκε πληθώρα μεμονωμένων φόνων ιερωμένων.
Την επόμενη μέρα του πογκρόμ χιλιάδες Έλληνες είχαν μείνει στην κυριολεξία μονάχα με τα ρούχα που φορούσαν, αφού τα σπίτια τους λεηλατήθηκαν με πρωτοφανή μανία. Καταστράφηκαν ολοσχερώς 1.004 οικίες (ενώ άλλες 2.500 υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές), 4.348 εμπορικά καταστήματα, 110 εστιατόρια και ζαχαροπλαστεία, 27 φαρμακεία, 73 εκκλησίες (επί συνόλου 80), 26 σχολεία, 21 εργοστάσια, 12 ξενοδοχεία, 11 κλινικές και οι εγκαταστάσεις τριών ομογενειακών εφημερίδων.