Η ΕΚΤ σε κρίσιμη καμπή - Θα κυριαρχήσουν τα «γεράκια» ή τα «περιστέρια»;

Η μπάλα πλέον περνάει στο γήπεδο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία καλείται να λάβει άμεσα αποφάσεις και πιθανότατα να αυξήσει την ταχύτητα στη μείωση των επιτοκίων, ειδικά μετά την προχθεσινή τολμηρή απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), που, παρά τις εκτιμήσεις των αναλυτών, προχώρησε σε μείωση του επιτοκίου κατά 50 μονάδες βάσης, ενώ όλοι ανέμεναν μείωση κατά 25 μονάδες βάσης.
Το ερώτημα τώρα είναι αν η ΕΚΤ θα ανταποκριθεί στην κίνηση της Fed ή θα παραμείνει προσηλωμένη στον αρχικό της σχεδιασμό με πιο σταδιακές και λελογισμένες κινήσεις. Υπάρχουν, μάλιστα, απόψεις που υποστηρίζουν ότι η ΕΚΤ ήταν η πρώτη που πυροδότησε την έναρξη της πορείας μείωσης των επιτοκίων, όταν στις ΗΠΑ μιλούσαν για μειώσεις που θα ξεκινούσαν από το 2025.
Θα κυριαρχήσουν τα «γεράκια» ή τα «περιστέρια»
Ωστόσο, δεν αποκλείεται να δούμε την αναζωπύρωση ενός άτυπου «πολέμου» που μαίνεται εδώ και καιρό στους κόλπους της ΕΚΤ, ανάμεσα στα «γεράκια» και τα «περιστέρια». Η διαμάχη αυτή αντανακλά τις διαφορετικές απόψεις για τον τρόπο διαχείρισης της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης, με το ένα στρατόπεδο να υποστηρίζει αυστηρότερη νομισματική πολιτική και το άλλο να ζητά μεγαλύτερη ευελιξία και πιο χαλαρές παρεμβάσεις.
Αυτή τη στιγμή, πολλοί οικονομολόγοι και αναλυτές, όπως εκείνοι των Barclays και της Danske Bank, τονίζουν ότι οι αγορές δεν πρέπει να είναι υπερβολικά αισιόδοξες για το πόσο γρήγορα η ΕΚΤ θα ακολουθήσει τη Fed σε περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων. Σε αναλύσεις που δημοσιεύτηκαν πριν από τις ανακοινώσεις της Fed, εκτιμούσαν ότι η ΕΚΤ είναι πιθανότερο να κινηθεί σε πιο σταδιακές μειώσεις επιτοκίων. Παράλληλα, υποστήριξαν ότι οι αγορές πρέπει να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, καθώς τα δεδομένα της ευρωπαϊκής οικονομίας δεν δικαιολογούν ιδιαίτερα ταχείς παρεμβάσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και οι δύο κεντρικές τράπεζες έχουν προχωρήσει σε ισόποσες μειώσεις επιτοκίων: η ΕΚΤ έχει μειώσει δύο φορές τα επιτόκια κατά 0,25%, ενώ η Fed μία φορά κατά 0,50%.
Στο εσωτερικό της ΕΚΤ, παρά την πίεση για δράση, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Ο πρώτος που ζήτησε επιτάχυνση των μειώσεων επιτοκίων μετά την απόφαση της Fed ήταν ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Πορτογαλίας, Μάριο Σεντένο, ο οποίος ανησυχεί ότι οι εκτιμήσεις της ΕΚΤ για την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό μπορεί να μην επιβεβαιωθούν. Όπως υποστήριξε σε συνέντευξή του στο Politico, «Δεδομένης της θέσης στην οποία βρισκόμαστε σήμερα στον κύκλο της νομισματικής πολιτικής, πρέπει να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο αργοπορίας, διότι αυτός είναι ο κύριος κίνδυνος».
Ποια η θέση Γ. Στουρνάρα
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος έχει τονίσει ότι ο πληθωρισμός συνεχίζει να αποκλιμακώνεται. Παράλληλα, επισημαίνει ότι οι κορυφαίες οικονομίες της ευρωζώνης, όπως η Γαλλία και κυρίως η Γερμανία, αντιμετωπίζουν αδύναμη οικονομική ανάπτυξη. Για τον Στουρνάρα, η μείωση των επιτοκίων πρέπει να γίνει με προσοχή, καθώς η σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού δίνει περιθώρια για παρεμβάσεις.
Παρόμοια στάση τηρεί και ο επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ολλανδίας, Κλάας Νοτ, ο οποίος θεωρεί ότι η ΕΚΤ έχει τα περιθώρια να συνεχίσει μια πιο χαλαρή νομισματική πολιτική, εφόσον ο πληθωρισμός παραμείνει σε πτωτική τροχιά. «Εφόσον ισχύει αυτό, είμαι λίγο πολύ εντάξει με τις προσδοκίες της αγοράς για περαιτέρω μειώσεις. Δεν θα σας πω πόσο και πότε, διότι εξαρτόμαστε από τα δεδομένα», ανέφερε. Επιπλέον, περιέγραψε την ισορροπία των κινδύνων ως «ουδέτερη» τη δεδομένη στιγμή.
Αντίθετα, ο επικεφαλής της Bundesbank, Γιόακιμ Νάγκελ, το ισχυρό «γεράκι» της ΕΚΤ, έχει υπογραμμίσει ότι η Τράπεζα έχει σημειώσει καλή πρόοδο στη μείωση του πληθωρισμού, αλλά χρειάζεται υπομονή για να επιτευχθεί πλήρως ο στόχος του 2%.
Ο Νάγκελ θεωρεί πως η ΕΚΤ πρέπει να επιδείξει «αντοχή και αυτοσυγκράτηση» στη μείωση των επιτοκίων, ενώ προσέθεσε ότι το κόστος δανεισμού δεν πρόκειται να μειωθεί με την ίδια ταχύτητα που αυξήθηκε. Παράλληλα, εξέφρασε την ανησυχία του για την επιμονή των πιέσεων στις τιμές στον τομέα των υπηρεσιών, καθώς και για το γεγονός ότι η αύξηση των μισθών εξακολουθεί να επιβραδύνεται.
Οι προοπτικές για την οικονομία της ζώνης του ευρώ παραμένουν αβέβαιες, ιδιαίτερα ενόψει των επικείμενων εκλογών στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο, που ενδέχεται να επηρεάσουν τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις. Όσον αφορά τις μελλοντικές μειώσεις επιτοκίων, ο Νάγκελ σημείωσε πως τα διαστήματα μεταξύ των επόμενων κινήσεων ενδέχεται να ποικίλλουν ανάλογα με τα δεδομένα, επιμένοντας ότι η στάση της ΕΚΤ «πρέπει να παραμείνει επαρκώς σφιχτή για αρκετό διάστημα».
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι απόψεις του επικεφαλής οικονομολόγου της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, ο οποίος υποστηρίζει μια πιο προσεκτική και σταδιακή προσέγγιση στη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής. Όπως αναφέρει, κάθε απόφαση για μείωση των επιτοκίων πρέπει να βασίζεται στα δεδομένα που προκύπτουν σε κάθε συνεδρίαση της ΕΚΤ.