Οι BRICS, η τράπεζα φτωχών και η Ελλάδα.

Του Χαράλαμπου Γκότση

Το περασμένο καλοκαίρι στην Fortaleza της Βραζιλίας, ελήφθη μια πολύ σημαντική απόφαση για το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Οι πέντε μεγάλες ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότιος Αφρική, συμφώνησαν να ιδρύσουν δύο σημαντικούς οργανισμούς στον αντίποδα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Διεθνούς Τράπεζας.

Πρόκειται για μια σημαντική ομάδα χωρών που καταγράφει το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ παράγει το 20% του παγκοσμίου ΑΕΠ.
Η βασική αιτία κατά τους ιδρυτές για να προχωρήσουν σε μια τέτοια κίνηση, ήταν η ανεπαρκής   εκπροσώπησή τους στο ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα αφ’ενός, καθώς και η αυξημένη επιρροή των ΗΠΑ και της Ευρώπης στις χρηματοδοτούμενες περιοχές. Κοντά και τα οφέλη από τις αναθέσεις έργων και προμηθειών που πηγαίνουν κυρίως σε αμερικανικές εταιρείες.

Η νέα αναπτυξιακή τράπεζα, επονομαζόμενη και τράπεζα των φτωχών, θα έχει την έδρα της στη Σαγκάη, ο δε πρώτος Διοικητής της θα είναι Ινδός. Κάθε ιδρυτικό μέλος θα συνεισφέρει με 10 δις δολάρια στο αρχικό κεφάλαιο. Ο στόχος είναι τα αρχικά 50 δις δολάρια να αυξηθούν σταδιακά στα 100 με τη συμμετοχή και άλλων κρατών, με μικρότερα όμως μερίδια. Με τα κεφάλαια αυτά θα χρηματοδοτούνται αναπτυξιακά έργα σε υπανάπτυκτες περιοχές, αλλά επίσης και στις ίδιες τις χώρες εφόσον υπάρχει ανάγκη.
Το νέο αποθεματικό ταμείο (Contingent Reserve Arrangement, CRA) θα προικιστεί με 100 δις δολάρια, όπου η Κίνα θα συνεισφέρει με 41 δις, η Βραζιλία, η Ρωσία και η Ινδία με 18 δις και η Νότιος Αφρική με 5 δις δολάρια.
Σκοπός του ταμείου θα είναι η παροχή χρηματοδοτικής στήριξης σε όποιο μέλος βρεθεί σε δυσκολίες.
Η ίδρυση μιας νέας αναπτυξιακής τράπεζας και ενός νέου αποθεματικού ταμείου, αντιμετωπίστηκε στη Δύση με αρκετό σκεπτικισμό, επειδή θεωρήθηκε ότι υπονομεύει τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος. Από την άλλη υπάρχουν και σημαντικές φωνές, που χαιρετίζουν τον εμπλουτισμό του με μια νέα αναπτυξιακή τράπεζα. Ιδιαίτερα μάλιστα, αφού στους σκοπούς της είναι  «ο αγώνας κατά της φτώχειας και της ανισότητας».
Εξάλλου, έκπληξη αποτέλεσε η πρόσκληση του Υφυπουργού Οικονομικών της Ρωσίας Σεργκέι Στόρτσακ να συμμετάσχει η Ελλάδα ως 6ο μέλος στην ίδρυση της τράπεζας.

 Ο Έλληνας Πρωθυπουργός ορθά διεμήνυσε ότι η χώρα θα εξετάσει με τη δέουσα προσοχή την πρόταση, στο πλαίσιο αναζήτησης πηγών χρηματοδότησης, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους.

Συνεπώς μια ενδεχόμενη συμμετοχή θα πρέπει να εξετασθεί πρώτον με βάση τις κεφαλαιακές ανάγκες που θα προκύψουν από τη συμμετοχή, η οποία σαφώς θα είναι ένα υποπλάσιο εκείνης των βασικών μετόχων, όπως επίσης  και με τις πιθανές παρενέργειες που θα είχε στις σχέσεις με τους εταίρους μας και τους θεσμούς στους οποίους η Ελλάδα συμμετέχει από δεκαετίες και αποτελεί αναπόσπαστο μέλος τους.

Εκείνο που σίγουρα χρειάζεται η χώρα για την ομαλή χρηματοδότηση της οικονομίας της, είναι η ίδρυση μιας εθνικής αναπτυξιακής τράπεζας. Η τράπεζα αυτή θα πρέπει να καλύψει το κενό χρηματοδότησης κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αφού οι πολύ μεγάλες έχουν τη δυνατότητα να βγουν με ομόλογά τους στις διεθνείς αγορές και να αντλήσουν κεφάλαια.

Δυστυχώς οι εμπορικές μας τράπεζες, στην προσπάθεια τους να απομοχλεύσουν την έκθεσή τους στο δανεισμό από τη μια, και από την άλλη να καλύψουν τις χρόνιες καθυστερήσεις (κόκκινα δάνεια) δεν είναι σε θέση να εκπληρώσουν την αποστολή τους.

Με την ακατάσχετη εκροή καταθέσεων μάλιστα τα προβλήματα μεγάλωσαν, με αποτέλεσμα πολύ σύντομα πιθανόν να χρειαστούν νέα κεφάλαια για ενίσχυσή τους.

Έτσι, μια νέα αναπτυξιακή τράπεζα θα ήταν σε θέση, όχι μόνο να συγκεντρώσει και να κατευθύνει τα όποια αναπτυξιακά κεφάλαια εισρέουν στη χώρα, αλλά και να αναζητήσει σταδιακά και άλλα από τις αγορές, αφού δεν θα βαρύνεται με τις σημαντικές επισφάλιες που κρατούν τις εμπορικές μας τράπεζες σε απραξία και καταδικάζουν τις επιχειρήσεις σε χρόνια πιστωτική ασφυξία.

tvxs.gr