Υποσημειώσεις: Η «μη συγγνώμη» του Λάκη

Ο Γάλλος φυσιοδίφης Μπυφφόν ήταν το χαϊδεμένο παιδί στην Αυλή του Λουδοβίκου. Μία μέρα ο βασιλιάς, για να δοκιμάσει την ευστροφία του, λέει: - Μπορείς να κάνεις μία τέτοια πράξη, που η δικαιολογία της να είναι χειρότερη από την πράξη; - Θα δούμε, μεγαλειότατε. Ύστερ' από κάμποσες μέρες ο Μπυφφόν βλέπει το Λουδοβίκο να είναι σκυμμένος στον εξώστη των Βερσαλλιών, απ' όπου παρακολουθούσε μία στρατιωτική παρέλαση. Χωρίς να χάσει τότε καιρό πλησίασε και χάιδεψε τα πισινά του βασιλιά! Έξω φρενών ο « Βασιλεύς Ήλιος»: -Τι έκανες εκεί; ! φώναξε. - Συγγνώμη, μεγαλειότατε, λέει ο Μπυφφόν. Σας εξέλαβα για τη βασίλισσα!
Κάπως έτσι μου μοιάζει η «συγγνώμη» του Λάκη, που καλύτερα να μην τη διατύπωνε ποτέ. Κανείς δεν είναι ατσαλάκωτος στον προφορικό του λόγο. Και λάθος σύνταξη μπορεί να κάνει και φράση ατυχήσασα, θα του ξεφύγει. Βέβαια ο Λάκης έχει γραπτό κείμενο, που αναπαράγει απ' το «ότο κιου» αλλά καταλαβαίνω ότι μπορεί και ν' αυτοσχεδιάσει και να πει και μια κουβέντα παραπάνω. Η απάντηση όμως που έδωσε, για την επίμαχη φράση δείχνει μάλλον ότι ή δεν έχει επίγνωση του τι λέει ή δεν θέλει να παραδεχτεί το λάθος της πεποίθησής του.
Σκεφτόμαστε με λέξεις. Αν δε μιλάς σωστά, δεν σκέφτεσαι σωστά. Κατ' αρχάς δικαιολογείται λέγοντας: «Η αναφορά μου είχε να κάνει με το συγκεκριμένο πρόσωπο. Δεν μίλησα ούτε γενικά, ούτε
αφηρημένα, ούτε σε πληθυντικό αριθμό». Αδυνατώ να καταλάβω τι εννοεί μιας και το «Όταν ένας άνθρωπος είναι καθηλωμένος σε καρέκλα...» δεν είναι σε πληθυντικό αριθμό αλλά σαφώς αναφέρεται γενικά και αφηρημένα στους καθηλωμένους ανθρώπους σε καρέκλες, εκτός κι αν εννοούσε για έναν άνθρωπο καθηλωμένο σε καρέκλα, Γερμανό, υπουργό οικονομικών που δεν τον γουστάρει. Αν εννοούσε αυτό, σας φαίνεται έντιμο; Δίκαιο;
Η απάντηση του λοιπόν έχει ενδιαφέρον, στο βαθμό που υπερασπίζεται ως δικαίωμά του, να χαρακτηρίζει έναν άνθρωπο «παράφρονα» και «παρανοϊκό», εξ αιτίας της αναπηρίας του κι απλώς να εξηγεί ότι δεν εννοούσε και τους υπόλοιπους. Τα παιδιά (κι όχι μόνο) που δεν έχουν «εκπολιτιστεί», κοροϊδεύουν εν είδη πλάκας το ένα το άλλο, χρησιμοποιώντας εξωτερικά χαρακτηριστικά όπως, χοντρέ, κοντέ, κεφάλα, μυταρά. Κοντολογίς, η λογική αντίδραση σε κάποιον που σατιρίζει μια αναπηρία, δεν είναι το γέλιο, αλλά η απορία που ανακύπτει του τύπου «καλά, δεκάχρονο είσαι;». Σε δεύτερο χρόνο, διαπιστώνεις ότι ο καλλιτέχνης, δεν έχει καμιά βαθύτερη ευαισθησία, καμιά ψυχική αρχοντιά.

Τα όρια της σάτιρας είναι η ευστοχία της και ο Λαζόπουλος έχει δικαίωμα να σατιρίζει κι αναπηρίες. Γι' αυτή τη σάτιρα όμως, θα έχει και το ανάλογο κοινό.

«Είπα και εννόησα ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο μοιάζει να έχει καθηλωμένο το μυαλό και αυτή η εμμονή είναι σα να γεννά παραφροσύνη».
«Έκανα μία προσωπική εκτίμηση, ότι στο συγκεκριμένο πρόσωπο, ένα ατυχές περιστατικό στη ζωή του, λειτούργησε ως ένας μοχλός εμμονικής αντίληψης και περιφοράς ιδεών, οι οποίες έχουν φέρει την ανθρωπότητα σε απόγνωση».
Ο λαϊκισμός στα καλύτερα του. Έχουμε τον «κακό» και χτίζουμε τη δαιμονοποίησή του, με ψυχιατρική δεινότητα, που θα ζήλευε κι ο Φρόυντ. Κάπου εδώ κι ο Γιάλομ φαντάζομαι, θα σκίζει τα πτυχία του. Η ψυχαναλυτική του μαεστρία, ξεδιπλώνεται κι αυτή, στα πλαίσια της σάτιρας. Μόνο που έχει τόση κατήχηση το show του πλέον, που δεν διακρίνεις αν η πολιτική κατήχηση είναι στα πλαίσια της σάτιρας ή η σάτιρα στα πλαίσια της πολίτικης κατήχησης.
Η επιστολή «συγγνώμης» καταλήγει με το «αλλά αν συνέβη οποιαδήποτε παρανόηση, ακόμα και τώρα μετά τις εξηγήσεις μου, σας ζητώ όχι μία, αλλά χίλιες συγγνώμες». Με δεδομένο ότι δεν έχει γίνει καμία παρανόηση μιας και δεν παραδέχεται το λάθος της φράσης του για τους πολλούς αλλά και υποστηρίζοντας επιμόνως ότι νομιμοποιείται να λοιδορεί τον Σόιμπλε -έστω και μόνο αυτόν, για την αναπηρία του, αναρωτιέμαι σε ποιον μοιράζει χίλιες συγγνώμες. Και γιατί τόσες πολλές ρε αδελφέ, μια ουσιαστική θ' αρκούσε.