Μεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά οι ελιές Καλαμών και Χαλκιδικής

Αυξάνεται και πληθύνεται ο ελαιώνας της χώρας, με πολιορκητικό κριό την επιτραπέζια ελιά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων, από παλαιούς Έλληνες καλλιεργητές αλλά και νέους, που μπαίνουν στο επάγγελμα. Βασικός στόχος, την επόμενη δεκαετία, να έχουμε αύξηση του όγκου παραγωγής κατά 80.000-100.000 τόνους, από τους 200.000-220.000 που έχουμε σήμερα. Πιο «κοσμοπολίτισσα» αναδεικνύεται η ελιά Χαλκιδικής, που το 92% της παραγωγής φεύγει για εξαγωγές.
Στοιχεία για την επιτραπέζια ελιά παρέθεσε ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ), Γιώργος Ντούτσιας, μιλώντας στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής, προεδρεύοντος του Δημήτρη Γάκη. Ο ελληνικός ελαιώνας αριθμεί, είπε, περίπου 160 εκατομμύρια ελαιόδεντρα, εκ των οποίων περίπου 40 εκατομμύρια δέντρα ανήκουν σε επιτραπέζιες ποικιλίες. Ο τομέας της επιτραπέζιας ελιάς αφορά περίπου 62.000 ελαιοπαραγωγούς και 13.500 εκμεταλλεύσεις.
Στασιμότητα στη θρούμπα
Μεγαλύτερη ζήτηση στην αγορά έχουν κυρίως οι ποικιλίες Χαλκιδικής και Καλαμών και λιγότερη η κονσερβολιά (Αμφίσσης), σημειώνει. «Τα τελευταία χρόνια, στασιμότητα παρατηρείται κυρίως στη θρούμπα, που καλλιεργείται κυρίως στη Θάσο και παλαιότερα τη συναντούσαμε και στην Κρήτη». Η παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς στη χώρα μας
κυμαίνεται από 200.000-220.000 τόνους και καταναλώνονται περίπου 20.000 τόνοι στην εγχώρια αγορά. Στις εξαγωγές έχουν επικρατήσει οι ποικιλίες Χαλκιδικής, Καλαμών και κονσερβολιά, που υπάρχει και ο μεγαλύτερος όγκος παραγωγής.
Η ελληνική παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς εξαρτάται, όπως είναι φυσικό, από τις καιρικές συνθήκες, τις ασθένειες κ.ά. Όμως, ο όγκος παραγωγής που θα διακινηθεί είναι σε σχετική συνάρτηση και με τον όγκο της ελιάς που θα ελαιοποιηθεί. Ως γνωστόν, για την παραγωγή 1 κιλού ελαιολάδου απαιτούνται περίπου 7 κιλά ελιές.

Λόγω μείωσης του όγκου παραγωγής, η τιμή παραγωγού κυμάνθηκε ανοδικά στα περίπου 3 ευρώ το κιλό, για την επιτραπέζια ελιά. Πιο φανατικοί καταναλωτές της είναι οι Ευρωπαίοι, που απορροφούν σε αξία 220 εκατομμύρια ευρώ, ενώ μικρότερη αγορά για την Ελλάδα είναι η αφρικανική ήπειρος, με 10 εκατομμύρια ευρώ. Κύριος ανταγωνιστής είναι η Ισπανία, με βασικές ποικιλίες την Hojiblanca (επιτραπέζιες και ελαιοποιήσιμες) από την Ανδαλουσία και την Manzanilla (σεβιλιάνικη).
Το στοίχημα
Καθώς ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Ευάγγελος Αποστόλου, δεσμεύτηκε δημόσια στη Βουλή για λύση στο θέμα του ΠΟΠ, ο πρόεδρος της ΔΟΕΠΕΛ θέτει θέμα οργάνωσης του κλάδου, μέσω του ΠΑΑ 2014-2020, σε Ομάδες Παραγωγών και συνεταιρισμούς. Όπως εξηγεί, «ο κλάδος της ελιάς έχει δυναμική και μπαίνουν και νέοι αγρότες, από Αιτωλοακαρνανία, Λακωνία, Φθιώτιδα και Χαλκιδική και έχουμε νέες φυτεύσεις». Ζητά λύση στο θέμα των ελληνοποιήσεων και κατάλληλη προετοιμασία για τον κίνδυνο της Xyllela.
Ερωτώμενος τι μέλλει γενέσθαι στην αγορά, καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει δώσει οδηγίες για τρόφιμα με λιγότερο αλάτι, σημειώνει πως «υπάρχει συνεργασία και με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή, για τις ασθένειες και την δευτερογενή παραγωγή».

Νέες ποικιλίες
Υπάρχουν περιθώρια, λέει, να αναπτυχθούν ξανά και ποικιλίες, που ήταν παλαιότερα στην αγορά και για κάποιους λόγους ατόνησαν, όπως π.χ. η ελιά Ηγουμενίτσας (παρόμοια με την κοθρέικη, που συναντάμε σε Ηγουμενίτσα, Παραμυθιά, Πρέβεζα). Η συγκεκριμένη ελιά παράγει περίπου 220-330 ελιές το κιλό, με τον καρπό να είναι στα 3 έως 4,5 γραμμάρια και κάλλιστα θα μπορούσε να ξαναμπεί στον χάρτη της παραγωγής, λ.χ. σε σύνδεση και με τα τοπικά ξενοδοχεία.
Σήμερα, εξηγεί, «πρώτη περιφερειακή ενότητα, από άποψη όγκου παραγωγής επιτραπέζιας ελιάς, είναι η Φθιώτιδα, ακολουθεί η Χαλκιδική και έπεται η Αιτωλοακαρνανία. Με προσωρινά στοιχεία του 2016, το συνάλλαγμα που μπήκε στη χώρα μας ήταν περίπου 420 εκατομμύρια ευρώ, καθιστώντας την ελληνική ελιά ένα από τα βασικά εξαγώγιμα προϊόντα μας».

Ηρτημένη παραγωγή και απώλειες: Τι κατευθύνεται για ελιές
Η ελληνική επιτραπέζια ελιά είναι εξαγώγιμο προϊόν σε πάνω από 100 χώρες, με 8% του παγκόσμιου μεριδίου αγοράς. Σε μια κανονική χρονιά, η Ελλάδα έχει μεγαλύτερη παραγωγή σε πράσινες ελιές Χαλκιδικής και από τον ηρτημένο καρπό 130.000 τόνων, οι 123.000 τόνοι πηγαίνουν προς χρήση. Ακολουθεί η Καλαμών, με 78.000 τόνους ηρτημένη και 70.000 τόνους έτοιμους προς αξιοποίηση. Από 200.000 τόνους κονσερβολιάς για επιτραπέζια ελιά αξιοποιείται μόλις το 40% του προϊόντος, διότι άνω του 50% χρησιμοποιείται για την παραγωγή ελαιολάδου.

Ελληνικοί και ξένοι κωδικοί
Υπάρχουν πάνω από 100 κωδικοί προϊόντων που σχετίζονται με την ελιά και κυκλοφορούν στην αγορά, από τις πιο γνωστές στην άλμη, μέχρι γεμιστές με ξηρούς καρπούς, γλυκό του κουταλιού, καρυκεύματα κ.ά. Πρώτη εξαγωγική χώρα είναι η Ισπανία, δεύτερη η Ελλάδα, αλλά η χώρα μας έρχεται 4η σε όγκο παραγωγής, μετά την Ισπανία, την Αίγυπτο και την Τουρκία.