Γιατί τα σκυλιά γέρνουν το κεφάλι τους;

Παρ' ότι η κλίση του κεφαλιού είναι μια γνωστή συμπεριφορά των σκύλων, καμία μελέτη δεν είχε ως τώρα εξετάσει ποτέ γιατί τα σκυλιά το κάνουν αυτό. Μια πρόσφατη μελέτη διερεύνησε τη σχέση μεταξύ της κλίσης του κεφαλιού και της διδασκαλίας των ονομάτων των νέων παιχνιδιών στα σκυλιά, με στόχο να διαπιστώσει, αν τα σκυλιά είναι πιο πιθανό να γέρνουν το κεφάλι τους όταν ακούν μια λέξη που ξέρουν.
Τα σκυλιά που ήταν σταθερά επιτυχημένα στην εκμάθηση των ονομάτων των παιχνιδιών ήταν πιο πιθανό να γέρνουν το κεφάλι τους όταν άκουγαν τους ιδιοκτήτες τους να λένε τα ονόματα των παιχνιδιών.

Η νοημοσύνη των σκύλων επηρεάζει την καθημερινότητά μας αναμφισβήτητα περισσότερο από αυτήν οποιουδήποτε άλλου ζώου, είτε τα εκπαιδεύουμε να βρίσκουν εκρηκτικά, είτε απλά ένα καλό μέρος για να κάνουν τα κακά τους (που σίγουρα δεν είναι στο σπίτι).
Τα σκυλιά είναι μοναδικά όσον αφορά τη νοημοσύνη των ζώων. Ως απόγονοι λύκων, εξελίσσονται μαζί με τους ανθρώπους για χιλιετίες, κατά τη διάρκεια των οποίων έχουν αποκτήσει γνωστικές ικανότητες που έχουν ωφελήσει τη συνεργασία μεταξύ των ειδών μας. Εκτός από τη δημιουργία βαθιών συναισθηματικών δεσμών με τους ανθρώπους, οι σκύλοι μπορούν να κατανοήσουν τα συναισθήματα στις ανθρώπινες φωνές, τον σκοπό της κατάδειξης και (με εκτενή εκπαίδευση) εκατοντάδες λέξεις.
Όμως, παρά όλη την έρευνα για τη νοημοσύνη του σκύλου, κανείς δεν σκέφτηκε ποτέ να ερευνήσει μια από τις πιο γνωστές και λατρεμένες συμπεριφορές των σκύλων: την κλίση του κεφαλιού. Κάποιοι έχουν προτείνει ότι τα σκυλιά γέρνουν το κεφάλι τους για να ακούν καλύτερα ή να βλέπουν πέρα από το ρύγχος τους. Μια μελέτη του 2021 που δημοσιεύτηκε στο Animal Cognition προσέφερε μια νέα εξήγηση για την κλίση του κεφαλιού: Τα σκυλιά το κάνουν όταν επεξεργάζονται σχετικές, ουσιαστικές πληροφορίες.
Προικισμένοι μαθητές λέξεων
Για τη μελέτη, οι ερευνητές πραγματοποίησαν πειράματα με 40 σκύλους χωρισμένους σε δύο ομάδες. Μια ομάδα σκύλων είχε αποδειχθεί σταθερά επιτυχημένη στην εκμάθηση των ονομάτων των παιχνιδιών (και γι' αυτό ονομάστηκαν «χαρισματικοί μαθητές λέξεων»), ενώ τα άλλα σκυλιά ήταν τυπικά στις μαθησιακές τους ικανότητες. «Μόνο λίγα σκυλιά μπορούν να μάθουν το όνομα των αντικειμένων (παιχνιδιών) ακόμα και μετά από μερικές εκθέσεις, ενώ τα περισσότερα (τυπικά) σκυλιά δεν το κάνουν», σημείωσαν οι ερευνητές.
«Ορίζουμε τα σκυλιά που μαθαίνουν γρήγορα ετικέτες αντικειμένων ως "χαρισματικά σκυλιά που μαθαίνουν λέξεις" (GWL). Περιμέναμε ότι, εάν η κλίση του κεφαλιού σχετίζεται με την επεξεργασία σημαντικών ή σχετικών ακουστικών ερεθισμάτων, οι σκύλοι που μαθαίνουν ετικέτες αντικειμένων θα έγερναν το κεφάλι τους πιο συχνά όταν άκουγαν το όνομα του παιχνιδιού από τα τυπικά σκυλιά».
Για να ελέγξουν αυτή την υπόθεση, οι ερευνητές έβαλαν όλα τα σκυλιά να υποβληθούν σε ένα τρίμηνο πρόγραμμα εκπαίδευσης, σχεδιασμένο να τους διδάξει τα ονόματα δύο νέων παιχνιδιών. Σε τρία πειράματα, οι ερευνητές κατέγραψαν τις αντιδράσεις των σκύλων όταν οι ιδιοκτήτες τους τους ανέθεσαν να ανακτήσουν ένα από τα νέα παιχνίδια, το οποίο ήταν τοποθετημένο μεταξύ άλλων παιχνιδιών στο πάτωμα σε ένα ξεχωριστό δωμάτιο.
Τα έξυπνα σκυλιά γέρνουν το κεφάλι τους
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν δύο βασικά ευρήματα. Πρώτον, μόνο τα σκυλιά GWL μπόρεσαν να μάθουν τα ονόματα των νέων παιχνιδιών σε επίπεδα πάνω από την τυχαία πιθανότητα. Αλλά το πιο σημαντικό, τα σκυλιά GWL ήταν πολύ πιο πιθανό από την τυπική ομάδα να γείρουν τα κεφάλια τους όταν άκουγαν τους ιδιοκτήτες τους να λένε το όνομα ενός νέου παιχνιδιού.
«Ως εκ τούτου, προτείνουμε ότι η διαφορά στη συμπεριφορά των σκύλων μπορεί να σχετίζεται με την ακρόαση λέξεων με νόημα (για τους σκύλους GWL) και θα μπορούσε να είναι σημάδι αυξημένης προσοχής», έγραψαν οι ερευνητές. «Πιθανώς, οι κλίσεις του κεφαλιού θα μπορούσαν επίσης να σχετίζονται με την αντιστοίχιση πολλαπλών τρόπων στη μνήμη των σκύλων (π.χ. όνομα σε οπτική εικόνα) στο άκουσμα του ονόματος του παιχνιδιού».
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι καθένας από τους μεμονωμένους σκύλους στην ομάδα GWL έγερνε συνεχώς το κεφάλι του προς την ίδια κατεύθυνση, αλλά μερικά από τα σκυλιά επέλεξαν σταθερά δεξιά, ενώ τα άλλα σταθερά αριστερά. Αυτό ίσχυε ακόμη και όταν οι ιδιοκτήτες άλλαξαν τις θέσεις τους ενώ έδιναν εντολές, υποδηλώνοντας ότι «η θέση της πηγής ήχου μπορεί να αποκλειστεί ως παράγοντας σύγχυσης», έγραψαν οι ερευνητές.
Οι συγγραφείς δεν μπορούν να πουν πολλά ακόμη για την ευφυΐα συγκεκριμένων ρατσών. Όλα τα σκυλιά GWL ήταν Μπόρντερ Κόλλει, αλλά το ίδιο και τα περισσότερα τυπικά σκυλιά, που δεν μπορούσαν να μάθουν τα ονόματα των νέων παιχνιδιών.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι μελλοντικές μελέτες θα μπορούσαν να διερευνήσουν τη συμπεριφορά με μεγαλύτερο μέγεθος δείγματος, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων ρατσών.