Στρεπτόκοκκος Α στα παιδιά: Τα συμπτώματα που πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς και ο τρόπος μετάδοσης

Τρεις θανάτους παιδιών από το στρεπτόκοκκο Α μετρά η Ελλάδα από την αρχή του έτους, όπως αναφέρεται στην τελευταία έκθεση του ECDC. Μάλιστα, το τελευταίο θύμα της νόσου είναι ένα βρέφος 18 μηνών. Υπενθυμίζεται πως ο ΕΟΔΥ έχει ανακοινώσει μόνο το περιστατικό με τον θάνατο 6χρονης τον Φεβρουάριο, στο νοσοκομείο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, που υπέστη σηπτικό σοκ.
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων είχε χτυπήσει καμπανάκι κινδύνου για τον στρεπτόκοκκο ήδη από το Δεκέμβριο, σημειώνοντας πως η αύξηση των περιπτώσεων στρεπτόκοκκου στα παιδιά σχετίζεται με την πρόσφατη αυξημένη κυκλοφορία των αναπνευστικών ιών, συμπεριλαμβανομένης της εποχικής γρίπης και του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), καθώς η ταυτόχρονη μόλυνση ιών με στρεπτόκοκκο της ομάδας Α μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διεισδυτικής νόσου. Η παρατηρούμενη έξαρση ακολούθησε μία περίοδο μειωμένης συχνότητας λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Τι είναι ο στρεπτόκοκκος Α και πώς μεταδίδεται
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, γνωστός και ως πυογόνος στρεπτόκοκκος ή GAS (Group A Streptococcus) είναι ένα βακτήριο που μπορεί να προκαλέσει διάφορες λοιμώξεις στον άνθρωπο, συνήθως ήπιες αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις πολύ σοβαρές, ακόμη και θανατηφόρες αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα. Σε ένα μικρό ποσοστό (1-5%) ατόμων το βακτήριο εντοπίζεται στον φάρυγγα ή το δέρμα τους ή και σε άλλα σημεία, χωρίς να νοσούν, αποτελούν δηλαδή αυτά τα άτομα υγιείς φορείς του βακτηρίου.
Μεταδίδεται κυρίως μέσω:
-Των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών
-Της επαφής με επιμολυσμένες επιφάνειες
-Την επαφή με μολυσμένες δερματικές βλάβες ασθενών
-Από υγιείς φορείς του βακτηρίου
Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπωματικά και νοσούν, παρά από υγιείς φορείς του βακτηρίου.
Πιο ευάλωτα τα παιδιά
Οποιοσδήποτε μπορεί να νοσήσει από στρεπτοκοκκική λοίμωξη, όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ. Ωστόσο πιο ευάλωτοι στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες συγχρωτισμού. Ο πυογόνος στρεπτόκοκκος αποτελεί ένα από τα πιο συχνά αίτια φαρυγγοαμυγδαλίτιδας στα παιδιά σχολικής ηλικίας.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί η αύξηση των κρουσμάτων διεισδυτικής νόσου από τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α συσχετίζεται με την αύξηση της κυκλοφορίας πολλών αναπνευστικών ιών, όπως ο ιός της γρίπης και ο RSV ιός, καθώς η συλλοίμωξη ιών με τον στρεπτόκοκκο ομάδας Α, ευνοεί την εκδήλωση διεισδυτικής νόσου. Για το λόγο αυτό η εφαρμογή των προαναφερθέντων μέτρων πρόληψης αποτελούν την καλύτερη ασπίδα στην πρόληψη των λοιμωδών νοσημάτων.
Το ταχύ τεστ ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτοκόκκου, γνωστό ως step test, όπως και η καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος θα δείξουν εάν κάποιος έχει μολυνθεί.
Για τη θεραπεία της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης χορηγούνται αντιβιοτικά, ανάλογα με τη βαρύτητα της λοίμωξης. Σημειώνεται πως μέχρι στιγμής δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο ομάδας Α.
Τα συμπτώματα που πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς
Ο πυρετός που επιμένει, ο έντονος πονόλαιμος, η δυσκαταποσία, ο πυρετός σε συνδυασμό με εξάνθημα, η έντονη καταβολή είναι συμπτώματα που πρέπει να αναζητήσουμε άμεσα ιατρική βοήθεια. Η διεισδυτική λοίμωξη από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο εξελίσσεται ταχύτατα γι’ αυτό οποιαδήποτε υποψία νόσου χρήζει άμεσης ιατρικής εκτίμησης.
Τα συμπτώματα είναι ανάλογα με το είδος της λοίμωξης που θα προκαλέσει το βακτήριο. Για παράδειγμα η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, πονόλαιμο, δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα στην υπερώα. Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο στον άνθρωπο (iGAS-invasive Group A Streptococcus) , δηλαδή πολύ σοβαρή λοίμωξη που χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο. Μορφές διεισδυτικής νόσου του βακτηριδίου αποτελούν η νεκρωτική περιτονίτιδα (necrotizing fasciitis) και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας (Streptococcal Toxic Shock Syndrome).