ΔΝΤ: Ανάπτυξη 3% και πληθωρισμός 6,8% της παγκόσμιας οικονομίας το 2023

Hπαγκόσμια οικονομία ανακάμπτει αλλά δεν έχει βγει ακόμη από τις δυσκολίες, σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με τις αναθεωρημένες προοπτικές.
Το βασικό σενάριο του ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 3% για φέτος και το επόμενο έτος - κατά 0,2 της ποσοστιαίας μονάδας υψηλότερη για φέτος σε σχέση με τις προβλέψεις του Απριλίου – έναντι 3,5% το 2022.
Για τον παγκόσμιο πληθωρισμό προβλέπει ότι θα μειωθεί στο 6,8% φέτος – κατά 0,2 της ποσοστιαίας μονάδας περισσότερο σε σχέση με την πρόβλεψη του Απριλίου – και στο 5,2% το 2024 από 8,7% πέρυσι.
Η επιβράδυνση εστιάζεται στις αναπτυγμένες οικονομίες, όπου η ανάπτυξη αναμένεται μειωθεί από το 2,7% πέρυσι στο 1,5% φέτος και το 1,4% το 2024, ενώ για την Ευρωζώνη η επιβράδυνση θα είναι ακόμη πιο έντονη και συγκεκριμένα στο 0,9% από 3,5% πέρυσι. Αντίθετα, η ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες οικονομίες αναμένεται να ενισχυθεί στο 4,1% φέτος και το 2024 από 3,1% το 2022.
Τα σημάδια βελτίωσης
Το Ταμείο σημειώνει ότι οι ενδείξεις βελτίωσης της παγκόσμιας οικονομίας είναι αδιαμφισβήτητες βραχυπρόθεσμα: 

• Η κρίση του κορονοϊού έχει τελειώσει επισήμως και η κατάσταση σχετικά με τις εφοδιαστικές αλυσίδες έχει επανέλθει στα προ πανδημίας επίπεδα.
• Η οικονομική δραστηριότητα στο α’ τρίμηνο του έτους έδειξε ανθεκτικότητα, παρά το δύσκολο περιβάλλον, εν μέσω απροσδόκητα ισχυρών αγορών εργασίας.
• Οι τιμές ενέργειας και τροφίμων έχουν μειωθεί σημαντικά από τα υψηλά επίπεδα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, επιτρέποντας στις παγκόσμιες πληθωριστικές πιέσεις να υποχωρήσουν ταχύτερα από το αναμενόμενο και
• Η χρηματοπιστωτική αστάθεια μετά την τραπεζική αναταραχή του Μαρτίου παραμένει περιορισμένη χάρη στα ισχυρά μέτρα των Αρχών των ΗΠΑ και της Ελβετίας.

Τα προβλήματα που παραμένουν
Ωστόσο, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Pierre-Olivier Gourinchas, σημειώνει ότι πολλά προβλήματα εξακολουθούν να θολώνουν τον ορίζοντα και ότι «είναι πολύ νωρίς για πανηγυρισμούς». Παρά το ότι ορισμένοι κίνδυνοι έχουν μετριασθεί, το ισοζύγιο παραμένει καθοδικό.
Καταρχήν, αυξάνονται οι ενδείξεις ότι η παγκόσμια οικονομία χάνει δυναμική:

• Η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής παγκοσμίως έχει αυξήσει τα επιτόκια σε περιοριστικό έδαφος και αυτό έχει αρχίσει να επηρεάζει αρνητικά τη δραστηριότητα, επιβραδύνοντας την αύξηση των δανείων στον μη χρηματοπιστωτικό τομέα και ασκώντας πίεση στις αγορές ακινήτων.
• Στις ΗΠΑ, οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις λόγω των μέτρων στήριξης στη διάρκεια της πανδημίας έχουν σχεδόν αναλωθεί.
• Στην Κίνα, η ανάκαμψη μετά το εκ νέου άνοιγμα της οικονομίας της δείχνει να χάνει δυναμική εν μέσω συνεχιζόμενων ανησυχιών για τον τομέα ακινήτων, με ευρύτερες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία.

Δεύτερον, ο δομικός πληθωρισμός, που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, παραμένει πολύ υψηλότερος σε σχέση με τους στόχους των κεντρικών τραπεζών και αναμένεται να μειωθεί σταδιακά από 6% φέτος στο 4,7% το 2024, με την πρόβλεψη να έχει αναθεωρηθεί ανοδικά κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες.
Πιο ανησυχητικό είναι ότι ο δομικός πληθωρισμός στις αναπτυγμένες οικονομίες αναμένεται να παραμείνει αμετάβλητος στο 5,1% φέτος και να υποχωρήσει στο 3,1% το 2024. «Είναι ξεκάθαρο ότι η μάχη κατά του πληθωρισμού δεν έχει κερδηθεί ακόμη», δήλωσε ο Gourinchas.
«Κλειδί» οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας
Όπως αναφέρει, οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας και η δυναμική των μισθών και κερδών θα είναι κρίσιμης σημασίας για τη διάρκεια του πληθωρισμού.
Οι αγορές εργασίας παραμένουν ένα ιδιαίτερα φωτεινό σημείο, με τα επίπεδα ανεργίας να είναι χαμηλότερα και τα επίπεδα απασχόλησης υψηλότερα σε σχέση με την προ πανδημίας περίοδο σε πολλές χώρες.
Οι αυξήσεις των μισθών έχουν συνολικά ενισχυθεί αλλά παραμένουν χαμηλότερες από τις αυξήσεις τιμών στις περισσότερες χώρες. Ο λόγος για την εξέλιξη αυτή δεν έχει τόσο σχέση με τον λεγόμενο greedflation (πληθωρισμό απληστίας λόγω των μεγάλων αυξήσεων τιμών από τις επιχειρήσεις): οι τιμές αυξάνονται ταχύτερα από τους μισθούς όταν η ονομαστική ζήτηση υπερβαίνει πολύ την ικανότητα παραγωγής της οικονομίας.
Μείωση 3,8% των πραγματικών μισθών
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν 3,8% μεταξύ του α’ τριμήνου 2022 και 2023 για τις αναπτυγμένες και τις μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες.
Η μείωση των πραγματικών μισθών εξηγεί εν μέρει γιατί η αγορά εργασίας παρέμεινε ισχυρή παρά την επιβράδυνση της ανάπτυξης, αν και σε ορισμένες χώρες η αύξηση της απασχόλησης ξεπερνά το επίπεδο που θα δικαιολογούσε η μείωση του κόστους εργασίας. «Είναι δίκαιο να πούμε ότι οι λόγοι δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως», δήλωσε ο Gourinchas.
Ο ίδιος εκτιμά ότι υπάρχει περιθώριο να ανακάμψουν οι πραγματικοί μισθοί χωρίς να προκληθεί ένα σπιράλ αύξησης μισθών – τιμών καθώς τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών έχουν αυξηθεί πολύ την τελευταία διετία.
Κίνδυνος μείωσης των μετοχικών αξιών
Το ΔΝΤ σημειώνει τη μεγάλη αύξηση των μετοχικών αξιών, ιδιαίτερα όσον αφορά τον κλάδο της τεχνητής νοημοσύνης του τεχνολογικού τομέα, αλλά προσθέτει ότι υπάρχει κίνδυνος μεγάλης μεταβολής των τιμών εφόσον ο πληθωρισμός κινηθεί ανοδικά ή επιδεινωθεί η διάθεση ανάληψης κινδύνων παγκοσμίως.
Δεν χρειάζονται επιπλέον μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων
Οι κίνδυνοι για τον πληθωρισμό είναι τώρα πιο ισορροπημένοι «και οι περισσότερες μεγάλες οικονομίες είναι λιγότερο πιθανό να χρειαστούν επιπλέον μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων», αλλά είναι σημαντικό να αποφευχθεί μία πρόωρη μείωση των επιτοκίων, δηλαδή πριν ο δομικός πληθωρισμός παρουσιάσει ξεκάθαρα και διαρκή σημάδια υποχώρησης, σημειώνει το ΔΝΤ.
Δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς γενικευμένη λιτότητα
Οσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, το Ταμείο αναφέρει ότι είναι πλέον καιρός για τη σταδιακή αποκατάσταση των δημοσιονομικών μαξιλαριών, αλλά σημειώνει ότι αυτό δεν σημαίνει μία γενικευμένη λιτότητα, με τον ρυθμό και τη σύνθεση της δημοσιονομικής προσαρμογής να εξαρτάται από το ύψος της ζήτησης και από την ανάγκη προστασία των πιο ευάλωτων. Σημειώνει πάντως ότι τα μέτρα στήριξης από την ενεργειακή κρίση πρέπει να καταργηθούν καθώς οι τιμές ενέργειας επανέρχονται στα προ πανδημίας επίπεδα.