"Σαφάρι" της εφορίας για εικονικούς κατοίκους εξωτερικού

Στο στόχαστρο των φορολογικών αργών μπαίνουν όσοι έγιναν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού, αλλά δεν ακολουθούν όσα προβλέπει η νομοθεσία, όπως για παράδειγμα να διαβιούν τουλάχιστον 183 μέρες στο εξωτερικό, αποφεύγοντας τους υψηλότερους συγκριτικά με κάποιες χώρες συντελεστές φορολόγησης, τα τεκμήρια που ισχύουν εδώ και φυσικά τον έλεγχό τους.
Τους εικονικούς φορολογικούς μετανάστες αναζητούν οι αρχές, οι οποίοι αν και θα έπρεπε να ζουν τον περισσότερο χρόνο εκτός της χώρας, ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα τα χρόνια της κρίσης πολλοί Έλληνες επέλεξαν να φύγουν στο εξωτερικό, μεταφέροντας τη φορολογική τους κατοικία. Κάποιοι επέστρεψαν κάνοντας χρήση των ευνοϊκών διατάξεων (μειωμένος φόρος εισοδήματος κατά 50%), ενώ κάποιοι άλλοι που επίσης έχουν επιστρέψει ή ενδεχομένως δεν έφυγαν ποτέ διατηρούν τη φορολογική τους κατοικίας στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, έγιναν φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού, αλλά δεν ακολουθούν όσα προβλέπει η νομοθεσία, όπως για παράδειγμα να διαβιούν τουλάχιστον 183 μέρες στο εξωτερικό.
Με τον τρόπο αυτό αποφεύγουν τους υψηλότερους συγκριτικά με κάποιες χώρες συντελεστές φορολόγησης, τα τεκμήρια που ισχύουν εδώ και φυσικά τον έλεγχό τους.
Οι κάτοικοι εξωτερικού σύμφωνα με τη νομοθεσία υποχρεούνται μόνο στη δήλωση του πραγματικού εισοδήματος που λαμβάνουν από την Ελλάδα και όχι του παγκόσμιου εισοδήματός τους. Για αυτούς επί της ουσίας που έφυγαν οι φορολογικές αρχές δεν μπορούν ελέγξουν τις καταθέσεις τους, ούτε εκείνες που είναι σε ελληνικές τράπεζες ούτε εκείνες που έχουν σε τράπεζες του εξωτερικού.
Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να ελέγχει εάν τηρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπει η νομοθεσία.
Συγκεκριμένα, οι ελεγκτές διερευνούν εάν τηρούνται οι προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί κανείς φορολογικός κάτοικος εξωτερικού. Ειδικότερα:
1. Να κατοικεί ο φορολογούμενος επί 183 ημέρες στο εξωτερικό.
2. Να είναι σε θέση να το αποδείξει με προσκόμιση των κατάλληλων δικαιολογητικών.
3. Να αναθέσει τη φορολογική εκπροσώπησή του σε κάποιο πρόσωπο εμπιστοσύνης, δηλαδή φορολογικό εκπρόσωπο.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, όσοι μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στο εξωτερικό, απαλλάσσονται από τα τεκμήρια διαβίωσης για τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν στην Ελλάδα. Για τους ανωτέρω δεν ισχύουν τα τεκμήρια για κατοικίες, αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής.
Επίσης, δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (ακινήτων, οχημάτων κ.λπ.), υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στη χώρα μας. Εάν αποκτούν εισοδήματα στην Ελλάδα, για παράδειγμα από ενοίκια ή τόκους καταθέσεων, τότε εμπίπτουν στο καθεστώς των τεκμηρίων.
Συγκεκριμένα, όσοι μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στο εξωτερικό:
- Φορολογούνται στην Ελλάδα μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε προηγούμενο της δήλωσης φορολογικό έτος. Στην περίπτωση, όμως, που ο αποκτών το εισόδημα είναι κάτοικος χώρας με την οποία η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας/ΣΑΔΦ (όλες οι χώρες της Ε.Ε., του ΕΟΧ, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Κίνα κ.λπ.), θα φορολογηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της οικείας σύμβασης.
- Δεν δικαιούνται αφορολόγητο όριο και κατά συνέπεια δεν έχουν υποχρέωση να προσκομίζουν αποδείξεις δαπανών. Αυτό σημαίνει ότι για εισόδημα το οποίο προκύπτει στη χώρα μας φορολογούνται από το πρώτο ευρώ.
Παράλληλα, οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού υπόκεινται κανονικά σε φόρο μεταβίβασης ακινήτων ή ΦΠΑ κατά την αγορά ακινήτου το οποίο βρίσκεται στην Ελλάδα. Μάλιστα, για πολίτες της ΕΕ, του ΕΟΧ και σε ομογενείς, παρέχεται υπό προϋποθέσεις η δυνατότητα απαλλαγής από τον φόρο για την απόκτηση πρώτης κατοικίας.