Τράπεζες: Τόκους 350 εκατ. ευρώ γλίτωσαν τα νοικοκυριά από τον πάγο στα επιτόκια των στεγαστικών δανείων

Σε περίπου 350 εκατ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα ανέλθει η συνεισφορά των ελληνικών τραπεζών προς τα νοικοκυριά που έχουν στεγαστικό δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο το οποίο από τον Μάιο του 2023 έχει «παγώσει» στα επίπεδα του Μαρτίου του 2023.
Με τον «πάγο» να διατηρείται μέχρι του χρόνου τον Μάιο για όλα τα ενήμερα στεγαστικά (όχι μόνο 1ης κατοικίας) κυμαινόμενου επιτοκίου που χορηγήθηκαν μέχρι 31.12.2022, οι ελληνικές τράπεζες έχουν καταφέρει να διατηρήσουν την υγεία των δανειακών τους χαρτοφυλακίων περιορίζοντας τη δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων ώστε να παραμείνουν την πορεία σύγκλισης με τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Προσπάθεια που δεν είναι ιδιαίτερα εύκολη καθώς πέραν των υψηλών επιτοκίων, η ακρίβεια κατατρώει το διαθέσιμο εισόδημα νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
«Τα υψηλότερα επιτόκια αυξάνουν το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, τόσο των ιδιωτών, όσο και των επιχειρήσεων. Αυτές οι προκλήσεις επιβαρύνουν ιδιαίτερα αυτούς με δάνεια που φέρουν κυμαινόμενο επιτόκιο, οι οποίοι έχουν δει τις μηνιαίες δόσεις των δανείων τους να αυξάνονται σημαντικά τα τελευταία δύο χρόνια» επισημαίνεται στην τελευταία έκθεση Μεταπρογραμματικής Εποπτείας της ΕΕ (19/6/2024) υπογραμμίζοντας ότι το «πάγωμα» των κυμαινομένων επιτοκίων στα στεγαστικά, η αύξηση της απασχόλησης και του διαθέσιμου εισοδήματος απομακρύνουν τον κίνδυνο επιδείνωσης της ποιότητας ενεργητικού.
Σε κάθε περίπτωση το «πάγωμα» των κυμαινόμενων επιτοκίων που αφορά 422.000 δανειακές συμβάσεις συνολικού ποσού 18 δισ. ευρώ, στη λήξη του, το ερχόμενο Μάιο, εκτιμάται ότι θα έχει απαλλάξει του δανειολήπτες από τόκους συνολικού ύψους περίπου 350 εκατ. ευρώ, προσφέροντας δίχτυ προστασίας από το ράλι των επιτοκίων που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2022 και μέχρι τα επιτόκια να επιστρέψουν σε … φυσιολογικά, ανεκτά επίπεδα για τους δανειολήπτες αλλά και την οικονομία γενικότερα, συμβάλλοντας στη μείωση ή τουλάχιστον στη συγκράτηση του ιδιωτικού χρέους.
Πάντως η απόφαση των τραπεζών περασμένο Μάρτιο να παρατείνουν το πρόγραμμα για 12μήνες αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό την εκτίμηση τους ότι το euribor 3μήνου – που είναι το επιτόκιο αναφοράς για τα περισσότερα στεγαστικά - θα αργήσει να επιστρέψει σε επίπεδα κάτω του 3%.
Διαψεύδεται η έκτακτη φορολόγηση των τραπεζών
Το όφελος των χιλιάδων δανειοληπτών από τον «πάγο» στα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, αποτελεί και μια έμμεση απάντηση στη φημολογία για έκτακτη φορολόγηση των ελληνικών τραπεζών - την οποία ζητά η αντιπολίτευση - που αναπτύχθηκε τις προηγούμενες ημέρες, μετά την απόφαση της κυβέρνησης για επιβολή έκτακτης εισφοράς (συνεισφορά αλληλεγγύης) 33% στις εταιρείες διύλισης με βάση τα πλεονάζοντα κέρδη του φορολογικού έτους 2023 – περί τα 300 εκατ. ευρώ.
Πηγές περίξ του Μεγάρου Μαξίμου και της Πλατείας Συντάγματος έσπευσαν να διαψεύσουν τη σχετική φημολογία, και ενώ ο τραπεζικός δείκτης κατέγραφε απώλειες στο ταμπλό του Χρηματιστηρίου.
Σε αντίθεση με τα διυλιστήρια, όπου η επιβολή έκτακτης εισφοράς βρίσκεται στην εργαλειοθήκη της οδηγίας Ε.Ε, ένα τέτοιο μέτρο θα «κολλούσε» στην ΕΚΤ και ειδικότερα στον SSM. Κυβερνητικές και τραπεζικές πηγές σημείωναν εξάλλου ότι επίκειται η διάθεση του 18% της Εθνικής που κατέχει το ΤΧΣ και θύμιζαν με νόημα τις ισχυρές αναταράξεις που είχε προκαλέσει, πριν από περίπου ένα χρόνο η πρόθεση της κυβέρνησης Μελόνι να φορολογήσει τις ιταλικές τράπεζες.
Ο δεύτερος λόγος είναι τα 12 δισ. ευρώ αναβαλλόμενου φόρου σε σύνολο 29 δισ. ευρώ κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση Μεταπρογραμματικής Εποπτειας της Ε.Ε « Η ποιότητα των κεφαλαίων, καθώς κατά μέσο όρο, το 44% του κεφαλαίου των τραπεζών αποτελείται από αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (DTC), αν και έχουν καταγράψει σημαντική μείωση τα τελευταία χρόνια. Οι τράπεζες, όπως αναφέρεται, έχουν σχέδια να μειώσουν το DTC στο συνολικό τους κεφάλαιο τα επόμενα χρόνια, αλλά τα σχέδιά τους εξαρτώνται από τη διατήρηση της μελλοντικής κερδοφορίας. Επομένως, συνιστάται το επίπεδο των διανομών μερισμάτων να είναι κατάλληλα ισορροπημένο με την ανάγκη μείωσης του τρέχοντος μεριδίου του αναβαλλόμενου φόρου.»
Και επιπρόσθετα, σε ότι αφορά την κερδοφορία – τα καθαρά κέρδη του 2023 ήταν 3,6 δισ. ευρώ η Ε.Ε αναμένει να παραμείνει ισχυρή αλλά όχι στα ισχυρά επίπεδα που βρίσκεται ενόσω θα συνεχίζεται η αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Έτσι οι τράπεζες, ήδη διερευνούν τη στρατηγική τους, προκειμένου να ανακτήσουν τις όποιες απώλειες μέσω άλλων οδών.