ΕΦΚΑ: Σημαντικές αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις - Αναλυτικά παραδείγματα με τα ποσά

Σημαντικές είναι οι αυξήσεις στα ποσά των επικουρικών συντάξεων για τους νεοεισερχόμενους από 1.1.2022 με τον ατομικό κουμπάρα ασφαλισμένου που θα δημιουργηθεί με την ψήφιση του νέου σχεδίου νόμου. Οι επικουρικές συντάξεις με το παλιό και το νέο σύστημα του ΕΦΚΑ.
Βασικό χαρακτηριστικό του νέου συστήματος είναι ότι δημιουργούνται ατομικοί λογαριασμοί από τους οποίους θα καταβληθούν οι μελλοντικές συντάξεις των νέων εργαζομένων. Αντί δηλαδή οι εισφορές των νέων να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα αποθεματικό, από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις.
Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων.
Ποιους αφορά το νέο σύστημα
Το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας από 1η Ιανουαρίου 2022 και είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης. Πρόκειται για τους μισθωτούς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, τους δικηγόρους και τους μηχανικούς.
Προαιρετικά, αν δηλαδή το επιθυμούν, μπορούν να ενταχθούν σε αυτό ασφαλισμένοι κάτω των 35 ετών οι οποίοι είτε δεν έχουν υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση (π.χ. ένας λογιστής), είτε είναι ήδη ασφαλισμένοι στο υφιστάμενο σύστημα. Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει. Δηλαδή 6,5% μέχρι τα μέσα του 2022 και 6% από εκεί και πέρα.
Η διαχείριση των ατομικών λογαριασμών θα γίνεται μέσω ενός νέου δημοσίου φορέα, (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης-ΤΕΚΑ) που θα διοικείται από πιστοποιημένους επαγγελματίες.
Θα ασφαλίζονται σε αυτό υποχρεωτικά όλοι οι νέοι που θα πρωτοπιάνουν δουλειά και θα είναι νεοεισερχόμενοι στην κοινωνική ασφάλιση ενώ θα εντάσσονται προαιρετικά όσοι είναι ήδη ασφαλισμένοι στο υπάρχον επικουρικό ταμείο (ΕΤΕΑΕΠ) με ηλικία ως 35 ετών.
Οι άνω των 35 ετών ασφαλισμένοι δεν θα έχουν δικαίωμα αποχώρησης από τα επικουρικά ταμεία που είναι σήμερα και θα συνεχίσουν στο παλιό καθεστώς παίρνοντας σύνταξη με τους κανόνες του διανεμητικού συστήματος.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, ενώ αυτή τη στιγμή το ύψος της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης για μέσο μισθό 1.400 ευρώ και 40 έτη ασφάλισης ανέρχεται σε 235 ευρώ, με το νέο σύστημα η επικουρική σύνταξη μπορεί να φτάσει στα 326 ευρώ με βάση την επαγγελματική διαχείριση των κεφαλαίων του ΕΦΚΑ και στα 479 ευρώ με βάση τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ που έχουν τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα με τις υψηλότερες αποδόσεις.
Επίσης η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ) και διαθέτει 40 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται με το υφιστάμενο σύστημα στα 153 ευρώ. Με το νέο κεφαλαιοποητικό σύστημα η σύνταξη μπορεί να ανέλθει στα 219 ευρώ, να αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, με αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.
Μπορεί δε να αυξηθεί ακόμα περισσότερο, στα 257 ευρώ (+68% σε σχέση με το υφιστάμενο σύστημα) εάν επιτευχθούν αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μικτό Αμοιβαίο Κεφαλαίο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών.
Οι επικουρικές συντάξεις με το παλιό και το νέο σύστημα
Για εργαζόμενο με μέσο μισθό 850 ευρώ και 30 έτη ασφάλισης
Σε ηλικία 62 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 170,97 ευρώ αντί 124,60 που παίρνει σήμερα
Σε ηλικία 65 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 188,35 ευρώ αντί 137,27 σήμερα
Σε ηλικία 67 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 202,16 ευρώ αντί 147,33 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.

Για εργαζόμενο με μέσο μισθό 857 ευρώ και 35 έτη ασφάλισης
Σε ηλικία 62 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 217,28 ευρώ αντί 150,47 που παίρνει σήμερα
Σε ηλικία 65 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 239,37 ευρώ αντί 165,78 σήμερα
Σε ηλικία 67 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 256,92 ευρώ αντί 177, 93 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.

Για εργαζόμενο με μέσο μισθό 857 ευρώ και 40 έτη ασφάλισης
Σε ηλικία 62 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 270,96 ευρώ αντί 178, 07 που παίρνει σήμερα
Σε ηλικία 65 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 298,52 ευρώ αντί 196,18 σήμερα
Σε ηλικία 67 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 320,40 ευρώ αντί 210,57 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.

Για εργαζόμενο με μέσο μισθό 1.500 ευρώ με 30 έτη ασφάλισης
Σε ηλικία 62 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 299,19 ευρώ αντί 218,05 που παίρνει σήμερα
Σε ηλικία 65 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 329,62 ευρώ αντί 240,22 σήμερα
Σε ηλικία 67 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 353,78 ευρώ αντί 257,83 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.

Για εργαζόμενο με μέσο μισθό 1.500 ευρώ με 35 έτη ασφάλισης
Σε ηλικία 62 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 380,23 ευρώ αντί 263,33 που παίρνει σήμερα
Σε ηλικία 65 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 418,90 ευρώ αντί 290,11 σήμερα
Σε ηλικία 67 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 449,61 ευρώ αντί 311,37 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.

Για εργαζόμενο με μέσο μισθό 1.500 ευρώ με 40 έτη ασφάλισης
Σε ηλικία 62 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 474,18 ευρώ αντί 311,63 που παίρνει σήμερα
Σε ηλικία 65 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 522,41 ευρώ αντί 343,32 σήμερα
Σε ηλικία 67 ετών θα λάβει με το νέο καθεστώς 560,70 ευρώ αντί 368,49 ευρώ που λαμβάνει σήμερα.
Πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα

Αντί ενός γενικού «κορβανά» για τις επικουρικές, στον οποίο σήμερα τοποθετούνται οι εισφορές των σημερινών εργαζομένων και κατευθύνονται στην πληρωμή των επικουρικών συντάξεων των σημερινών συνταξιούχων, υιοθετείται –όπως προαναφέρθηκε- η λογική του «ατομικού κουμπαρά» για τον κάθε νέο που θα συμμετάσχει στο νέο σύστημα.

Ειδικότερα, οι εισφορές των νέων θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται, δημιουργώντας ένα αποθεματικό, από το οποίο θα πληρωθούν οι μελλοντικές τους συντάξεις. Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων.

Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα παραμένει ως έχει. Δηλαδή 6,5% μέχρι τα μέσα του 2022 και 6% από εκεί και πέρα για τους μισθωτούς και βάσει ασφαλιστικής κλάσης για τους αυτοαπασχολούμενους.

Το αποθεματικό αυτό το διαχειρίζεται ένα νέο δημόσιο ταμείο, το ΤΕΚΑ, που θα επενδύει τις αποταμιεύσεις. Θα υπάρχουν και τρία επενδυτικά προφίλ, μεταξύ των οποίων θα διαλέγει ο ασφαλισμένος: το «συντηρητικό, το «ισορροπημένο» και το «επιθετικό», με δυνατότητα αλλαγής ανά πενταετία. Το σύστημα αυτό ισχύει σε προηγμένες χώρες όπως η Σουηδία, η Δανία, η Ολλανδία και έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να οδηγήσει σε επικουρικές συντάξεις μεγαλύτερες από 43% μέχρι 68%.

Συμπερασματικά, με το νομοσχέδιο εισάγονται στοιχεία κεφαλαιοποιητικού συστήματος στις επικουρικές συντάξεις για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας (από 1η Ιανουαρίου 2022) που είναι υπόχρεοι επικουρικής ασφάλισης και εθελοντικά για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους έως 35 ετών.

Η Ελλάδα προχωρά έτσι με καθυστέρηση στον δρόμο που έχουν ακολουθήσει ήδη πολλές ανεπτυγμένες χώρες. Είναι ενδεικτικό ότι στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ πάνω από το 50% του εργατικού δυναμικού καλύπτεται συμπληρωματικά από κάποιο κεφαλαιοποιητικό πρόγραμμα ασφάλισης. Σε χώρες όπως η Σουηδία, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Δανία, το ποσοστό των εργαζομένων που καλύπτονται από κεφαλαιοποιητικά συνταξιοδοτικά προγράμματα υπερβαίνει το 80%.