ΔΕΚΟ: Καταργείται ο ρόλος του ΑΣΕΠ στις προσλήψεις - Σαρωτικές αλλαγές για εργασιακά και στο βάθος... ιδιωτικοποίηση

Πλήρη ανατροπή του δημόσιου χαρακτήρα των συγκοινωνιακών εταιριών, των εργασιακών σχέσεων των απασχολουμένων σε αυτές, αλλά και επί της ουσίας κατάργηση του ρόλου του ΑΣΕΠ στην ανανέωση του προσωπικού των ΔΕΚΟ του κλάδου των μεταφορών που προοιωνίζεται την επαναφορά των ρουσφετολογικών προσλήψεων φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο τέθηκε σε μια fast track διαδικασία διαβούλευσης ελάχιστων ημερών συμπεριλαμβανομένης της εβδομάδας του 15Αύγουστου.
Στο στόχαστρο του νομοσχεδίου με τίτλο «Εταιρική διακυβέρνηση των Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου και των λοιπών θυγατρικών της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, διαχείριση συμμετοχών του Δημοσίου σε ανώνυμες εταιρείες και ρυθμίσεις για την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας» μπαίνουν οι συγκοινωνιακές εταιρίες και μεταξύ άλλων επιχειρείται να θεσμοθετηθεί και επισήμως η διαδικασία παράκαμψης του ΑΣΕΠ για τις προσλήψεις προσωπικού. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι οι τελευταίες προσλήψεις στην ΟΣΥ και τη ΣΤΑΣΥ είχαν γίνει με μία παρόμοια διαδικασία, είχαν προκαλέσει τις γνωστές ...παρενέργειες που είχε αποκαλύψει το «ethnos.gr» με πίνακες επιτυχόντων που ανεβοκατέβαιναν και ονόματα που άλλαζαν προκαλώντας πλήθος ενστάσεων υποψηφίων, οι οποίες έφτασαν τις 1.000 οδηγώντας σε έντονη πολιτική αντιπαράθεση.
Η εν κρυπτώ διαδικασία που ακολουθήθηκε κατά την ανάρτηση του νομοσχεδίου καταδεικνύεται και από το γεγονός πως ενώ το εν λόγω νομοθέτημα αφορά τις πολυπληθέστερες υπηρεσίες του Δημοσίου που είναι οι συγκοινωνιακές εταιρίες, τα σχόλια που συγκέντρωσε στη φάση της διαβούλευσης ήταν μόλις 39.
Με το νομοσχέδιο φαίνεται να στρώνεται το χαλί για πιθανές ιδιωτικοποιήσεις και των συγκοινωνιακών εταιριών, καθώς όπως αναφέρεται σε συγκεκριμένο άρθρο του, ο υπουργός Οικονομικών θα μπορεί με απόφασή του να αξιοποιεί τις πάσης φύσεως κινητές αξίες που έχουν περιέλθει στο ελληνικό Δημόσιο και να εκποιεί ελευθέρως, είτε κατόπιν εκδήλωσης ενδιαφέροντος από τους λοιπούς μετόχους ή οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, είτε κατόπιν προτάσεώς του, μετοχές που κατέχει σε ανώνυμες εταιρείες μη εισηγμένες σε χρηματιστήριο αξιών, καθώς επίσης και να εκποιεί μετοχές που κατέχει σε εταιρείες που είναι υπό εκκαθάριση, ανεξαρτήτως ποσοστού συμμετοχής.
Ταυτόχρονα καταργείται η διυπουργική επιτροπή ΔΕΚΟ, ο έλεγχος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, ο έλεγχος από τον εποπτεύοντα υπουργό, ενώ έρχονται σαρωτικές αλλαγές τόσο για τους υφιστάμενους εργαζομένους όσο και για τους νεοπροσλαμβανόμενους.
Πλέον οι προσλήψεις δε θα γίνονται βάσει των διατάξεων του νόμου περί ΔΕΚΟ, αλλά με αποκλειστική ευθύνη των εταιριών σε κάθε στάδιο της διαδικασίας και μόνο με μία υψηλή εποπτεία του ΑΣΕΠ, το οποίο δε θα έχει πλέον τη δικαιοδοσία ούτε του ελέγχου των ενστάσεων που ήταν βασικά το τελευταίο σκαλοπάτι για να «βρει το δίκιο του» οποιοσδήποτε υποψήφιος θεωρούσε ότι είχε αδικηθεί από τη διαδικασία.
Επιπλέον ανάβει το πράσινο φως για την υπογραφή πλήθους συμβάσεων για τις εταιρίες του Υπερταμείου με απευθείας αναθέσεις και χωρίς διαγωνισμούς μέχρι του κατώτατου ορίου των 5,38 εκατ. ευρώ.
Άγνωστο παραμένει τι θα γίνει και σε ό,τι αφορά την προστασία των καταναλωτών, καθώς στις διατάξεις που καταργούνται εντάσσεται και αυτή που όριζε ότι κάθε δημόσια επιχείρηση που προσφέρει προϊόντα ή υπηρεσίες σε καταναλωτές υποχρεούται να καταρτίσει και να υποβάλει στη Διυπουργική Επιτροπή Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών Χάρτη Υποχρεώσεων προς τον Καταναλωτή (Χ.Υ.Κ.). Οι εταιρίες – βάσει του νόμου του 2005 – έχουν καταρτίσει τους Χ.Υ.Κ. που καθορίζουν τις καταστατικές υποχρεώσεις, τους όρους υπό τους οποίους η δημόσια επιχείρηση παρέχει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της προς τους καταναλωτές και τη διαδικασία αποζημίωσης προς αυτούς σε περίπτωση μη τήρησης εκ μέρους της των ανωτέρω υποχρεώσεων και όρων, αλλά παραμένει θολό τι θα επακολουθήσει καθώς οι διατάξεις του σχετικού άρθρου καταργήθηκαν συλλήβδην.
Προσλήψεις ... σχεδόν εκτός ΑΣΕΠ
Οπως μεταδίδουν πηγές κοντά στο θέμα, με τις προτεινόμενες διατάξεις οι προσλήψεις στις συγκοινωνιακές εταιρίες περνούν καθαρά στα χέρια των ίδιων των εταιριών με τις σχετικές προκηρύξεις να φτάνουν στο ΑΣΕΠ μόνο για έλεγχο νομιμότητας, ο οποίος θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί σε ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο.
Παράλληλα τόσο οι επιτροπές προσλήψεων όσο και αυτές των ενστάσεων θα απαρτίζονται από στελέχη των ίδιων των εταιριών, πράγμα που σημαίνει ότι και ο έλεγχος των ενστάσεων θα γίνεται εσωτερικά από το φορέα που ελέγχει τη διαδικασία. Ουσιαστικά το ΑΣΕΠ θα έχει τη δυνατότητα μόνο του ελέγχου της νομιμότητας και όχι της ουσίας, καθώς πλέον δε θα έχει το δικαίωμα να εξετάζει τις ενστάσεις ή τους φακέλους των υποψηφίων περιοριζόμενο σε έναν μάλλον τυπικό έως και ...διακοσμητικό ρόλο.
Συγκεκριμένα στο νομοσχέδιο υπάρχει ξεχωριστό άρθρο που καθορίζει τη διαδικασία προσλήψεων ειδικά για τις συγκοινωνιακές εταιρίες της Αθήνας (ΟΑΣΑ, ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ). Οπως επισημαίνεται, οι προσλήψεις θα διενεργούνται ύστερα από δημόσια προκήρυξη, η οποία καταρτίζεται από τα αρμόδια όργανα της εταιρείας, εγκρίνεται από το διοικητικό συμβούλιο, ελέγχεται ως προς τη νομιμότητά της από το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (Α.Σ.Ε.Π.) και αναρτάται στην ιστοσελίδα της εταιρείας. 3
Το σχέδιο προκήρυξης αποστέλλεται στο Α.Σ.Ε.Π., το οποίο το εγκρίνει ή το αναπέμπει στην εταιρεία για τροποποίηση και εκ νέου κατάρτιση και υποβολή μέσα σε δέκα εργάσιμες ημέρες από την περιέλευση σε αυτό του σχεδίου. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία του πρώτου εδαφίου, τεκμαίρεται η σύμφωνη γνώμη του Α.Σ.Ε.Π.
Με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της εταρίας συγκροτούνται τριμελής επιτροπή αξιολόγησης, ανά κατηγορία προσλήψεων, και τριμελής επιτροπή ενστάσεων. Τα μέλη και των δύο επιτροπών προέρχονται αποκλειστικά από το δυναμικό των ίδιων των εταιριών.
Η επιτροπή αξιολόγησης αποτελείται από τον διευθύνοντα σύμβουλο ή οριζόμενο από το διοικητικό συμβούλιο διευθυντή οργανικής μονάδας τον γενικό διευθυντή ή διευθυντή αρμόδιο για θέματα ανθρώπινου δυναμικού και τον γενικό διευθυντή ή διευθυντή της αντίστοιχης οργανικής μονάδας.
Αντίστοιχα η επιτροπή ενστάσεων αποτελείται από τον προϊστάμενο της Νομικής Υπηρεσίας, τον επικεφαλής της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου και έναν προϊστάμενο άλλης οργανικής μονάδας που ορίζεται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου.
Η επιτροπή αξιολόγησης αξιολογεί τις αιτήσεις και συντάσσει προσωρινούς πίνακες κατάταξης, τους οποίους αναρτά στην ιστοσελίδα της εταιρείας. Κατά των πινάκων αυτών μπορεί να ασκηθεί ένσταση μόνο για λόγους νομιμότητας εντός αποκλειστικής προθεσμίας δέκα ημερών από την επομένη της ανάρτησής τους στην ιστοσελίδα της εταιρείας.
Και οι ενστάσεις θα εξεταστούν από την επιτροπή ενστάσεων η οποία και καταρτίζει τον οριστικό πίνακα προσληπτέων και απορριπτέων, τον οποίο αποστέλλει στο Α.Σ.Ε.Π. για έλεγχο εντός της ασφυκτικής προθεσμίας των 10 ημερών. Αν δεν κατατεθούν ενστάσεις κατά του προσωρινού πίνακα, η επιτροπή αξιολόγησης καταρτίζει τον οριστικό πίνακα προσληπτέων και απορριπτέων, τον οποίο αποστέλλει στο Α.Σ.Ε.Π. για έλεγχο επίσης εντός δέκα ημερών από την κατάρτισή του. Το Α.Σ.Ε.Π., αφού ελέγξει τη νομιμότητα του οριστικού πίνακα προσληπτέων και απορριπτέων, τον εγκρίνει εντός προθεσμίας 20 εργάσιμων ημερών. Αν παρέλθει άπρακτη η συγκεκριμένη προθεσμία, τεκμαίρεται η έγκριση του οριστικού πίνακα προσληπτέων και απορριπτέων.
Ενστάσεις και από ΟΑΣΑ και εργαζομένους
Αναφορικά με τις αλλαγές στις προσλήψεις και η διοίκηση του ΟΑΣΑ στο επί της διαβούλευσης σχόλιό της προτείνει την «πρόσθεση και άλλων τρόπων δημοσιότητας, πέραν της δημοσίευσης στην ιστοσελίδα της εταιρείας, για την ενίσχυση της αρχής της διαφάνειας και της φανερής δράσης της εταιρείας».
Ως προς την προτεινόμενη διαδικασία προμηθειών και συμβάσεων, σημειώνει πως «η αναφορά στην κατά «παρέκκλιση των ειδικών εθνικών διατάξεων περί Δημοσίων Συμβάσεων» δύναται να δημιουργήσει ερμηνευτικά προβλήματα στους εφαρμοστές της, αν τούτη, λ.χ. αποτελεί διάταξη παρέκκλισης από τις διατάξεις προληπτικού ελέγχου νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ή τις διατάξεις για ΚΗΜΔΗΣ (Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων) και την έννομη προστασία. Για τη συμβατότητα ενός εθνικού κανόνα προς το αντίστοιχο ενωσιακό δίκαιο, πρωτογενές ή παράγωγο, καλό θα είναι να αναζητηθεί και η σχετική γνώμη της Αρχής».
Από την πλευρά του το Σωματειο Εργαζομένων ΟΑΣΑ επισημαίνει πως από τις διατάξεις του προτεινόμενου σχεδίου νόμου «δεν διασφαλίζεται ο δημόσιος χαρακτήρας του ΟΑΣΑ και των θυγατρικών του, θέτοντας ζητήματα ιδιωτικοποίησης της λειτουργίας των μέσων μαζικής μεταφοράς».
Για μια αντίφαση, η οποία έχει ήδη οδηγήσει σε εργαζομένους δύο ταχυτήτων στις συγκοινωνιακές εταιρίες κάνει λόγο το Σωματείο Τεχνικών του ΟΑΣΑ αναφερόμενο στο γεγονός της μη αναγνώρισης της προϋπηρεσίας των προσφάτως προσληφθέντων εργαζομένων στην ΟΣΥ. Κι αυτό γιατί παρά το γεγονός ότι στην προκήρυξη 1/2020, η εμπειρία για τους τεχνίτες αναφερόταν ως προσόν κατάταξης, δεν υπολογίστηκε στη μισθολογική κατάταξη των νεπροσληφθέντων καθώς αφορούσε προυπηρεσία στον ιδιωτικό και όχι το δημόσιο τομέα.