Οδοντωτός: Κλειστός μέχρι νεωτέρας - Ποιές παρεμβάσεις προτείνονται για τις κατολισθήσεις

Κλειστός μέχρι νεωτέρας θα παραμείνει ο οδοντωτός σιδηρόδρομος υπό το φόβο σιδηροδρομικού ατυχήματος ύστερα από τα αλλεπάλληλα συμβάντα κατολισθήσεων, αλλά και τον εγκλωβισμό 90 επιβατών σε συρμό μεταξύ δύο κατολισθήσεων για περισσότερες από δύο ώρες την περασμένη εβδομάδα.
Το τρένο των Καλαβρύτων, το οποίο δεν εκτελεί αυτές τις ημέρες δρομολόγια εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, θα παραμείνει σε αναστολή, όπως αποφασίστηκε την Τετάρτη ύστερα από την αυτοψία που πραγματοποίησαν στο Φαράγγι του Βουραϊκού η υφυπουργός Μεταφορών, Χριστίνα Αλεξόπουλου, με τον Δήμαρχο Καλαβρύτων, Θανάση Παπαδόπουλο, τον καθηγητή Εδαφολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Ιωάννη Κουκούβελα, τον Δ/ντα Σύμβουλο του ΟΣΕ, Παναγιώτη Τερεζάκη και στελέχη του Οργανισμού.
Στο πλαίσιο της αυτοψίας πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στα συγκεκριμένα σημεία που έχουν παρατηρηθεί σημαντικές κατολισθήσεις εδαφών λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς τον Αύγουστο. Τα πρώτα συμπεράσματα δείχνουν ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στα πρώτα 5 χλμ. μέχρι τον σταθμό Νιάματα και είναι αρκετά σύνθετο καθότι αφορά τα καμένα εδάφη, την σιδηροδρομική γραμμή του οδοντωτού, αλλά και το ποτάμι του Βουραϊκού.
«Κατόπιν αυτού η γραμμή κρίθηκε αναγκαίο να σταματήσει προσωρινά τη λειτουργία της στο τμήμα που παρουσιάζονται σημαντικές κατολισθήσεις φερτών υλικών», επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση του ΟΣΕ. Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι σύμφωνα με σιδηροδρομικές πηγές, δεν είναι εφικτό να σταματήσει η κυκλοφορία σε ένα συγκεκριμένο τμήμα, πράγμα που σημαίνει ότι μέχρι νεωτέρας τα δρομολόγια δε θα εκτελούνται καθόλου.
Όπως επισημαίνεται στην ίδια ανακοίνωση, «το υπουργείο σε συνεργασία με τον ΟΣΕ και τους εμπλεκόμενους φορείς θα προχωρήσει στην υλοποίηση όλων των αναγκαίων έργων ώστε η σιδηροδρομική γραμμή να καταστεί και πάλι λειτουργική και να μην επηρεάζεται από την μεταφορά φερτών υλικών από τις καμένες περιοχές», χωρίς ωστόσο να δίνεται κάποιο χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των εργασιών αυτών.
Η μελέτη των ειδικών επιστημόνων, στους οποίους την έχει αναθέσει ο ΟΣΕ βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και αναμένεται να παραδοθεί στον Οργανισμό στα μέσα Απριλίου. Όπως λέει στο «ethnos.gr» ο επικεφαλής της μελετητικής ομάδας, Γιάννης Κουκούβελας, έχουν ήδη εντοπιστεί είκοσι προβληματικά σημεία, ενώ η γραμμή προσχώνεται σε 2 – 3 εξ αυτών και παρά το γεγονός ότι η περιοχή είναι γνωστή γι΄αυτά τα φαινόμενα, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν: «Πρόκειται για κατολισθήσεις, οι οποίες είναι τυπικές για την περιοχή έως ένα βαθμό, αλλά τον τελευταίο καιρό και μετά την πυρκαγιά του περασμένου καλοκαιριού, έχουν ενταθεί δημιουργώντας επιπλέον προβλήματα», τονίζει.
Οι επιστήμονες θα κάνουν συγκεκριμένες προτάσεις παρεμβάσεων στον ΟΣΕ, ώστε να επιτευχθεί η ασφαλής διέλευση του τρένου με σεβασμό στη φυσιογνωμία της περιοχής, η οποία άλλωστε εντάσσεται στις περιοχές Natura 2000. Η ομάδα ήδη εξετάζει τις προτάσεις που θα υποβληθούν και τις οποίες στη συνέχεια θα αξιολογήσει ο Οργανισμός, ώστε να αποφασιστεί ποιες θα προχωρήσουν αφού κοστολογηθούν. Στις προτάσεις αυτές και κυρίως στα σημεία που θα κριθεί αδύνατη η ανάταξη της γραμμής, συγκαταλέγονται από απλές παρεμβάσεις έως και η πιθανή ανάγκη για νέα χάραξη γραμμής, διέλευση μέσα από σήραγγες, αποκαθηλώσεις βράχων, περιφράξεις, κλπ.
Μία ακόμα λύση που φαίνεται να προκρίνεται είναι η εγκατάσταση βροχομετρικών σταθμών ώστε να υπάρχει αδιάλειπτη παροχή στοιχείων σε πραγματικό χρόνο. Στόχος είναι ο οδοντωτός να παραμείνει ανοιχτός δεδομένου ότι αποτελεί ένα απο τα κυρίαρχα τοπόσημα της περιοχής με σημαντική αντανάκλαση και στο τουριστικό προιόν της περιοχής.
Όπως, πάντως, διαβεβαιώνει και ο κ. Κουκούβελας, οι εργαζόμενοι του ΟΣΕ έχουν αποκτήσει την εμπειρία αντίδρασης στα προβλήματα που σημειώνονται και είναι εξαιρετικά προσεκτικοί στη λειτουργία της γραμμής. Επιπλέον και οι ταχύτητες διέλευσης των συρμών είναι μικρές ώστε να δίνεται η δυνατότητα έγκαιρης αντίδρασης στους μηχανοδηγούς όταν υπάρχουν εμπόδια στη γραμμή.
Να σημειωθεί ότι η σιδηροδρομική γραμμή του Οδοντωτού είναι η ορεινότερη της Ελλάδας με εύρος μόλις 75 εκατοστών. Το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι οδοντωτό στα σημεία που λόγω της μορφολογίας του εδάφους υπάρχουν μεγάλες κλίσεις παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα στην αμαξοστοιχία να «σκαρφαλώνει» στο υψόμετρο των 750 μέτρων. Η διαδρομή μήκους 22 χιλ. και διάρκειας περίπου μίας ώρας ξεκινάει από το Διακοπτό, ο Οδοντωτός διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού, περνά από το χωριό Ζαχλωρού και καταλήγει στα Καλάβρυτα.
Απαντήσεις ζητά στη Βουλή η αντιπολίτευση
Για το ζήτημα του Οδοντωτού, ο οποίος το τελευταίο διάστημα στην κυριολεξία ανοιγοκλείνει, έχουν ζητήσει απαντήσεις μέσω ερωτήσεων στο αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Σε ερώτησή τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με επικεφαλής τον τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών, Χαρη Μαμουλάκη επισημαίνουν ότι έως τώρα «μετράμε 5 κατολισθήσεις και συνεχίζουμε» και ζητούν απαντήσεις για τα μέτρα που θα λάβει ο ΟΣΕ και την πορεία των μελετών που έχουν ανατεθεί.
Αναλυτική ερώτηση υπέβαλε εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ και ο πρώην Πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, στην οποία κάνει λόγο για «επικίνδυνη απραξία, καθώς 90 συμπολίτες μας και επιβάτες στη γραμμή του Οδοντωτού προς τα Καλάβρυτα, έμειναν για περισσότερο από δύο ώρες ακινητοποιημένοι εντός του συρμού, εξαιτίας κατολισθήσεων. Παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται και στην Εθνική Οδό Αθηνών Πάτρας, στο ύψος του Αιγίου, με αποτέλεσμα συχνά να κλείνει η Παλαιά και τμήμα της νέας Εθνικής οδού και να αποτελεί καθαρά θέμα τύχης, το γεγονός ότι δεν έχουμε προς στιγμή θρηνήσει νέα θύματα», αναφέρει ο κ. Παπανδρέου.
Αναφερόμενος στον Οδοντωτό, ο Γιώργος Παπανδρέου επισημαίνει πως «Δυστυχώς, πέραν της αναγκαιότητας για αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου, αναδεικνύεται η κρατική ανικανότητα να συγκροτήσει ένα αξιόπιστο σύστημα προστασίας του πολίτη, βελτιώνοντας τα σχέδια αντιμετώπισης των επικίνδυνων φυσικών φαινομένων, με ολιστικές δράσεις καταστολής των άμεσων, αλλά και μακροχρόνιων επιπτώσεων» και ρωτά μεταξύ άλλων ποιος είναι ο σχεδιασμός αναβάθμισης και βελτίωσης του αντίστοιχου σιδηροδρομικού δικτύου, δεδομένου ότι και η μορφολογία του εδάφους κρίνεται και λόγω των μεγάλων κλίσεων, ιδιαίτερα επικίνδυνη; Ζητά επίσης απαντήσεις ως προς το εάν έχει γίνει η απαραίτητη χαρτογράφηση κινδύνων και εκτίμηση της επικινδυνότητας της περιοχής, αναφορικά με το συγκοινωνιακό και οδικό δίκτυο.
Για «φαινόμενα των οποίων η συχνότητά έχει πολλαπλασιαστεί το τελευταίο διάστημα εξαιτίας των καταστροφών από τις πυρκαγιές αλλά και της έλλειψης των απαραίτητων αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών έργων», κάνουν λόγο σε δική τους ερώτηση βουλευτές του ΚΚΕ με καταθέτοντα τον Νίκο Καραθανασόπουλο, ενώ με άλλη ερώτηση η βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Σία Αναγνωστοπούλου σημειώνει πως η διακοπή της γραμμής είναι σχεδόν μόνιμη δημιουργώντας πολλά προβλήματα στην περιοχή καθώς «ο οδοντωτός πέρα από τον ιστορικό του συμβολισμό αποτελεί δίκτυο μεταφορών αλλά και αναπτυξιακό εργαλείο αφού είναι ένα τουριστικό αξιοθέατο. Δυστυχώς, η αδιαφορία και η εγκατάλειψη της ιστορικής σιδηροδρομικής διαδρομής από τον κρατικό μηχανισμό είναι προφανής αφού δεν έχει εκπονηθεί κάποιο σχέδιο αποτελεσματικής και μόνιμης λύσης», καταλήγει.