ΤτΕ: Συνεχίζεται το ράλι τιμών σε ακίνητα και ενοίκια - Σε ιστορικό υψηλό τα διαμερίσματα στην Αθήνα

Οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα απέχουν ελάχιστα πλέον από το ιστορικό υψηλό, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος που χθες έδωσε τη δημοσιότητας την Εκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Μάλιστα στην Αθήνα ο δείκτης κατοικιών έχει ήδη ξεπεράσει το προηγούμενο ιστορικό υψηλό που είχε σημειωθεί το …μακρινό 2008.
Ειδικότερα, με βάση το δείκτη τιμών διαμερισμάτων που καταρτίζει η Τράπεζα της Ελλάδος για το σύνολο της χώρας, η υψηλότερη τιμή του δείκτη παρατηρήθηκε το γ΄ τρίμηνο 2008 (102,2) και στη συνέχεια ακολούθησε σταθερά καθοδική πορεία, μέχρι το γ΄ τρίμηνο 2017 (58,9). Έκτοτε, ο δείκτης τιμών διαμερισμάτων καταγράφει σταθερά ανοδική πορεία, ανερχόμενος σε 99,7 το β΄ τρίμηνο 2024, 2,5 μονάδες χαμηλότερα από την υψηλότερη τιμή που έχει λάβει.

Η εικόνα στην Αθήνα
Αξίζει να σημειωθεί ότι o δείκτης τιμών κατοικιών για την Αθήνα διαμορφώθηκε το β΄ τρίμηνο 2024 σε 105,4 έχοντας ξεπεράσει ήδη το προηγούμενο ιστορικό υψηλό του (β΄ τρίμηνο 2008: 101,4). Αντίστοιχη είναι και η εξέλιξη του επιπέδου των ενοικίων, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται σε 103,2 με βάση τα στοιχεία του γ΄ τριμήνου 2024, έναντι 98,7 το γ΄ τρίμηνο 2023. Ο δείκτης ενοικίων, σε αντίθεση με το δείκτη τιμών κατοικιών, παραμένει σημαντικά χαμηλότερα από την υψηλότερη τιμή που έχει λάβει ιστορικά (124,3 το γ΄ τρίμηνο 2011).
Tην ίδια στιγμή οι συνολικές εκταμιεύσεις δανείων με εξασφάλιση οικιστικά ακίνητα μπορεί να παρουσιάζουν αύξηση 16,9% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2023 (593 εκατ. ευρώ έναντι 508 εκατ. ευρώ) ωστόσο το ύψος των δανείων είναι μικρότερο. Ειδικότερα το α’ 6μηνο του 2024 η μέση εκταμίευση δανείου ανήλθε σε 57,9 χιλιάδες ευρώ έναντι 77,2 χιλιάδες ευρώ το α’ 6μηνο του 2023. Σε κάθε περίπτωση τα υψηλά επιτόκια έχει «παγώσει» την στεγαστική πίστη. Για την περίοδο 2005-2007, η ετήσια ροή στεγαστικών δανείων ανερχόταν ετησίως σε 12 δισεκ. ευρώ κατά μέσο όρο.
Οξύνεται το πρόβλημα κόστους στέγασης
Με το πρόβλημα του κόστους στέγασης να έχει οξυνθεί τα τελευταία χρόνια για μια σειρά από λόγους που καταγράφει η ΤτΕ στην Εκθεση (Κίνδυνος τιμών κατοικιών για τα νοικοκυριά) σημειώνοντας ότι εγείρονται σημαντικά ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την πιθανή λήψη μέτρων από την πολιτεία. Στο πλαίσιο αυτό, πρωτοβουλίες σχετικές με την παροχή στήριξης για ανακαίνιση παλαιών κατοικιών (π.χ. πρόγραμμα “Αναβαθμίζω το Σπίτι μου”) και με την ενίσχυση της προσφοράς (π.χ. “Κοινωνική Αντιπαροχή”) αναμένεται να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του ζητήματος μέσω της βελτίωσης του κτιριακού αποθέματος. Στην ίδια κατεύθυνση αναμένεται να συμβάλουν και οι πρωτοβουλίες για την υποστήριξη της ζήτησης από συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (π.χ. πρόγραμμα “Σπίτι μου ΙΙ”) διευκολύνοντας την πρόσβασή τους στην αγορά κατοικίας.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο ο Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής μιλώντας στην 25η Prodexpo ανέφερε ότι καταγράφεται μια «ομιχλώδης» κατάσταση για να μειωθεί η στεγαστική κρίση και οι τρεις άξονες που κινήθηκε η κυβέρνηση δίνουν ανάμικτη εικόνα. Τα προγράμματα «Σπίτι μου» είναι σε θετική κατεύθυνση, αλλά δημιουργούν πρόβλημα σε ό,τι αφορά τη ζήτηση. Σύμφωνα μάλιστα με τον ίδιο, το σοβαρό πλέον ζήτημα πλέον εντοπίζεται στις μισθώσεις, καθώς τα υψηλά ενοίκια δε θα μπορούν να πληρώνονται από μισθωτές σε λίγο καιρό και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να δει η πολιτεία.
Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι συνεχίστηκε η αυξητική τάση στις τιμές των οικιστικών ακινήτων το β’ τρίμηνο το 2024, κατά 9,2% σε ετήσια βάση, με επιβραδυνόμενο ρυθμό σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα. Ισχυροί ετήσιοι ρυθμοί αύξησης στις τιμές των διαμερισμάτων καταγράφηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα και συγκεκριμένα και συγκεκριμένα στην Αθήνα (9,1%), στη Θεσσαλονίκη (12,1%) και σε άλλες μεγάλες πόλεις (7,3%).
Οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων για το επόμενο διάστημα παραμένουν συγκρατημένα θετικές. Οι συνθήκες αυξημένου κόστους κατασκευής και υψηλών επιτοκίων επηρεάζουν αρνητικά το περιθώριο επενδυτικού κέρδους, γεγονός που ενδέχεται σταδιακά να επηρεάσει και τις τιμές της εγχώριας αγοράς, η οποία τα τελευταία έτη τροφοδοτείται σημαντικά από τις ξένες επενδύσεις. Βραχυπρόθεσμα οι τιμές εκτιμάται ότι θα συνεχίσουν την ανοδική τους τάση όσο η ζήτηση από το εξωτερικό διατηρείται ισχυρή
Η όξυνση του προβλήματος του κόστους στέγασης, όπως αναφέρει η ΤτΕ, είναι απόρροια της εκτεταμένης επενδυτικής εκμετάλλευσης της κατοικίας, της απόσυρσης από την αγορά ακινήτων που εξασφαλίζουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και προορίζονται για πλειστηριασμό καθώς και της υποτονικής δραστηριότητας στον κατασκευαστικό κλάδο για μακρά χρονική περίοδο, η οποία δεν έχει επιτρέψει την ομαλή αναπλήρωση του αποθέματος ακινήτων.