Σύνταξη με χρέη στον ΕΦΚΑ: Ποιες αιτήσεις θα εγκρίνονται και ποιες θα απορρίπτονται

Η συμπλήρωση του ορίου ηλικίας, τα έτη ασφάλισης, το ύψος της οφειλής καθώς και το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων είναι οι τέσσερις βασικές προϋποθέσεις που θα ελέγχει ο ΕΦΚΑ προκειμένου να κάνει αποδεκτή η να απορρίψει την αίτηση του οφειλέτη και να ξεκινήσει η διαδικασία συνταξιοδότησής του.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ που εκδόθηκε ,οι τραπεζικές καταθέσεις του οφειλέτη δεν πρέπει να ξεπερνούν το ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ γενικά ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, αν είναι οφειλέτης αποκλειστικά προς τον π. ΟΓΑ.
Ειδικά για το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων λαμβάνεται υπόψη το ύψος του συνολικού ποσού καταθέσεων σε όλους τους τραπεζικούς λογαριασμούς που τηρούνται στο όνομα του οφειλέτη κατά το κλείσιμο του μήνα που προηγείται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση καθώς και ο μέσος όρος του τελευταίου δωδεκαμήνου πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση.
Οι τραπεζικές καταθέσεις
Οι ως άνω προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση.
Κομβικό σημείο, πάντως, αποτελεί ο έλεγχος των τραπεζικών λογαριασμών και των περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών με την αποδοχή της άρσης του απορρήτου των καταθέσεων προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για στρατηγικό κακοπληρωτή ή για ασφαλισμένο που βρέθηκε κάποια στιγμή σε δύσκολη θέση, δημιουργώντας οφειλές προς τον Φορέα.
Παρότι η ΚΥΑ δεν το ξεκαθαρίζει, σύμφωνα με το υπουργείο εργασίας θα ελέγχονται όλοι οι τραπεζικοί λογαριασμοί του οφειλέτη είτε είναι αποκλειστικά δικαιούχος είτε συνδικαιούχος του λογαριασμού.
Σύμφωνα με την ενημέρωση που έχει από τις τράπεζες το υπουργείο Εργασίας, τα τραπεζικά ιδρύματα θα χρειαστούν περίπου ένα μήνα (ίσως και κάτι περισσότερο) για να ολοκληρώσουν την ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα «κουμπώσει» στην πλατφόρμα αίτησης συνταξιοδότησης του ΕΦΚΑ και θα ελέγχει τις καταθέσεις του αιτούντα την σύνταξη σε βάθος 12 μηνών. Η ηλεκτρονική αυτή διαδικασία, με την οποία ο ΕΦΚΑ θα λαμβάνει αυτοματοποιημένα όλα τα στοιχεία που χρειάζεται (ως προς την προϋπόθεση των τραπεζικών καταθέσεων) για να εκδώσει ή να απορρίψει την αίτηση συνταξιοδότησης θα είναι διαθέσιμη προς τα τέλη Ιουνίου με αρχές Ιουλίου, όπως έχει ήδη γράψει η «Η».
Ωστόσο οι ασφαλισμένοι - οφειλέτες του ΕΦΚΑ δεν χρειάζεται και δεν πρέπει να περιμένουν την ηλεκτρονική διαδικασία άρσης τραπεζικού απορρήτου για να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης. Το αντίθετο. Πρέπει να σπεύσουν να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης άμεσα, ώστε να έχουν διπλό όφελος: 

1. Θα κατοχυρώσουν έναρξη πληρωμής της σύνταξης από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης - Δηλαδή από την ημερομηνία που θα υποβάλλουν την αίτηση συνταξιοδότησης θα «τρέχουν» τα αναδρομικά τους
2. Θα σταματήσουν την προσαύξηση των χρεών τους καθώς κάθε μήνας που περνάει προστίθενται πρόστιμα και προσαυξήσεις στο χαρτοφυλάκιο των οφειλών

Συνεπώς ο ασφαλισμένος οφειλέτης θα υποβάλλει τώρα την αίτηση συνταξιοδότησης και θα συμπληρώσει στην αίτηση πως συναινεί στην άρση τραπεζικού απορρήτου. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία των τραπεζών και ΕΦΚΑ λάβει τα στοιχεία η αίτησή του θα προχωρήσει αυτόματα και η σύνταξη του θα μετράει από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, ενώ και το χρέος του θα υπολογιστεί μέχρι εκείνη την ημέρα. 
Διαδικασία αίτησης συνταξιοδότησης οφειλέτη
1. Η αίτηση υπαγωγής στις διατάξεις της παρούσας υποβάλλεται μαζί με την αίτηση συνταξιοδότησης.
2. Με την αίτηση υπαγωγής, ο ασφαλισμένος παρέχει τη συγκατάθεσή του στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για κοινοποίηση στον e-ΕΦΚΑ των εγγράφων και των στοιχείων που απαιτούνται για την εφαρμογή της παρούσας. Η αίτηση συνεπάγεται νόμιμη άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων
3. Στην αίτηση υπαγωγής, που επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης, περιλαμβάνονται τα ακόλουθα στοιχεία:

• Δήλωση του αριθμού των λογαριασμών που τηρούνται στο όνομα του ασφαλισμένου και το πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο τηρούνται,
• Δήλωση ότι το υπόλοιπο των ως άνω λογαριασμών κατά το κλείσιμο του μήνα που προηγείται της υποβολής της αίτησης και ο μέσος όρος των καταθέσεων κατά το δωδεκάμηνο που προηγείται της υποβολής της αίτησης, δεν υπερβαίνουν το όριο (12.000) ευρώ γενικά ή το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) για τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ.
• Δήλωση ότι πληροί τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις ( έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του)

4. Τα αναγκαία προσωπικά στοιχεία του αιτούντος διαβιβάζονται ηλεκτρονικά στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, από τα οποία ανακτώνται εντός δέκα (10) εργασίμων ημερών στοιχεία αναφορικά με τις καταθέσεις του που τηρούνται σε αυτά, καθώς και την αξία αποτίμησής τους.
5. Ο έλεγχος εκπλήρωσης των κριτηρίων υπαγωγής στη ρύθμιση πραγματοποιείται με βάση: α) τα δηλωθέντα από τον αιτούντα στοιχεία και β) τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις ως προς αυτά.
Διαδικασία ελέγχου προϋποθέσεων
1. Μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής, ο e-ΕΦΚΑ ελέγχει αν οι οφειλές του ασφαλισμένου υπερβαίνουν τα όρια , 30.000 για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους και 10.000 για τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ. Αν οι οφειλές δεν υπερβαίνουν το ποσό αυτό, εκδίδεται η συνταξιοδοτική πράξη
2. Αν οι οφειλές υπερβαίνουν τα ως άνω όρια, ο e-ΕΦΚΑ ελέγχει αν πληρούνται οι ασφαλιστικές προϋποθέσεις Ειδικότερα:

• εφόσον ο ασφαλισμένος, ελέγχει αν έχει εξοφλήσει εισφορές για το χρόνο ασφάλισης.
• εφόσον ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του, αλλά έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του, ελέγχει αν ο ασφαλισμένος έχει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον σαράντα (40) ετών καθώς και αν έχει καταβάλει εισφορές για το χρόνο ασφάλισης και ελέγχει αν οι καταθέσεις του ασφαλισμένου υπερβαίνουν τα όρια που έχουν τεθεί

3. Αν από τους ελέγχους προκύψει ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, τότε ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί σε κοινοποίηση της οφειλής προς τον ασφαλισμένο .Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο e-ΕΦΚΑ προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω οφειλών.
4. Εάν από τους ελέγχους προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, τότε:

• Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 20.000€ αλλά όχι τις 30.000 € ή τις 6.000€ αλλά όχι τις 10.000 € για τον π. ΟΓΑ, τότε η αίτηση υπαγωγής γίνεται δεκτή και ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 5 της παρούσης.
• Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 30.000€ ή τις 10.000€ για τον π. ΟΓΑ, τότε κοινοποιείται έγγραφο οφειλής προκειμένου ο ασφαλισμένος να καταβάλει το υπερβάλλον των 30.000€ ή των 10.000€ για τον π. ΟΓΑ, εντός διμήνου από την κοινοποίησή του και να υπαχθεί στις διατάξεις της παρούσης. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο e-ΕΦΚΑ προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω οφειλών.

Εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις, ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης και στην καταβολή της σύνταξης. Ειδικότερα, το υπερβάλλον των 20.000 ευρώ ή των 6.000 ευρώ για τον π. ΟΓΑ, ποσό οφειλής, συμψηφίζεται με το 60% του μηνιαίου ποσού των καταβαλλόμενων συντάξεων, μέχρι τον μηδενισμό του. Δηλαδή ο οφειλέτης θα λαμβάνει το 40% της σύνταξής του μέχρι να μηδενιστεί η οφειλή.
Το μηνιαίως συμψηφιζόμενο υπερβάλλον ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 333,33 ευρώ γενικά και των 100 ευρώ για τον π. ΟΓΑ.
Μετά το μηδενισμό του υπερβάλλοντος ποσού, θα λειτουργεί ο αυτόματος συμψηφισμός και το υπόλοιπο χρέος θα εξοφλείται με παρακράτηση 60 μηνιαίων δόσεων από το ποσό της μηνιαίας σύνταξης.
Τι προβλέπεται για τις εκκρεμείς αιτήσεις
Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας μπορούν να υπαχθούν στις ρυθμίσεις μετά από αίτηση του ασφαλισμένου.
Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας, μπορούν επίσης να υπαχθούν στις ρυθμίσεις.
Σε περίπτωση που η αίτηση συνταξιοδότησης έχει ήδη απορριφθεί λόγω οφειλών, απαιτείται επανυποβολή της για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις της παρούσας.
Το υπουργείο εργασίας εκτιμά ότι άμεσα θα συνταξιοδοτηθούν 12.000 οφειλέτες που πληρούν τις προϋποθέσεις και έτσι θα ξεμπλοκάρει και ένα σημαντικό ποσοστό υποθέσεων που καθυστερεί για αυτόν το λόγο. Από την πλευρά τους οι ειδικοί στην ασφάλιση εκτιμούν ότι ωφελημένοι θα είναι λιγότεροι καθώς θα ισχύσουν αυστηροί περιορισμοί ( για παράδειγμα θα ελέγχονται οι καταθέσεις του οφειλέτη ακόμα κι αν είναι συνδικαιούχος σε τραπεζικό λογαριασμό) με αποτέλεσμα μικρός αριθμός να καλύπτει τις προϋποθέσεις.