Εκπαιδευτικοί στα 67: Μπορούν οι τάξεις να αντέξουν τη γήρανση του σχολείου;

Η εικόνα ενός εκπαιδευτικού 67 ετών να διδάσκει σε τάξη γεμάτη εφήβους δεν αποτελεί μελλοντικό σενάριο — είναι καθημερινότητα. Το φαινόμενο της «γήρανσης» του εκπαιδευτικού πληθυσμού αποτυπώνει μια χρόνια παθογένεια του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, απόρροια των μνημονίων, των αλλαγών στο ασφαλιστικό και της πολιτικής αδράνειας ως προς την ανανέωση προσωπικού.
Στατιστική εικόνα: Ηλικιακή κατανομή στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Σύμφωνα με στοιχεία του alfavita μετά τους διορισμούς του Αυγούστου 2024:

• 66.447 μόνιμοι εκπαιδευτικοί υπηρετούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
• 66,4% είναι άνω των 50 ετών (44.100 άτομα).
• 19,6% είναι 60 ετών και άνω (13.033 άτομα).
• Κάτω των 30 ετών είναι μόλις 118 άτομα — λιγότεροι από το 0,2%.

Αυτά τα δεδομένα σκιαγραφούν μια ανησυχητική πραγματικότητα: η ελληνική τάξη γερνά επικίνδυνα.
Παιδαγωγικές και κοινωνικές προεκτάσεις
Η παρουσία ηλικιωμένων εκπαιδευτικών στην τάξη δεν αμφισβητεί την εμπειρία ή την αφοσίωσή τους. Όμως, τίθενται σημαντικά ερωτήματα:

• Πώς ανταποκρίνεται ένας 67χρονος στις ψυχολογικές και τεχνολογικές απαιτήσεις της εποχής;
• Μπορεί να συμβαδίσει με τον ψηφιακό ρυθμό των μαθητών ή να εντοπίσει τον «κώδικα» της γενιάς Z;
• Τι συνεπάγεται για την παιδαγωγική αποτελεσματικότητα η σωματική και γνωστική κόπωση;

Η εκπαιδευτική πράξη απαιτεί ενέργεια, εγρήγορση, διαρκή επιμόρφωση και ευελιξία — αρετές που δεν εξασφαλίζονται αυτόματα με την ηλικία.

Διεθνείς πρακτικές: Πώς απαντούν άλλες χώρες

Η διεθνής εμπειρία αναγνωρίζει τη φθορά του επαγγέλματος και την ανάγκη προσαρμοσμένων συνθηκών για μεγαλύτερους σε ηλικία εκπαιδευτικούς.
Η γήρανση του εκπαιδευτικού σώματος δεν είναι ευθύνη των δασκάλων, αλλά της πολιτείας. Οι εκπαιδευτικοί που φτάνουν στα 67 αξίζουν έναν αξιοπρεπή αποχαιρετισμό, όχι καταναγκαστική παραμονή στην τάξη.

Χώρα	Όριο Συνταξιοδότησης	Ειδικές Ρυθμίσεις για Εκπαιδευτικούς
Γερμανία	65	Πρόωρη έξοδος λόγω επαγγελματικής φθοράς
Φινλανδία	63-65	Ελαφρύτερο διδακτικό φορτίο, συνεχιζόμενη επιμόρφωση
Καναδάς	65	Δυνατότητα διοικητικής μετάβασης τα τελευταία έτη