Είναι η τσίχλα κακή για την υγεία μας;

Τι πρέπει να λάβετε υπόψη πριν βάλετε στο στόμα σας το δεύτερο -ή και τρίτο- κομμάτι.
Η τσίχλα είναι μια σχεδόν παγκόσμια συνήθεια. Οι άνθρωποι την μασούν για να έχουν φρέσκια αναπνοή, να συγκεντρωθούν, να ανακουφιστούν από το άγχος. Βρίσκεται στα ταμεία των καταστημάτων, στα βενζινάδικα, στα σακίδια και στα συρτάρια των γραφείων μας. Μήπως όμως αυτό το μαστιχωτό γλύκισμα, δεν είναι τόσο αθώο όσο φαίνεται; Όπως πολλές καθημερινές συνήθειες, η απάντηση δεν είναι τόσο απλή. Ανάλογα με το πόσο συχνά και τι είδους τσίχλα μασάτε, η τσίχλα μπορεί να είναι είτε ένα αβλαβές εργαλείο, είτε μια πηγή απροσδόκητων προβλημάτων υγείας.
Τα πιθανά οφέλη της τσίχλας
Πριν αναλύσουμε τα μειονεκτήματα, αξίζει να σημειώσουμε ότι το μάσημα τσίχλας δεν είναι καθόλου κακό. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν μερικά αποδεδειγμένα οφέλη.

• Βελτίωση της συγκέντρωσης και της εγρήγορσης. Αρκετές μελέτες υποδηλώνουν ότι η τσίχλα μπορεί να βελτιώσει την συγκέντρωση, τους χρόνους αντίδρασης και τη μνήμη. Μια μελέτη του 2013 που δημοσιεύθηκε στο British Journal of Psychology διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που μάσησαν τσίχλα κατά τη διάρκεια μιας άσκησης μνήμης είχαν ταχύτερους χρόνους αντίδρασης και βελτιωμένη ακρίβεια. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στην αυξημένη ροή αίματος στον εγκέφαλο ή απλά στην επαναλαμβανόμενη πράξη της μάσησης που βοηθά στη διατήρηση της προσοχής.
• Βοηθά στην καταπολέμηση της ξηροστομίας και της κακής αναπνοής. Η τσίχλα διεγείρει την παραγωγή σάλιου. Το επιπλέον σάλιο βοηθά στην απομάκρυνση των υπολειμμάτων τροφής, στη μείωση της συσσώρευσης οξέων και στη διατήρηση της υγρασίας του στόματος. Για άτομα που υποφέρουν από ξηροστομία, ειδικά λόγω φαρμάκων ή γήρανσης, η τσίχλα χωρίς ζάχαρη μπορεί να είναι ένα χρήσιμο βοήθημα. Το σάλιο παίζει επίσης ρόλο στην εξουδετέρωση των οξέων που παράγονται από τα βακτήρια στην πλάκα, βοηθώντας στην πρόληψη της τερηδόνας.
• Μπορεί να μειώσει τις λιγούρες και να βοηθήσει στον έλεγχο του βάρους. Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η τσίχλα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πείνας και της λιγούρας, συμβάλλοντας ενδεχομένως στον έλεγχο των μερίδων ή στη μείωση των σνακ. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Appetite (2011) έδειξε ότι οι συμμετέχοντες που μασούσαν τσίχλα μετά το μεσημεριανό γεύμα κατανάλωναν λιγότερες θερμίδες κατά τη διάρκεια των μετέπειτα σνακ.
• Ανακούφιση από το άγχος και βελτίωση της διάθεσης. Το μάσημα μπορεί να έχει ηρεμιστική δράση. Έχει αποδειχθεί ότι το μάσημα τσίχλας μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του στρες ή του ήπιου άγχους. Μια θεωρία είναι ότι η ρυθμική κίνηση παρέχει μια μορφή φυσικής απελευθέρωσης του στρες, παρόμοια με το χτύπημα του ποδιού ή το σφίξιμο μιας μπάλας χειρός.

Όταν το μάσημα τσίχλας γίνεται πρόβλημα
Φυσικά, η τσίχλα δεν έχει μόνο πλεονεκτήματα. Όταν χρησιμοποιείται υπερβολικά ή υπό ορισμένες συνθήκες, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία σας.

• Προβλήματα στη γνάθο (διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης). Η υπερβολική μάσηση τσίχλας, ειδικά από τη μία πλευρά του στόματος, μπορεί να καταπονήσει τους μυς και τις αρθρώσεις της γνάθου. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να συμβάλει ή να επιδεινώσει τη διαταραχή της κροταφογναθικής άρθρωσης (TMJ), μια πάθηση που μπορεί να προκαλέσει πόνο στη γνάθο, κροτάλισμα και δυσκολία στο μάσημα ή στην ομιλία. Σύμφωνα με την Οδοντιατρική Ένωση, η επίμονη μάσηση τσίχλας μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία στη χρήση των μυών και σε υπερβολική χρήση της γνάθου, ειδικά αν η τσίχλα χρησιμοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
• Γαστρεντερικά προβλήματα. Η μάσηση τσίχλας μπορεί να σας κάνει να καταπίνετε υπερβολικό αέρα (αεροφαγία), κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε φούσκωμα, αέρια ή κοιλιακή δυσφορία. Επιπλέον, η μάσηση χωρίς τροφή μπορεί να ξεγελάσει το στομάχι και να το κάνει να παράγει πεπτικά ένζυμα και οξύ, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε καούρα ή δυσπεψία σε ευαίσθητα άτομα. Ορισμένες τσίχλες χωρίς ζάχαρη περιέχουν επίσης αλκοόλες ζάχαρης, όπως σορβιτόλη ή ξυλιτόλη, οι οποίες μπορούν να έχουν καθαρτική δράση όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες. Μια έκθεση του 2008 στο περιοδικό BMJ κατέγραψε περιπτώσεις όπου η υπερβολική χρήση τσίχλας που περιείχε σορβιτόλη προκάλεσε σοβαρή χρόνια διάρροια και ακούσια απώλεια βάρους.
• Οδοντικά προβλήματα με τις τσίχλες με ζάχαρη. Δεν είναι όλες οι τσίχλες ίδιες. Οι παραδοσιακές τσίχλες με φρούτα ή με γεύση φρούτων συχνά περιέχουν ζάχαρη. Το συχνό μάσημα τσίχλας με ζάχαρη εκθέτει τα δόντια σε συνεχή ζάχαρη και αυξάνει τον κίνδυνο τερηδόνας και διάβρωσης του σμάλτου. Η Οδοντιατρική Ένωση συνιστά την επιλογή τσίχλας χωρίς ζάχαρη, ιδανικά με τη σφραγίδα έγκρισης της ADA.
• Τεχνητά γλυκαντικά και πρόσθετα. Οι περισσότερες τσίχλες χωρίς ζάχαρη περιέχουν τεχνητά γλυκαντικά όπως ασπαρτάμη, ακεσουλφάμη ή σουκραλόζη. Αν και οι ρυθμιστικές αρχές τα θεωρούν ασφαλή σε μέτριες ποσότητες, ορισμένοι άνθρωποι προτιμούν να τα αποφεύγουν λόγω αναφερόμενων παρενεργειών όπως πονοκεφάλους, ευαισθησία στο πεπτικό σύστημα ή προσωπικές φιλοσοφίες για την υγεία.

Τσίχλες και περιβάλλον
Η βάση της τσίχλας -το μη εύπεπτο μέρος της δηλαδή- είναι μια συνθετική ουσία που μοιάζει με καουτσούκ. Δεν αποσυντίθεται στον οργανισμό και δεν χωνεύεται. Η κατάποση τσίχλας περιστασιακά δεν είναι πιθανό να προκαλέσει βλάβη, αλλά η επαναλαμβανόμενη κατάποσή της, ειδικά στα παιδιά, μπορεί να οδηγήσει σε απόφραξη του πεπτικού σωλήνα. Από περιβαλλοντική άποψη, η τσίχλα είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα απορρίμματα στον κόσμο. Η ελαστική, κολλώδης βάση της δεν είναι βιοδιασπώμενη και η ακατάλληλη απόρριψή της αποτελεί πρόκληση για τις ομάδες καθαρισμού των πόλεων.
Ποιοι πρέπει να την αποφεύγουν
Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να μασούν τσίχλα με μέτρο, ορισμένα άτομα θα πρέπει να την αποφεύγουν:

• Άτομα με πόνο στη γνάθο.
• Άτομα με τάση για φούσκωμα ή αέρια.
• Όσοι είναι ευαίσθητοι στα τεχνητά γλυκαντικά.
• Παιδιά κάτω των 5 ετών, λόγω κινδύνου πνιγμού ή κατάποσης.
• Άτομα που πάσχουν από παλινδρόμηση οξέος.

Είναι τελικά κακό για την υγεία να μασάμε τσίχλες;
Όχι απαραίτητα. Όπως και οι περισσότερες συνήθειες, εξαρτάται από τον τρόπο χρήσης. Με μέτρο, η τσίχλα χωρίς ζάχαρη μπορεί να έχει πραγματικά οφέλη, όπως βελτίωση της συγκέντρωσης, μείωση της όρεξης, προώθηση της ροής του σάλιου και ακόμη και βοήθεια στην στοματική υγιεινή. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση ή η μάσηση του λάθος τύπου τσίχλας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, από πόνο στη γνάθο έως γαστρεντερικά προβλήματα. Εάν μασάτε τσίχλα τακτικά, λάβετε υπόψη τις παρακάτω συμβουλές:

• Επιλέξτε τσίχλα χωρίς ζάχαρη με ξυλιτόλη ή με τη σφραγίδα ADA Seal of Acceptance
• Μασάτε για σύντομα διαστήματα (10-15 λεπτά μετά τα γεύματα) αντί για όλη την ημέρα
• Αλλάζετε πλευρά μάσησης για να αποφύγετε μυϊκή ανισορροπία
• Αποφύγετε τις τσίχλες με τεχνητά χρωστικά ή γλυκαντικά αν είστε ευαίσθητοι
• Μην αντικαθιστάτε την τσίχλα με την κατάλληλη στοματική φροντίδα -το βούρτσισμα και το οδοντικό νήμα παραμένουν απαραίτητα

Τελικά, η τσίχλα είναι ένα εργαλείο και όπως κάθε εργαλείο, η αξία της εξαρτάται από τον τρόπο χρήσης της.