Πώς προβλέπει τη φοροδιαφυγή η ΑΑΔΕ

Το εξελιγμένο σύστημα Risk Analysis που, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, διασταυρώνει πλήθος δεδομένων για να εντοπίσει τις περιπτώσεις με τη μεγαλύτερη πιθανότητα φοροδιαφυγής, λαθρεμπορίου ή ξεπλύματος μαύρου χρήματος, χρησιμοποιούν οι ελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ.
Το σύστημα Risk Analysis είναι ένα δυναμικό εργαλείο που βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και αξιοποιεί δεδομένα από διάφορες πηγές. Στοχεύει στην προτεραιοποίηση των ελέγχων, ώστε να μην είναι τυχαίοι, αλλά να εστιάζουν εκεί όπου υπάρχει πραγματικός κίνδυνος φοροαπαφυγής ή σε συναλλαγές που «μυρίζουν» μαύρο χρήμα.
Η συγκεκριμένη χρησιμοποιεί και διασταυρώνει δεδομένα που προέρχονται από:

• Το αρχείο του Taxisnet και το σύστημα myDATA.
• Το περιουσιολόγιο των φορολογουμένων.
• Τράπεζες, το ΓΕΜΗ και ο ΕΦΚΑ.
• Άλλες δημόσιες υπηρεσίες και διεθνείς φορείς.

Οι διασταυρώσεις που διενεργεί βασίζονται σε ένα αυτοματοποιημένο σύστημα εκτίμησης κινδύνων, με τη χρήση συγκεκριμένων αλγόριθμων και τεχνικές μηχανικής μάθησης.
Η διαδικασία βήμα-βήμα
Από την ανάλυση των δεδομένων μέχρι την τελική απόφαση για έλεγχο, η όλη διαδικασία ακολουθεί μια δομημένη πορεία.
Το πρώτο βήμα είναι ο προσδιορισμός ενδείξεων κινδύνου, όπου αναλύονται δεδομένα και το ιστορικό φορολογικής συμπεριφοράς του κάθε φορολογούμενου.
Στη συνέχεια, γίνεται η αξιολόγηση κινδύνου, χρησιμοποιώντας τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές μεθόδους, για να εκτιμηθεί η πιθανότητα και η σοβαρότητα τυχόν παραβάσεων.
Αφού αξιολογηθούν οι κίνδυνοι, οι υποθέσεις ομαδοποιούνται ανάλογα με το επίπεδο επικινδυνότητας σε ένα προφίλ κινδύνου. Στη συνέχεια, λαμβάνεται η απόφαση για την έναρξη ελέγχου, με τις πληροφορίες να διαβιβάζονται στις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες.
Εκεί, οι ελεγκτές διενεργούν τον έλεγχο, εφαρμόζοντας τις κατάλληλες τεχνικές εξέτασης. Με την ολοκλήρωσή του, τα αποτελέσματα αξιολογούνται και επεξεργάζονται, ώστε να εντοπιστούν πιθανές τάσεις ή αδυναμίες στο φορολογικό σύστημα.
Το τελευταίο στάδιο είναι η ανατροφοδότηση του συστήματος. Τα δεδομένα και τα αποτελέσματα των ελέγχων αξιοποιούνται για την αναπροσαρμογή της στρατηγικής ανάλυσης κινδύνου, με σκοπό τη συνεχή βελτίωση των μεθόδων ανίχνευσης της φοροδιαφυγής.
Τα στοιχεία που κινούν υποψίες
Τα κριτήρια που οδηγούν στην επιλογή των υποθέσεων που θα ελεγχθούν είναι μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

• Υποθέσεις όπου υπάρχουν στοιχεία για σοβαρές παραβάσεις.
• Φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν έχουν υποβάλει δηλώσεις εισοδήματος, ΦΠΑ ή άλλων φόρων.
• Φυσικά και νομικά πρόσωπα που εμφανίζουν μεγάλα πιστωτικά υπόλοιπα ΦΠΑ, υπερβολικές ενδοκοινοτικές συναλλαγές.
• Φορολογούμενοι με υψηλά εισοδήματα και περιουσίες που δεν δικαιολογούνται από τον κύκλο εργασιών τους.
• Φορολογούμενοι των οποίων έχουν κατασχεθεί στο παρελθόν βιβλία και στοιχεία.
• Έλληνες φορολογούμενοι, οι οποίοι βρίσκονται στο στόχαστρο φορολογικών αρχών άλλων χωρών.
• Υποθέσεις που συμπληρώνουν πενταετία και κινδυνεύουν με παραγραφή.

Με βάση τα παραπάνω κριτήρια, κάθε υπόθεση βαθμολογείται με βάση την επικινδυνότητά της, και όσες συγκεντρώνουν την υψηλότερη βαθμολογία επιλέγονται για έλεγχο.